یک پوشش جنجالی

در شبکه های اجتماعی و سایت های غیر رسمی اما حکایت به گونه ای دیگر بود و کاربران با ادبیاتی کاملا متفاوت با خبر «پوشش نامتعارف زنان در تلویزیون » برخورد داشتند.

اصل ماجرا

«زنده‌باد زندگی» از برنامه های شبکه دو است که با اجرای محمد جعفر خسروی روی آنتن می رود. چهارشنبه شب یک خانواده روحانی در بخش مربوط به «ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی» روبروی مجری نشستند تا پاسخگوی سوالات او باشند. علاوه بر روحانی 43 ساله، همسر، دختر، داماد و دو پسر کوچک و نوه‌ اش هم حضور داشتند. آن چه شاخک ها را حساس کرد نوع پوشش بانوان بود که سریع خبرش در سایت ها منتشر شد. ایسنا به نقل از انصاف نیوز نوشت: « پوشش کامل سیاه‌رنگ همسر آقای صادقی و دخترش زهرا در این برنامه زنده تلویزیونی، بسیار جلب توجه کرد؛ حجاب مادر به گونه‌ای بود که چشم‌ها به سختی دیده می‌شد و نوک انگشت‌ها نیز پیدا بود. اما دختر او که دستکش سیاه در دست داشت، حتی چشمانش هم دیده نمی‌شد. یکی از پرسش‌های مجری از صادقی، درباره تماشای تلویزیون در خانه بود که صادقی گفت تلویزیون نمی‌بینند، اما به جای آن از اینترنت استفاده می‌کنند. در تصاویری که از این برنامه مشاهده می‌شود نشان می‌دهد این برنامه به صورت سیاه و سفید پخش شد؛ این در حالی است که برنامه‌های قبل و بعد از آن به صورت رنگی از شبکه دو پخش شده است.مشخص نیست که آیا صداوسیما در برنامه‌ای برای ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی، ترویج چنین نوع رفتار و پوششی را دنبال می‌کند؟ آیا صداوسیما بازخوردی از تأثیر پخش چنین برنامه‌های ترویجی می‌گیرد و بر مبنای آن عمل می‌کند؟»

سبک زندگی ایرانی اسلامی این است؟

همانطور که ملاحظه کردید رسانه ای که اصل خبر را منتشر کرده با تردید درباره سیاست صدا و سیما در ترویج سبک زندگی اسلامی سوال می پرسد و نمی داند مواجهه تلویزیون در این باره چیست؟

برای این اتفاق می توان سناریوهای متفاوتی نوشت. در شرایط عادی باید به عقیده صاحب چنین پوششی احترام گذاشت اما وقتی یک سر ماجرا به بحث «ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی» می رسد، نوع برداشت ها هم متفاوت می شود. آیا سبک زندگی ایرانی اسلامی چنین پوششی طلب می کند؟ حتما جواب منفی است و لازم نیست به خودمان یادآوری کنیم که حد و حدود حجاب در شرع مقدس ما چگونه تعریف شده.

وقتی رسانه ضد خود عمل می کند

موضوع مورد بحث ما در این نوشتار کیفیت استفاده از رسانه برای تبلیغ دین و سبک زندگی اسلامی است. تلویزیون محترم ما ظاهرا دغدغه ترویج سبک زندگی اسلامی دارد اما نه بخوبی از قدرت تاثیرگذاری اش استفاده می کند و نه آن قدر جسارت دارد که با ایده های نو از کلیشه های رایج دست بکشد و الگویی تازه در این باره معرفی کند.

غم ماجرا وقتی است که این رسانه ضد خود رفتار می کند؛ یعنی نه تنها سراغ برنامه های خلاقانه نمی رود که از همان شیوه های روتین و آشنا بدرستی استفاده نمی کند. نمونه اخیرش برنامه «زنده باد زندگی» است. برنامه ساز محترم با چینش چنین مهمانانی و طرح پرسش هایی عجیب ، نه تنها الگویی مناسب از سبک زندگی اسلامی ارائه نکرده که بهانه دست دیگران داده تا همه دین و شیوه های زندگی این گونه ببینند.

حتما هدف سازندگان «زنده باد زندگی» خیر بوده ولی نتیجه بدست آمده کاملا نیت خیرشان را زیر سوال برده و حالا به ابزاری برای استهزاء بدل شده. حاصل نادانشی و نشناختن مقتضیات رسانه همین است که این چند روز در فضای مجازی می بینیم. همه اش هم به پای دین نوشته می شود؛ متاسفانه.

رفتار دوگانه تلویزیون

تلویزیون ما از یک سو با ساخت برنامه هایی مثل «زنده باد زندگی» قصد ترویج سبک زندگی ایرانی اسلامی دارد ولی عملا این شعار در لابلای دیگر برنامه ها و سریال ها گم است. سبک زندگی را به شکلی گل درشت شعار می دهد ولی سریال ها و برنامه های دیگر خیلی زیرکانه و زیرپوستی از سبکی دیگر می گوید. بله قبول داریم که یک وجه تلویزیون سرگرمی سازی در قالب برنامه و سریال است؛ ولی حداقل مدیران محترم شعار ندهند که محور اصلی ما ارائه الگویی مناسب برای سبک زندگی است.این نگرش تضاد بوجود می آورد؛ مخاطب نمی داند حرف های مستقیم کارشناسان تلویزیون را باور کند یا زندگی شخصیت فلان سریال را.

دین ما شاد است ، رسانه ما نه

پیش تر درباره غم بی مورد و زیاد از حد سریال های ماه مبارک رمضان نوشته بودیم. گفته بودیم که در ماه شادی از تلویزیون غم می بارد. حالا این حکایت به شکلی دیگر برای «زنده باد زندگی» تکرار شده. درست است که برنامه در شب شهادت حضرت امام محمدتقی (ع) روی آنتن رفت، اما دلیل نمی شود که خالی از رنگ باشد. برنامه به شکل سیاه و سفید پخش شد و فضایی غمبار به سبک زندگی ایرانی اسلامی بخشید.

هر چه قدر کاشناسان دین و علمای بزرگوار ما بر بُعد شاد دین عزیز ما تاکید و اصرار دارند، برنامه سازان ساز خود را کوک می کنند و شادی و رنگ و طراورت را از برنامه های مذهبی می گیرند. متاسفانه برنامه های مذهبی ما از سمت همین نگاه های فرسوده لطمه خورده و گویا اراده ای برای رسیدن به چاره ای اساسی در این باره وجود ندارد.

از خارجی ها یاد بگیریم

شبکه های معتبر و پرمخاطب دنیا امروز پیش از هر کاری جذابیت گرافیک شان را با رنگ و نور و دکور و قاب بندی متنوع بالا می برند. می دانند که اگر تصویرشان چشم نواز باشد مخاطب جذب برنامه می شود. ابتدا بسته ای شکیل آماده می کنند و بعدا خوراک شان را در آن می پیچند. به خوراک شان هم کلی طعم دهنده و رنگ می زنند که بیننده بی اختیار به سمت آن می رود. در مراسم های سینمایی هم این قاعده را رعایت می کنند. لباس مخصوص به مهمانان می پوشانند و حتی نوع لبخند زدن را با آن ها تمرین می کنند. ژان دوژاردن بازیگر فرانسوی فیلم «هنرمند» بعدها به خاطر قهقه ای که زد توبیخ شد ؛ توبیخ شد که چرا خنده اش نازیبا بوده و فرم بصری مراسمی که میلیون ها بیننده دارد را خراب کرده!

برنامه های مذهبی ما اما از رنگ و نور و زیبایی خالی است. یعنی دقیقا همان چیزهایی که در شرع مقدس ما رویشان تاکید شده را در این برنامه ها نمی بینیم. نتیجه اش هم همین است که این چند روزه در فضای مجازی می بینید؛ همه اش هم به اسم دین نوشته می شود؛ متاسفانه...

مطالب مرتبط:

امان از دست فاخته و مدینه

من، تلویزیون و تبلیغات