تبیان، دستیار زندگی
به طور حتم شما نیز جز دسته ای از خوانندگان هستید که در کتب درسی و مقالات علمی نام تکنیک های مختلف را شنیده اید. همان طورکه می دانید این تکنیک ها به دست یابی مفهومی از مفاهیم زیستی به ما کمک می کنند. اما چند سوال ممکن است برای شما نیز به وجود آمده باشد. ..
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اهمیت تکنیک های آزمایشگاهی

اهداف:

آشنایی با انواع تکنیک های آزمایشگاهی

آشنایی با اهمیت شناخت تکنیک های آزمایشگاهی

شرح درس:

به طور حتم شما نیز جزء دسته ای از خوانندگان هستید که در کتب درسی و مقالات علمی نام تکنیک های مختلف را شنیده اید. همان طورکه می دانید این تکنیک ها به دست یابی مفهومی از مفاهیم زیستی به ما کمک می کنند. اما چند سوال ممکن است برای شما نیز به وجود آمده باشد. به طور مثال:

مبنای تکنیک های کار شده، در آزمایش مورد بحث چیست؟

این تکنیک دقیقاً چه مطلبی را برای محققین نشان می دهد؟

نوع آنالیز مربوط به این تکنیک چگونه است؟

چطور می توان از روی گراف و یا شکل چاپ شده در کتاب و یا مقاله پی به نتیجه مورد نظر برد و آن را مورد ارزیابی قرار داد؟

و ...

در طرح های آتی به توضیح و مفهوم تکنیک های کاربردی تر و به عبارت دیگر پر کاربردتر پرداخته می شود. به این امید که راه گشا و مفید واقع شود.

در ابتدای هر آزمایش باید بدانیم به دنبال اثبات چه ویژگی در سلول هستیم. سلول را می توان از چندین جنبه مختلف مورد بررسی قرار داد و آن را مطالعه نمود و به تفاوت ها و شباهت هایش بین دیگر سلول ها پی برد. این جنبه ها می تواند مقایسه ساختاری و مورفولوژی سلول، وجود یا عدم وجود اندامک ها، بررسی بیان ژن های دخیل در سلول، مقایسه بیان ژن ها در انواع مختلف سلولی با هم، بیان پروتئین سلولی و بین سلولی باشد.

یکی از ابتدایی ترین کارها برای مطالعه سلولی استفاده از میکروسکوپ نوری جهت مطالعه ساختار و اندامک ها و در کل خود سلول بود که در طرح"میکروسکوپ 1" به آن اشاره شد. اما مطالعه و بررسی ساختار سلول با استفاده از میکروسکوپ نوری به خودی خود نمی تواند گویای بسیاری از سوالات باشد. زیرا ساختار بسیاری از سلول ها شبیه هم بوده و همچنین قدرت تفکیک میکروسکوپ نوری بسیار کم است. همچنین با نشان دادن فقط یک شکل ساده از سلول نمی توان مبنا را اثبات آن سلول قرار داد.

تکنیک های مختلفی در دانش زیست شناسی وجود دارند که هر کدام در نوع خود می توانند گویای قسمتی از ویژگی های سلول باشند. این تکنیک ها به طور کلی از نظر کارکرد به دو دسته تقسیم بندی می شوند:

الف: تکنیک های ، مطالعه ژن:

در این نوع مطالعات هدف روی بررسی ژن است. بیان و عدم بیان شدن یک ژن و یا یک سری از ژن ها نشان دهنده ماهیت آن سلول است. از جمله این تکنیک ها می توان به PCR ،Real time PCR و... اشاره نمود. این دسته از تکنیک ها نیز می توانند به طور کمی و یا کیفی مطالعه شوند.

ب: تکنیک های ،مطالعه پروتئین:

این دسته از تکنیک ها بررسی پروتئین را هدف قرار می دهند. گاه این پروتئین ترشحی، ساختاری و... است . در برخی مطالعات هدف نمایش دادن مکان وجود این پروتئین است که می تواند در هسته، سیتوپلاسم و یا در سطح غشا باشد. در این دسته از تکنیک ها نیز می توان از روش های کمی و یا کیفی برای اثبات وجود و یا عدم وجود پروتئین و یا مقایسه بین پروتئین های مختلف در یک سلول و یا سلول های متعدد استفاده کرد. تکنیک های مانند وسترن بلات، فلوسایتومتری، الیزا ، ایمونوفلورسنت و... جز این دسته محسوب می شوند.

فیلم آموزشی:

توضیح فیلم:

قطعه ای از DNA به نام ژن است، حاوی اطلاعات ژنتیکی است. این ژن ها می توانند پروتئین تولید کنند. اما ژن باید قبل از آن که به پروتئین مبدل شود ابتدا به مولکول های حد واسطی مانند mRNA ،tRNA تبدیل شود.

در پایان از آزمایشگاه های پروتئومیکس و مولکولی موسسه تحقیقاتی رویان تشکر می کنم که همراهی مناسبی در تهیه این مقاله داشتند.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: فاضل صحرانشین سامانی

تنظیم: مریم فروزان کیا