تماشای تاریخ در شیشه ها
در میانه خیابان سی تیر، چند قدم مانده به خیابان جمهوری خانه ای قاجاری وجود دارد که در میان ازدحام همیشگی خیابان های مرکزی تهران از گردشگران ایرانی و خارجی پر و خالی می شود.
تکه ای از تاریخ در میانه یک باغ قاجاری، عمارتی با معماری منحصر به فرد، با ارسی های چوبی و باغچه ای با صفا که 30 سال محل سکونت و دفتر کار احمد قوام، نخست وزیر اصلاح طلب ایران بوده و امروز نمایشگاهی است که تاریخ سفال و شیشه در ایران را روایت می کند.
احمد قوام، ملقب به قوام السلطنه از پرنفوذ ترین سیاستمداران ایرانی در دوران سلطنت قاجار و پهلوی بود که سه بار در دوران قاجار و دو بار در دوران پهلوی به نخست وزیری رسید ، 14 بار به عنوان وزیر امور داخلی انتخاب شد، 4 بار پست وزارت امور خارجه به او تفویض شد و علاوه بر این 4 بار وزیر امور مالیه ، 2 بار وزیر جنگ و یک بار وزیر عدلیه بود.
قوام السلطنه، اواخر دوران قاجار و زمانی که نخست وزیر احمد شاه بود، دستور داد در یکی از بهترین نقاط تهران برای او خانه ای بسازند که امروز یکی از شاخص ترین خانه های تاریخی تهران و معماری آن زبانزد خاص و عام است و هیچ گردشگری نیست که قصد تهران گردی داشته باشد اما نام خانه قوام السلطنه را از قلم بیاندازد.
تالارهای گرانبها
ساختمان موزه آبگینه که در دوطبقه و پنج تالار ساخته شده، به خودی خود میتواند برای علاقهمندان بسیار دیدنی باشد. این ساختمان متعلق به قوامالسلطنه، وزیر احمد شاه قاجار، بوده است.
تالار یک و دو در طبقه اول و تالارهای دیگر در طبقه فوقانی قرار دارد. در تالار شماره دو که تالار بلور نامیده میشود، قدیمیترین شیشهها و لولههای شیشهای و سفالها قرار داده شده است. طراح ویترینهای موزه مهندسی اتریشی به نام هانس هولاین است. تزیینات بنا شامل منبت کاری چهارچوب درها و پلهها است و آجر کاری نما که در 50 نوع است.
گچبری موزه شامل دو دوره است: دوران قوام، و سبک غربی در زمان سفارت مصر و آینهکاریهای طبقه دوم، که مربوط به دوره قاجار است.
قدیمیترین شیشههای تاریخ
موزه آبگینه در واقع موزه تخصصی شیشه و سفال است. قدیمیترین شیشهها لولههای شیشهای به نام سیلندر شیشه بوده که از معبد چغازنبیل کشف شده و مربوط به هزاره دوم قبل از میلاد است.
شیشهها و سفالهای طبقه اول نیز مربوط به دورههای پیش از تاریخ است که قدیمیترین سفال دستساز از دوران اشکانی، هزارههای اول به دست آمده است. تالار صدف به علت شباهت شکل آن به صدف نیمه باز به این نام خوانده شده و شامل انواع سفالهای قرن سوم و چهارم شهر نیشابور است.
تالار چهار (زرین) که به خاطر ظروف زرینفام که از دوران سلجوقی به جا مانده چنین نامی گرفته است، شامل ظروفی بوده که دورتادور با خط نسخ و نستعلیق تزیین شده است. همچنین چهرههای مغولی روی این ظروف خودنمایی میکنند که با توجه به شهر محل پیدایش، نقوش آنها فرق میکند. تالار پنج (لاجورد) به خاطر لعابهای یک رنگ فیروزه به این نام خوانده شده و از قرن هفتم و هشتم (دوره ایلخانی) به جا مانده است.
با نزدیک شدن به دوران صفویه، اشیا مصرفیتر میشود. تزیینات این بخش شامل گلابپاش و صراحی است. همچنین میزی که از دوران قاجار به جا مانده با لعاب هفترنگ و مزین به نقش چهرههای شخصیتهای شاهنامه بوده که نام هر شخص بالای چهره نوشته شده است.
این موزه تخصصی، شامل بخشهای اداری (زیرزمین)، دبیرخانه و ریاست (طبقه بالا) است. کتابخانه نیز، واقع در ضلع شمال غربی، شامل 4000 جلد کتاب فارسی و انگلیسی در زمینههای باستانشناسی، تاریخ و هنر است.
در ضلع شمالی محوطه، بناهایی برای تکمیل مجموعه در دست احداث است که در طبقه اول کلاسهای آموزشی و در طبقه دوم نمایشگاه موقت قرار دارد.
نقش هنر معماران ایرانی و خارجی
این مجموعه تا 1330 محل سکونت و کار قوامالسلطنه بود و بعد از آن مدت هفت سال در اختیار سفارت مصر قرار گرفت. بعد از آن، به ترتیب سفارت افغانستان، بانک بازرگانی و در سال 1355 با همکاری مهندسان ایرانی و اتریشی تغییرات آن شروع شد.
ساختمان موزه هشتضلعی و در باغی به مساحت 7000 مترمربع قرار دارد. طرحهای بدیع و در و پنجرههای نفیس که بسیار خوب نگهداری شدهاند، یادآور معماری عصر سلجوقی است و میتواند الهامبخش معماران معاصر برای طرحهای سبک کلاسیک باشد.
آدرس: خیابان جمهوری، خیابان سی تیر پلاک 55
شماره تماس: 6705614
فراوری: الهام مرادی
بخش گردشگری تبیان
برگرفته از بازار خبر، روزنه