تبیان، دستیار زندگی
برج طغرل در واقع از برج های مقبره ای مربوط به شاه سلجوقی، «طغرل بیگ» است. ساخت این برج مربوط به نیمه دوم قرن ششم هجری یعنی حدود هشتصد سال پیش است. ...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اطلاعات اردوی شهر ری(2)-قسمت پنجم

با فرا رسیدن اوقات فراغت تابستانی، مدارس نقش مهمی در پر کردن این زمان ها برای دانش آموزان دارند. مرکز یادگیری تبیان امسال با ارائه پیشنهاداتی برای اردوهای دانش آموزی سعی دارد تا به شما دبیران پرورشی محترم  و مسئولین در مدرسه ایده های مناسبی برای اردوها و گردش های دانش آموزان ارائه داده است.

برج طغرل

برج طغرل

برج طغرل در واقع از برج‌های مقبره‌ای مربوط به شاه سلجوقی، «طغرل بیگ» است. ساخت این برج مربوط به نیمه دوم قرن ششم هجری یعنی حدود هشتصد سال پیش است. این برج به فرمان طغرل بیگ و به عنوان مقبره خودش ساخته شده است. ارتفاع فعلی برج بیست متر است اما قبل از این گنبدی روی آن قرار داشته است که از بین رفته است. قطر داخلی بنا 11 متر ولی قطر خارجی آن به دلیل عرض دو متری دیوار، 15 متر است.

نمای بیرونی این اثر دارای 24 تِرَک می‌باشد که هم موجب زیبایی بنا و هم موجب استحکام آن است. قدمت برج و پابرجا بودن آن در طی این مدت زمان طولانی که از ساخت آن می‌گذرد، با توجه به وقوع زلزله‌های شدید در این منطقه نشان از پی مستحكم و عمیق این بنا دارد. پی سازنده این برج، در كف آن در كناره‌های دیوارها كانال های گذر هوا را تعبیه كرده‌ كه این كانال ها مانع از رطوبت دیوارها و از بین بردن خرابی های ناشی از آن می‌شود.

از ویژگی‌های جالب و منحصر به فرد این برج، کاربرد آن به عنوان یک ساعت آفتابی عظیم است. بدین صورت که ترک‌های دور تا دور برج به گونه‌ای طراحی شده كه با طلوع آفتاب در سمت شرق بنا، كم‌كم یكی از كنگره‌ها روشن می‌شود و آفتاب به درون آن می‌تابد. با گذشت نیم ساعت از طلوع خورشید، نصف كنگره روشن می‌شود و با گذشت یک ساعت از طلوع خورشید، یک کنگره به طور كامل روشن می‌شود.

برج طغرل

به همین ترتیب با گذشت دو ساعت دو كنگره و با گذشت سه ساعت سه كنگره روشن می‌شود، تا اینکه لحظه‌ای فرا می‌رسد كه خورشید روی نصف النهار منطقه و در بیشترین ارتفاع خود از افق قرار می‌گیرد. در این هنگام خورشید دقیقاً در بالای سر در جنوبی برج قرار می‌گیرد، زیرا درب‌های برج كاملاً شمالی جنوبی بوده و روی نصف‌النهار واقع است.

در این هنگام سایه تیغه‌ای كه بالای سردر ورودی است دقیقاً در بالای تبری ضربی گونه سردر قرار گرفته و حكایت از لحظه اذان ظهر می‌كند و در زمستان كه ارتفاع خورشید پایین‌تر است، در لحظه ظهر خورشید از درب جنوبی به میان برج می‌تابد.

با زوال خورشید پس از لحظه ظهر و میل آن به سمت غرب، ترک‌های سمت غرب بنا شروع به روشن شدن می‌كند. با گذشت نیم‌ ساعت از ظهر، نیمی از ترک از سمت غرب روشن می‌شود. با گذشت یک ساعت از ظهر یکی از ترک‌ها و با گذشت دو ساعت دو ترک بنا روشن می‌شود و به همین ترتیب تا خورشید غروب كند. بنابراین از روی كنگره‌های این برج و روشن شدن آن توسط نور خورشید می‌توان مقدار گذشت زمان از لحظه طلوع آفتاب، لحظه ظهر و مقدار گذشت زمان از لحظه ظهر را محاسبه کرد.

این برج در سال 1301 قمری به دستور ناصرالدین شاه قاجار مورد مرمت قرار گرفت و کتیبه‌ای از جنس مرمر بر سر در آن نصب گردید.

در سال 1371 شمسی پیکر استاد محمد محیط طباطبایی از مشاهیر معاصر نیز به پاس خدمات علمی و فرهنگی‌اش در محوطه این برج به خاک سپرده شد. ایشان مطالعات و تحقیقات مفصلی راجع به برج طغرل و شخصیت مدفون در آن دارد.

برای برگزاری اردوهای دانش آموزی توسط مجموعه مرکز یادگیری سایت تبیان می توانید با شماره 81202303 بخش آموزش تماس حاصل نمایید.


مرکز یادگیری سایت تبیان - نویسندگان: نسرین علی فرد – محسن تقوی پور

تنظیم: مریم فروزان کیا