تبیان، دستیار زندگی
وجه تسمیه ستایش برای فصل دوم یک بهانه بود . بهانه ای که حضور منفعل ستایش را در خود نمی گنجاند و میان چند تقابل بی ربط رها می کرد
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مجتبی شاعری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ستایش یا حشمت فردوس ؟


وجه تسمیه ستایش برای فصل دوم یک بهانه بود . بهانه ای که حضور منفعل ستایش را در خود نمی گنجاند و میان چند تقابل بی ربط  رها  می کرد.

ستایش

فصل اول ستایش واجد نکات ویژه ای بود و در مجموع اثر قابل قبول تری به شمار می رفت . با این وجود که دوره ای را نمایش می داد که دست کم به بیست و پنج سال پیش بر می گشت . اما چه در بررسی یک نگاه متفاوت به دوران جنگ و چه در یک تغییر نظام خانوادگی در ایران می توانست تا حدودی محل مراجعه و استناد باشد .

فصل اول ستایش یک عاشقانه ی کامل بود . عاشقانه ای که وجه شخصیت پردازی آدمی هایش آن را منطقی جلوه می داد .

عاشقانه ی طاهر و پدرش و عاشقانه ی طاهر و ستایش . هر دو در زمان های متناسب روایت و تعریف شدند و اتفاقا دلیل تقابل آدمی های داستان ستایش هستند .

اساسا حشمت فردوس علاقه ای مبتنی بر عقل نسبت به طاهر داشت و تقریبا نوع رفتار منعطفش با طاهر منحصر به فرد بود . شباهت های درون گرایانه ی طاهر و فردوس این نزدیکی عاطفی را موجه جلوه می داد . این خطر برای داستان ستایش (فصل اول) وجود داشت که در نوع ارتباط آمرانه ی فردوس با همه یک سوال مهم مطرح شود که چرا فردوس با طاهر این گونه رفتار نمی کند . طاهر همیشه کارهایی را انجام می داد که مطابق میل پدرش بود . از هوش خوبی بهره مند بود و مثل دیگران که با بلاهتشان حشمت را بر افروخته می کردند دست به چنین کاری نمی زد . از این گذشته وجه برون گرایانه فردوس نزد طاهر بسیار رقیق بود و تقابلی اساسی را ایجاد نمی کرد و در واقع آن جایی که طاهر از پوسته ی شخصی اش بیرون زد و شد چیزی شبیه پدرش و خواسته اش را رساتر از هر موقع ابراز کرد سر آغاز مبارزه ی ناخواسته ی سهراب و رستم گونه ی این پدر و پسر شد .

فصل اول ستایش یک عاشقانه ی کامل بود . عاشقانه ای که وجه شخصیت پردازی آدمی هایش آن را منطقی جلوه می داد . عاشقانه ی طاهر و پدرش و عاشقانه ی طاهر و ستایش . هر دو در زمان های متناسب روایت و تعریف شدند و اتفاقا دلیل تقابل آدمی های داستان ستایش هستند

پسر بزرگ حشمت ، جنم پدر را به ارث نبرده بود و همین ناامیدی و دورشدن از فرزند ارشد به نزدیکی به طاهر کمک می کرد و به نوعی مایه ی فخر فردوس بزرگ این بود که طاهر علاوه بر صلابت و مردانگی حرف شنوی هم از پدرش دارد و همین عشق دیوانه وار بود که منجر به طرد کردن طاهر شد .

در فصل دوم هم این سیر منطقی در معرفی فرزند طاهر وجود دارد.حشمت فردوس برای این که به عشقی مشابه فرزند از دست رفته اش برسد باید در فضای دیگری نوه اش را بشناسد. ابتدا ، بی خبر از هویت واقعی به عنوان یک کارگر ساده وارد داستان فردوس می شود و کم کم قابلیت هایش را به پدربزرگ نشان میدهد .

با این حال نقایص سری دوم از همین جا شروع می شود . از جایی که نوه ی حشمت فردوس با ادبیاتش ، با طرز فکرش و حتی با رفتار کنشی و واکنشی اش تماشاچی را به یاد یک متولد دهه پنجاهی می اندازد . و انگار نه انگار که این پسر دانشجو زمان حاضر است و تمامی اسلوب قهرمانانه اش هم از جوان های بیست یا سی سال پیش تبعیت می کند . شاید اصلا امکان تعبیه ی ادبیات و عملی منطبق بر زمان حاضر برای نویسنده و کارگردان وجود نداشته است ، چه حشمت فردوس تا آن حد خیره سر و یک دنده است که امکان پذیرش یک رفتار دهه ی شصتی را ندارد .

ستایش

کشش دراماتیک ستایش 2 مبتنی بر تقابل نوه و پدر بزرگ بود و احساس ندامت بی دلیل ستایش و البته یک ضد قهرمان که معلوم نشد از کجا و به چه انگیزه ای وارد داستان شده است . شاید برای همین باشد که پایان ستایش 2 بی ربط تر از آن که پیش بینی می شد اتفاق افتاد . اسباب انگیزشی ضد قهرمان تا حدی قوی نبود که صابر و پدر و بقیه ی خانواده را تا این حد متلاشی کند . با این شرایط ستایش 3 قابل پیش بینی تر از آن شد که برای ستایش یک متصور بودیم

شاید برای تهییج تماشاچی در فصل سوم دوباره به سراغ نقش هایی بروند که در ستایش 1 مرده اند . شاید هم برای خود ستایش که تقریبا نقش فرعی این نسخه بوده است ، نقش موثر تری پیش بینی کنند .

آن چه ستایش 1 را با وجود شباهتش به فیلمفارسی های دهه ی چهل قابل قبول تر می کرد عنصر عشقی بود که وجه بسیاری از اتفاقات تصور می شود ، اصلا همین عشق های قوی بود که تنفر اشخاص بازی مقابل را سبب می شد و منطقی می کرد .

در ستایش 2 هیچ رابطه ی جدیدی شکل نگرفت که دلیل رفتار آدمی ها و یا تصمیم های بزنگاهشان باشد . حتی رابطه ی فردوس با نوه اش به جایگاه محوری نمی رسد . برای نوه این رابطه اگر بر سر تصاحب اموال نباشد برای حس جست و جو گر است . حس جست وجو گری که هویتش را شکل می دهد و نمی خواهد دست کم از این حداقل محروم باشد .

مجتبی شاعری

بخش سینما وتلویزیون تبیان


مطالب مرتبط:

مرگ ستایش یا حشمت فردوس؟

چرا فصل 3 ستایش را می سازید؟

روایت محمدی از پیری ستایش