به گودین تپه سفر کنید

گودین تپه در شهر تاریخی کنگاور که بنایی عظیم همچون معبد آناهیتا دارد بر غنای تاریخی، فرهنگی و توریستی این شهر افزوده است. این تپه در سال 1965 توسط یک تیم باستان شناسی به سرپرستی "کایلر یانگ" آمریکایی مورد کاوش قرار گرفت و در این تحقیقات وجود هفت دوره ی فرهنگی در گودین تپه مشخص شد که نشانگر وجود تمدن عظیم و پرسابقه ای در این منطقه است.

منطقه کرمانشاه، در گودین تپه 7 دوره تاریخی مشخص شده که از هزاره ششم پیش از میلاد تا دوره مادها طبقه بندی شده است. این سایت باستانی در ساحل جنوبی شاخه شمال شرقی رودخانه گاماسیاب، در شمال دره کنگاور، کنار شمالی روستای گودین قرار دارد.

این مکان در سال 1961 کشف و در 1965 و دهه 70 میلادی توسط یک هیات تحقیقاتی آمریکایی به ریاست کایلر یانگ مورد کاوش قرار گرفت. اهمیت سایت به خاطر تسلط محل بر تجارت سنگهای لاجورد بین بدخشان در افغانستان و دشت‌های میانرودان بود.

در این محل آثار مشخص معماری به دست نیامده، ولی مشخص شده است دیوارهای خانه‌های آن با روش چینه ساخته می‌شده‌اند. سفال‌های این منطقه دست ساز هستند و در دو گروه خشن و ظریف تقسیم بندی می‌شوند.

ارتفاع این تپه نسبت به زمین های مجاور 30متر بلندتر است و مساحتی برابر با 14 تا 15 هکتار را در بر می گیرد. این تپه سه بخش ربض، شهرستان و ارک را در بالای خود  قرار داده است. دوره مادها در طبقه 2 گودین تپه شامل یک دژ نظامی است که احتمالا مخصوص یکی از حاکمان محلی ماد در این منطقه بوده است.

ظروف کشف شده از این دوره ظروفی مانند کاسه های نیم کره ای، دیگ ها، سبو ها و ظروف پایه دار هستند. در اواخر دوره ششم و اوایل دوره پنجم قلعه ای با دیوار بیضی شکل بدست آمده که از چندین ساختمان و اتاق تشکیل شده که ساختمان ها و اتاق ها در اطراف یک حیاط بزرگ قرار گرفته اند.

اتاق شماره شش ساختمان مسکونی واقع در گودین تپه محل بایگانی الواح گلی بوده که از آن چهل وسه لوح گلی بدست آمده است. با بررسی این لوحه ها مشخص شده که درحد فاصل سال های 3500 تا 3000 پیش از میلاد مسیح گودین بازاری برای کالاهای شوش بوده است.

دوره چهارم این تپه با آغاز دوره برنز یک بوده ، در این دوره بیشتر سفالینه ها دست ساز و نخودی رنگ  بوده اند  که به وسیله نوارهای  زیگزاگی و سه گوش ، خطوط کنده کاری با تزئینات شانه ای و موج دار تزئین شده که بیشتر ظروف آشپز خانه را تشکیل می دادند.

دوره سوم هم خود به تنهایی به شش لایه تقسیم شده که تاریخی به سال های 2600 تا 1400 پیش از میلاد را در بر می گیرد. اما در دوره دوم بقایایی یک دژ مادی شناسایی شده که نشانه هایی از وجود یک حاکم نشین در این دژ را می دهد.

خود دژ با وسیله حصاری خشتی با برج هایی چهار گوشه محصور شده است. دژ بر روی قلعه قدیمی مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد ساخته شده است. دژ قدیمی تر توسط زلزله فرو ریخته و دژ مادی بر روی آن ساخته شده است. دیوارهای دژ از خشت ساخته شده و دارای برجهای دید‌ه‌بانی است. درون دژ تعدادی اتاق آشپزخانه، آخور، تالار ستوندار و واحدهای دیگر معماری به دست آمده است. درون تالار ستوندار در قسمت شمالی یک آتش دان خشتی وجود داشته و دور تالار سکوهایی برای نشستن ساخته بودند. این تالار ستوندار مقدمه ای بر ساخت تالارهای مشابه نوشیجان و بناهای هخامنشی است. البته خود از تالار ستون دار حسنلو الگو گرفته است.

در کاوش های انجام شده 650 متر از طول این دیوار، در جنوب دژ یک اتاق بزرگ و یک آشپزخانه با تنور پخت نان شناسایی شده است. در امتداد غربی این اتاق یک تالار ستون دار به طول 24 متر و عرض 18 متر ساخته شده است. در قسمت های جنوبی این تالار سکوهایی به عنوان نیمکت در سراسر دیوار ساخته شده است و در قسمت شمالی تالار محلی تخت برای نشستن شخصیت های عالی رتبه ایجاد شده است.

در بین ردیف های اول و دوم بین ستون ها نیز آتشدانی آجری که از سطح زمین بالاتر است تعبیه شده است. با توجه به معماری دژ که با دیوارهای مستحکم احاطه شده  و نیز وجود آشپزخانه و اتاق ها و راهروها و انبارک ها و... به احتمال قوی این دژ محل سکونت و فرمانروایی یکی از حاکمین محلی دولت  ماد  بوده که نقش و اهمیت این تپه را در دوران گذشته بیش از پیش نشان می دهد.

فراوری: الهام مرادی

بخش گردشگری تبیان

برگرفته از ایسنا، مهر

مطالب مرتبط:

محوطه باستانی هفت‌تپه

تپه هفت هزار ساله کاشان

تپه سیلک