گزارشی از روزه‌داران جام جهانی بیستم

پرونده جام جهانی بیستم بسته شد و در کنار تمامی اتفاقات تلخ و شیرینی که در پرونده این جام بایگانی خواهد شد، یک اتفاق تاریخی نیز به ثبت رسید. تداخل ماه مبارک رمضان با جام جهانی که یکی از فانتزی های جذاب جام بیستم بود. اتفاقی که تقریبا هر سی سال یکبار رخ می دهد و حال و هوای به جام جهانی و البته کشور میزبان می دهد. همنشینی مذهب و فوتبال در جام بیستم سبب شده تا یکی از جذاب ترین اتفاقات تاریخی جام های جهانی را در برزیل شاهد باشیم. بهار فوتبال به بهار قرآن مزین شده است. البته این اتفاق تازه ای نیست. درست 28 سال از آخرین همزمانی مسابقات جام جهانی و ماه مبارک رمضان می‌گذرد. کشور مکزیک در سال 1986 میزبان آخرین دوره جام جهانی بود که همزمان با ماه مبارک رمضان برگزار می‌شد و در یک تقارت تاریخی باز هم این قاره آمریکا خواهد بود که این میزبانی از این همزمانی را تجربه می‌کند.

همزمان با شروع ماه مبارک رمضان مرحله یک هشتم نهایی مسابقات جام جهانی نیز آغاز شد. بسیاری از بازیکنان تیم های صعود کرده به این مرحله مسلمان هستند و روزه گرفتن و یا نگرفتن آن ها در ایام ماه مبارک رمضان بدل به دغدغه بازیکنان مسلمان و البته سوژه تمامی رسانه های دنیا شده است.

ورزشکاران در المپیک 2012 نیز با مسئله مشابهی روبرو بودند و بسیاری از تیم‌ها به بازیکنان اجازه دادند روزه نگیرند تا کارکرد ورزشی‌شان دچار اشکال نشود و قضای روزه‌شان را در زمان دیگری بگیرند و کفاره آن را با اهدای کمک به خیریه‌‌ها بپردازند.

یکی از نکات جالب و خوشحال‌کننده این ماه مبارک برای بازیکنان مسلمان حاضر در جام جهانی برزیل، کوتاه‌بودن روز در این فصل از سال در برزیل است که حدود 11 ساعت و 10 دقیقه است؛ این درحالی است که در اکثر نقاط دنیا طول روز در این فصل نزدیک به 17 ساعت است.

یکی از نکات مثبت برای بازیکنان مسلمان قرار گرفتن برزیل در نیمکره جنوبی است. چرا که این موضوع باعث شده تا هوای برزیل به نسبت سایر کشورهای مسلمان (که بیشتر در نیمکره شمالی قرار دارند و روزهای گرم تابستان را تجربه می‌کنند) خنک‌تر باشد و روزه داری را در این کشور آسان کند.

مسلمانان جام جهانی

از بین 736 بازیکن شرکت کننده در رقابت های جام جهانی، 102 بازیکن مسلمان هستند. در جام جهانی برزیل تیم‌های ایران، نیجریه، ساحل عاج، غنا، کامرون، بوسنی و هرزگوین، الجزایر، فرانسه، آلمان، بلژیک و سوئیس بازیکن مسلمان دارند. از بین این تیم ها نیجریه، الجزایر، فرانسه، بلژیک، آلمان و سوئیس به مرحله یک هشتم نهایی صعود کردند و از همین رو انجام فریضه روزه یکی از حواشی جذاب مسابقات این مرحله بود.

كریم بنزما، ممدو ساخو، موسی سیسوكو، باكاری سانیا از فرانسه، ژردان شکیری گرانیت ژاکا، حمزه صفرویچ و گوخان اینلر از سوئیس، سامی خدیرا و مسعوت اوزیل از آلمان، مروان فلاینی، ناصر چادلی و موسی دمبله بلژیك و اغلب بازیکنان تیم ملی الجزایر و نیجریه از جمله ستاره های مسلمانی بودند که در مرحله حذفی جام جهانی با این فریضه درگیر بودند.

پزشکان چه گفتند؟

اگرچه برخی از رسانه های خارجی درباره تداخل ماه رمضان با جام جهانی و تاثیر منفی روزه داری بر وضعیت فیزیکی و جسمانی بازیکنان تردیدهایی را بروز داده بودند اما چندین پزشک متخصص در امور تغذیه فوتبال معتقدند که روزه گرفتن نمی تواند مشکلاتی را برای بازیکنان ایجاد کند.

ژیری وراك رئیس بخش پزشكی فیفا اعلام كرد فوتبالیست‌هایی كه قصد روزه گرفتن دارند دچار مشكل و ضعف فیزیكی نخواهند‌ شد. به گفته وی مطالعات دقیقی كه در ماه رمضان روی فوتبالیست‌ها انجام شده نشان می‌دهد درصورتی‌كه اصول روزه‌داری به‌دقت رعایت‌شود، عملكرد فیزیكی فوتبالیست‌ها به هیچ‌وجه تحلیل نخواهد رفت.

ژردان دووراک پزشک ارشد و مشاور ویژه کمیته پزشکی فیفا نیز نظر همکار خود را اینگونه تایید کرد: فیفا تحقیقاتی را در تونس و الجزایر به ‌منظور شناخت تأثیر روزه بر بازیکنان مسلمان انجام داد که ثابت کرد روزه‌گرفتن، آثار منفی بر وضعیت جسمی آنان ندارد.

دووراک ادامه داد: روزه‌داری بازیکنان مسلمان شرکت‌کننده در مرحله نهایی جام جهانی برزیل که ماه رمضان برگزار می‌شود، وخامت شرایط جسمانی و فیزیکی آنان را به دنبال نخواهد داشت.

دووراک همچنین یادآور شد: تحقیقات نشان می‌دهد که روزه‌گرفتن تأثیر منفی بر ورزشکاران مسلمان بازی‌های المپیک 2012 لندن نداشته است.

در شرایطی که بازیکنان باید در ساعت‌های 13 یا 17 به میدان بروند، رعایت توصیه‌های پزشکی راه‌حل مناسبی برای جلوگیری از ترک روزه‌داری و بازی کردن توأمان در جام جهانی است. حکیم چلبی پزشک ورزشی تیم فوتبال الجزایر که یکی از متخصصان فیفا در زمینه فوتبالیست‌های روزه‌دار هم است، گفت: «فوتبالیست‌ها به دلیل تحرکات بیش از حد خود ممکن است در جریان بازی تا حدود شش لیتر آب بدن خود را از دست بدهند. این بازیکنان باید در زمانی که مجاز به خوردن و نوشیدن هستند آب بیشتری را جذب بدن خود کنند. حتی به آنها توصیه می‌کنیم که خواب میان‌روزی بلند‌مدت‌تری داشته باشند تا کم‌خوابی شبانه‌شان جبران شود.»

ستاره های روزه دار

تعداد قابل توجهی از بازیکنان مسلمان حاضر در مرحله حذفی جام جهانی تصمیم فرایض دینی خود را در ماه مبارک رمضان به تاخیر نیداختند و با زبان روزه بازی کردند.

بازیکنان تیم ملی الجزایر بی تردید سرشانس ترین ستاره های مسلمانی بودند که اغلب آنها با زبان روزه در بازی برابر آلمان در مرحله یک هشتم نهایی صف آرایی کردند. یک نبرد ماراتن گونه و نفسگیر که 120 دقیقه به طول انجامید. بازیکنان تیم ملی فوتبال الجزایر قبل از برگزاری این بازی اعلام کردند با وجود اینکه روزه گرفتن ممکن است برای سلامتی‌شان ضرر داشته باشد، ولی روزه می‌گیرند. مجید بوقره، سفیان فغولی، سفیرتایدر، یاسین براهیمی، فوزی غلام، عبدا... گیلاس، جمال مصباح، حسان بیده و رایس امبولی دروازه بان این تیم از جمله ستاره های روزه دار الجزایر در بازی برابر آلمان بودند.

مجید بوقره کاپیتان تیم الجزایر در این باره گفت: مسئله روزه گرفتن مدت‌هاست که برای بازیکنان مسلمان در باشگاه‌های اروپایی مطرح بوده است و خود من هنگامی که در تیم گلاسکو رنجرز بازی می‌کردم، روزه می‌گرفتم.

وی افزود: مهمترین موضوع حفظ آب بدن است، اما با توجه به آب و هوای خوب برزیل مشکلی به وجود نمی آید. البته برخی از بازیکنان روزه‌شان را در زمان دیگری می‌گیرند، اما من با توجه به وضعیت جسمی‌ام روزه‌هایم را می گیرم. بازیکنان مسلمان تیم ملی فوتبال الجزایر در سال های اخیر همزمان با ماه مبارک رمضان روزه گرفتند.

جمال مصباح بازیکن تیم الجزایر هم در این باره گفت: ما درباره این مورد بین خودمان بحث کردیم و به نتیجه رسیدیم که روزه بگیریم. روشن است که مذهب‌مان برای تیم بسیار مهم است، بنابراین درباره این موضوع صحبت کردیم و ترجیح دادیم تا با زبان روزبه برابر آلمان به میدان برویم.

باکاری سانیا بازیکن مسلمان تیم ملی فرانسه هم گفت که می خواهد در جام جهانی روزه بگیرد: «من می‌خواهم در برزیل روزه بگیرم چرا که یک مسلمان هستم. دین اسلام این اجازه را به من داده که در شرایط خاصی همچون سفر و بیماری روزه نگیرم. اما من هرچند به برزیل سفر کرده‌ام، نمی‌خواهم روزه‌ام را بشکنم. در تمام روزهای ماه مبارک رمضان روزه خواهم بود. بر این باورم که چنانچه در برزیل روزه بگیرم، به مشکلی بر نخواهم خورد بنابرین دلیلی ندارد تا روزه نگیرم. نباید در انجام فرایض دینی دلیل تراشی و توجیه کرد. من می‌خواهم روزه بگیرم، چرا که در غیر این صورت خداوند متعال من را نخواهد بخشید.» باکاری سانیا در دو بازی فرانسه در مرحله حذفی برابر نیجریه و آلمان با زبان روزه به میدان رفت. در مرحله یک‌چهارم نهایی جام جهانی هم روزه می‌گیرد.

ناصر چادلی هافبک تیم ملی بلژیک از جمله بازیکنانی بود که با زبان روزه در بازی برابر آمریکا و آلمان در مرحله یک هشتم و یک چهارم به میدان رفت. چادلی در این باره گفت: قصد دارم حتی در صورت راهیابی بلژیک به دور نهایی این مسابقات روزه های خود را بگیریم و فریضه دینی ام را انجام بدهم.

مربیان موافقند

اکثر مربیان تیم های مسلمان حاضر در رقابت های جام جهانی با انجام فریضه روزه بازیکنان خود موافق بودند. وحید هلیلهودزیچ سرمربی تیم ملی الجزایر روزه گرفتن بازیکنان را یک مسئله شخصی دانست و به خودشان واگذار کرد. هلیلهودزیچ در این باره گفت: «دین یک مساله شخصی است و من به ایدئولوژی بازیکنانم احترام می گذارم و تمامی آنها درباره انجام فرایض دینی شان اختیار تام دارند.»

دیدیه دشان سرمربی تیم ملی فرانسه نیز که بازیکنان مسلمان زیادی را در ترکیب تیمش دارد، اعلام کرد هیچ مخالفتی با روزه گرفتن بازیکنانش ندارد و قبلا نیز با این موضوع مواجه شده است: «این یک موضوع ظریف و حساس است اما ما در این رابطه به کسی دستور نمی دهیم. چون به دین همه احترام می گذاریم و من از این بابت هیچ نگرانی ندارم.»

مارک ویلموتس سرمربی تیم ملی بلژیک هم که بازیکنان مسلمان زیادی در ترکیب تیمش دارد، نظر جالبی در این باره دارد و می‌گوید: «ما به همه مذاهب احترام می‌گذاریم. این اولین‌بار نیست که با چنین مساله‌ای مواجه می‌شویم. نگرانی کمی در این باره دارم و معتقدم که بازیکنان خود را با شرایط وفق خواهند داد.»

پیش از این کارلوس کی روش سرمربی تیم ملی ایران نیز در مورد روزه گرفتن بازیکنان تیم ملی ایران در صورت صعود به مرحله بعد گفته بود: «نگران این موضوع نباشید، چون ما یک راه حل مناسب پیدا می‌کنیم»

تدابیر فیفا برای روزه‌داران

در این میان فیفا به عنوان متولی برگزاری جام جهانی از این تقارن مذهب و فوتبال در بزرگترین فستیوال ورزشی دنیا استقبال کرد و کوشید تا نهایت همکاری را با تیم هایی که بازیکنان مسلمان در آنها حضور دارند را داشته باشد و به دین و مسلک آنها نهایت احترام را بگذارد.

فیفا نیز تا حد امکان در انتخاب ساعت بازی ها و مسیر رفت و آمد شان با این تیم ها همکاری داشت. فیفا حتی اجازه نداد در هتل تیم های کشور های اسلامی نمادهای متضاد با عقاید این افراد وجود داشته باشد و حتی به احترام ادیان و عقاید مختلف، اقدامات خاصی در این دوره از رقابت های انجام داد. به طور مثال فضاهایی را برای عبادت ادیان مختلف در نظر گرفته تا بازیکنان تیم های مختلف به راحتی در هتل و استادیوم و حتی محل تمرین شان از این امکانات استفاده کنند. این همکاری با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان بیشتر و نزدیکتر شد.

با توجه به حضور تیم‌ها و بازیکنان مسلمان در جام‌جهانی 2014 برزیل برنامه غذایی ویژه‌ای در هتل‌ تیم‌های شرکت‌کننده وجود داشت. البته بازیکنان مسلمان ممکن است به دلیل رژیم غذایی در جام‌جهانی با مشکلات زیادی مواجه شوند. حتی در سال‌های گذشته آنها نمی‌توانستند در تیم‌های باشگاهی‌شان به هنگام روزه‌داری فوتبال بازی کنند اما اتحادیه بین‌المللی فوتبال در سال 2012 اعلام کرد که بازیکنان مسلمان می‌توانند به گرفتن روزه بدون هیچ مشکلی فوتبال‌شان را هم بازی کنند. همچنین علاوه‌ بر تدابیری که هتل‌های تیم‌های شرکت‌کننده در جام جهانی برای بازیکنان مسلمان اندیشیدند، مسئولان برگزاری جام بیستم هم کاتولوگ ویژه‌ای درباره معرفی ماه مبارک رمضان و تاریخچه دین اسلام در برزیل چاپ کردند که در بین تماشاگران تیم های مسلمان پخش شد.

منبع: برنا