تبیان، دستیار زندگی
جرم یک جسم مربوط به مقدار ماده ای است که در جسم وجود دارد. وزن یک جسم نیروی گرانشی است که بر جسم اثر می کند...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نیروی گرانش

نیروهای شگفت‌انگیز طبیعت

همان طور که در درس قبلی مطرح شد، نیروی گرانشی که بر جسم اعمال می شود گاهی به عنوان وزن جسم ذکر می شود. بسیاری از دانش آموزان فیزیک وزن و جرم را اشتباه می گیرند.

جرم یک جسم مربوط به مقدار ماده ای است که در جسم وجود دارد.

وزن یک جسم نیروی گرانشی است که بر جسم اثر می کند.

جرم مربوط به این است که چقدر ماده وجود دارد و وزن مربوط به جاذبه ی زمین ( یا هر سیاره ی دیگر ) روی آن ماده است جرم ( با کیلوگرم محاسبه می شود ) ربطی به این ندارد که جسم در کجای جهان وجود دارد، در همه جا ثابت است.

جرم با تغییر مکان، جاذبه ی گرانشی سرعت و یا حتی وجود دیگر نیروها، تغییر نمی کند.

برای مثال، یک جسم 2 کیلوگرمی چه روی زمین باشد، چه روی ماه یا سیاره مشتری، همان 2 کیلوگرمی است. جرم آن چه حرکت کند و چه نکند ( حداقل برای اهداف مربوط به این کلاس ) همان 2 کیلوگرم خواهد بود. چه هل داده شود و چه نشود جرم آن 2 کیلوگرم خواهد بود.

از طرف دیگر، وزن یک جسم ( با واحد نیوتن محاسبه می شود ) با توجه به این که در کجای جهان قرار دارد تغییر می کند.

وزن بستگی به این دارد که در کدام سیاره نیرو وارد می شود و فاصله ی جسم از سیاره چقدر است.

وزن برابر نیروی گرانش است و این بستگی به مقدار g دارد. روی سطح زمین مقدار g برابر  9.8 m/s2  است. ( معمولا معادل 10 در نظر گرفته می شود ) و  روی سطح ماه g معادل 1.7 m/s2 است. روی سطح سیاره ی دیگر g مقدار دیگری خواهد داشت. علاوه بر این مقدار G با فاصله از مرکز سیاره نسبت عکس دارد، مثلا اگر در فاصله ی 400kmاز سطح زمین g را اندازه بگیریم کمتر از 9.8 m/s2   خواهد بود. ( ماهیت نیروی گرانش با جزئیات بیشتر در بخش بعدی بحث می شود. )

همیشه به تفاوت جرم و وزن توجه داشته باشید. این دلیل بسیاری از اشتباهات دانش آموزان فیزیک است.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: بهاره امینی