تبیان، دستیار زندگی
پدر و مادرتان خیلی سخت گیر بودند؟ خودتان را ضعیف می بینید؟ آیا وقتی بچه بودید باید خیلی دقیق عمل می کردید تا تنبیه نشوید یا از شما تعریف کنند؟ وقتی نمره بدی می گرفتید خیلی مضطرب می شدید؟
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بیایید پایین، با هم برویم!


پدر و مادرتان خیلی سخت گیر بودند؟ خودتان را ضعیف می بینید؟ آیا وقتی بچه بودید باید خیلی دقیق عمل می کردید تا تنبیه نشوید یا از شما تعریف کنند؟ وقتی نمره بدی می گرفتید خیلی مضطرب می شدید؟

کمال گرایی

نکند شما هم کمال گرا هستید؟ به این سوال ها پاسخ بدهید : هر کاری می کنید می خواهید کامل و دقیق باشد؟ هر وقت اشتباهی می کنید خیلی ناراحت می شوید؟ متوسط بودن به مذاق تان خوش نمی آید؟ اگر سخت کار کنید انتظار برجسته بودن دارید؟ آیا زندگی خصوصی تان فدای کارتان شده است؟ آیا ارزش هایتان منطقی است ولی با احساسات تان منافات دارد؟  به نظرتان هر حرفی که می زنید خیلی مهم است؟ به نظر شما کوچک ترین ایراد همه کارها را خراب می کند؟ دیگران شما را وسواسی می دانند؟ فکر می کنید باید بهترین پدر یا مادر باشید؟  اکثر اوقات خیلی توقع دارید؟ اگر پاسخ تان به این سوال ها آری است ، شما کمال گرا هستید. شما بجای حرکت در مسیر موفقیت سعی در کامل بودن دارید.

علت کمال گرایی

این تفکر از پدر و مادر آموخته می شود. پدر و مادر سختگیر اگر فرزندشان اشتباه کند خیلی دلخور می شوند و چنان به او فشار می آورند که به یک فرشته کوچک مبدل شود. این بچه یاد می گیرد که یک اشتباه مساوی با مرگ محبت است ولی اگر دقیق عمل کند بچه خوبی است. در کودکی یاد می گیرند که دیگران با توجه به میزان کارآیی شان در انجام کارها به آن ها بها می‌دهند. ارزیابی بچه ها از خود ، بسته به نظر دیگران است ، پس یاد می گیرد که همیشه دقیق عمل کند و فقط بر پایه میزان پذیرش دیگران به خود بها می دهند. این امر می‌تواند آن ها را نسبت به نقطه نظرها و انتقادات دیگران ، آسیب پذیر و به شدت حساس سازد.  تلاش برای حمایت از خود و رهایی از این گونه انتقادات ، باعث می شود کامل بودن را تنها راه دفاع از خود بداند.هر چه این بچه بزرگ تر شود معیارهایش بالاتر می رود و هر روز احتمال شکست خوردنش افزایش می یابد.

غالباً این جماعت نه مدیرتر از دیگرانند و نه خلاق تر. خیلی متوقع هستند و اعتماد به نفس ضعیفی دارند، روابط چندانی هم با دیگران ندارند، همیشه دنبال چیزهای غیر ممکن هستند و مرتب می گویند :"باید .. الزاماً.. اجباراً.." به طرز عجیبی از شکست می ترسند ، اهداف غیر واقعی دارند و همیشه هم منتظر شکست هستند.  کامل بودن غیر ممکن است، باید فکر را اصلاح کرد.

افکار و باورهای منفی زیر، با کمال گرایی مرتبط هستند: 

ترس از اشتباه کردن، ترس از بازنده بودن، ترس از نارضایتی دیگران، همه یا هیچ پنداری، تاکید بسیار بر روی بایدها، اعتقاد داشتن به این امر که دیگران به آسانی به موفقیت می رسند.

این تفکر از پدر و مادر آموخته می شود. پدر و مادر سختگیر اگر فرزندشان اشتباه کند خیلی دلخور می شوند و چنان به او فشار می آورند که به یک فرشته کوچک مبدل شود. این بچه یاد می گیرد که یک اشتباه مساوی با مرگ محبت است ولی اگر دقیق عمل کند بچه خوبی است

درمان کمال گرایی هفت مرحله دارد

1. فهرستی از محاسن و معایب کمال گرایی را بنویسید

2. حاصل کارهای مختلف را بنویسید، با این اقدام می فهمید که رضایت مندی حتی با کامل نبودن هم حاصل می شود

3. یک روز کامل به هر چه می بینید نمره کامل یا ناقص بدهید. با این اقدام می فهمید که دنیا سیاه و سفید ندارد.

4. یک روز کامل تمام افکاری را که منجر به سخت گیری می شوند، یادداشت کنید

5. آزمایشی طراحی کنید تا ببینید وقتی موفق نیستید دیگران چه برخوردی با شما دارند. به این ترتیب می بینید که خیلی ها حتی وقتی حسابی هم خراب کرده اید دوستتان دارند!

6. با تمرین نقش های مختلف ، بر سخت گیری خود غلبه کنید.

7. معیارهای مختلف را امتحان کنید: یک روز یک غذای معمولی بخورید، یک نمره بد بگیرید، یک روز تیپ نزنید و ...

سعی کنید زندگی تان تنوع داشته باشد. همیشه بهترین نباشید. البته تلاش در جهت صحیح عمل کردن با وسواس بهترین بودن متفاوت است.

وقتی متوجه شدید دلیل کمال گرایی تان چیست، دیگر دنبال غیر ممکن ها نباشید؛ زندگی کنید. چیزهای ناقص هم جزئی از زندگی هستند. به هر حال هر اتفاقی که بیفتد، فرمان دست شماست.

فرآوری: زهرا سادات طباطبایی

بخش خانواده ایرانی تبیان

منبع:کتاب افسردگی از مجموعه کتاب های سلامت روان

مطالب مرتبط:

محرکی برای هوش کودک

اگر کودک حرف نشنو دارید...

با خودت مهربان باش

انگیزه را به زندگی برگردان

همه آرزوشونه جای تو باشن!