امان از دست فاخته و مدینه
در حاشیه سریال های تلخ تلویزیون در ماه شادی
اردیبهشت سه سال پیش بود که معاون سیما از تلخی های بیش از حد سریال ها انتقاد و حتی ساخت آن ها را ممنوع کرد. این خواسته هنوز عملیاتی نشده و حتی نتیجه عکس داشته ! مسلما کسی دوست ندارد مجموعه های نمایشی تلویزیون دارای سرخوشی بیخود باشد اما این همه تلخی هم واقعا پذیرفتنی نیست آن هم در ماه شادی.
مدینه و یک دنیا غم
از شبکه یک شروع می کنیم. سیروس مقدم در سریال «مدینه» سوژه ای بنیادی برای روایت انتخاب کرده:« نزول و نتیجه خانمانسوز آن» هر چند این سوژه پیش تر دستمایه ساخت سریال شده اما به دلیل اهمیتش جا دارد که باز هم مورد توجه باشد.با این حال دو موضوع اساسی پاشنه آشیل«مدینه» شده. اول تلخی بیش از حد و دوم اغراق های فرارباور. گویا جناب مقدم حواسش نیست که همه با هر مرام و عقیده ای مخاطب سریال هستند.
او برای نشان دادن چهره زشت و کریه نزول خوار، سراغ کاراکتری رفته که گویی از فضا آمده! این آدم قیافه ای ترسناک دارد که هیچ بویی از آدمیت نبرده . این همه اغراق از مقدم عجیب است او در سریال «تا ثریا» چهره ای ملموس از فرد نزول خوار به تصور کشید؛ فردی که مثل همه شیک می پوشد، ظاهری موجه دارد، قشتگ حرف می زند اما نزول خوار است. شما از این چهره شیک بیشتر هراس دارید یا آدمی که با دیدن قیافه ظاهری اش وحشت می کنید؟
سیروس مقدم در کارنامه اش تجربه همه جور سریالی دارد؛ از رئال تا ماورا. هم تلخ ساخته هم شیرین. به این نمونه ها نگاه کنید: پایتخت، نرگس، به سوی افتخار، اغما، پیامک از دیار باقی، بچه های نسبتا بد، تا ثریا، رستگاران ... این بار باز هم سراغ وَر تلخ ماجرا رفته و خواسته با ردیف کردن مشقات چند خانواده به نتیجه دلخواه برسد. برای تلطیف فضا مجید صالحی را به وفور به کار گرفته تا اندکی تلخی قصه گرفته شود.آقای کارگردان متاسفانه تا این جای کار در هر دو مسیر ناموفق بوده؛ نه توانسته از دل این همه غصه قصه ای جذاب و پرکشش تعریف کند و نه موفق شده با مجید صالحی لبخندی گوشه لب مخاطب بنشاند. گویا دوستان فراموش کرده اند که غالب مخاطبان چنین سریالی ، از تبعات نزول واقف اند و به جای یک سری شعار گل درشت و اتفاقات غمبار، دوست دارند یک اثر نمایشی ببینند. شاید تفاوت ما و آن ور آبی ها همین است؛ ما به شکلی اغراق آمیز رفتار می کنیم و آن ها با قصه های لطیف و جذاب. همین است که عمیق ترین مفاهیم شان به شکلی زیرپوستی به مخاطب حقنه می شود.از «مدینه» که بگذریم شبکه یک برای بعد از افطار چه برنامه و جنگ شادی دارد؟ هیچ.
فاخته و باز هم یک دنیا غم
سریال «فاخته» به نسبت دیگر سریال های مناسبتی کمتر دیده شده. مسولان شبکه دو به خاطر ترافیک جام جهانی و دیگر برنامه ها، آن را از باکس 21:30 به ساعت 18:30 منتقل کرده اند. محمود معظمی پیش از این سریال «تکیه بر باد» را ساخته بود که با وجود جرح و تعدیل بسیار، نامش را در فهرست سریال های موفق به ثبت رساند.این بار او کلی بازیگر کنار هم جمع کرده و داستانی آشنا را محور سریال قرار داده: دختری به خاطر فوت والدین ، فرزندخوانده زوجی می شود. پس از چندین سال پدربزرگ نامهربان، مهربان شده و نوه اش را می خواهد! خانه پر از غم و اشک است و .... «فاخته» با انگشت گذاشتن روی این قصه آشنا که از قضا ما ایرانی ها در برابر شنیدن آن خیلی احساساتی هستیم، هر شب کلی اشک از مخاطب می گیرد. کسی هم نمی داند چرا این بابا بزرگ که حتی روزی خواهان سقط این نوه بود و کلا قید فرزند و عروس و نوه را زد و رفت حالا مهربان شده و او را می خواهد؟!
«خندوانه» با اجرای رامبد جوان ساعت 23 هر شب روی آنتن شبکه نسیم می رود. این برنامه با دعوت از مهمانان خاص و آیتم های شاد یک ساعتی مخاطب را می خنداند. «قند پهلو» هم به سیاق سابق، محلی است برای طبع آزمایی اهل ذوق و بذله.
این سریال هم در کنار این داستان محوری، چند قصه دیگر را پیش می برد . متاسفانه و متاسفانه «فاخته» هم از شعارهای گل درشت مبرا نیست. از بابا بزرگ دل سنگ تا پسری که با بدترین ادبیات مادرش را خطاب قرار می دهد. از قضا او هم گرفتار پول حرام حاصل از نزول است. در شبکه دو هم برنامه ای برای شادی یافت نمی شود. شاید «جام از نگاه دو» توانسته نظر بخشی از فوتبال دوست ها را جلب کند.
شبکه سه و یک افسوس
شبکه سه حواسش بوده که ماه ، ماه شادی است. سریالی کمدی را برای این شب ها انتخاب کرد اما متاسفانه «هفت سنگ» کپی از آب درآمد و حاشیه ها بر متن غلبه کرد. در این برهوت البته غنیمتی است. این شبکه «ماه عسل» را هم دارد. برنامه پربیننده ای که گاهی تلخی اش گزنده است اما مایه عبرت.این شبها عادل فردوسی پور و 2014 هم روی آنتن می روند که به خاطر طراوت و شادابی اش حتی غیر فوتبالی ها را هم جذب کرده. شبکه سه هم جنگ شادی ندارد.
خندوانه با طعم قند پهلو
در این میان فقط دو برنامه هستند که اندکی مایه تبرج می شوند. «خندوانه» با اجرای رامبد جوان ساعت 23 هر شب روی آنتن شبکه نسیم می رود. این برنامه با دعوت از مهمانان خاص و آیتم های شاد یک ساعتی مخاطب را می خنداند. «قند پهلو» هم به سیاق سابق، محلی است برای طبع آزمایی اهل ذوق و بذله. رضا رفیع، شهرام شکیبا و ناصر فیض به همراه شرکت کنندگان گردهم آیی دل نشیی ساعت 22 هر شب در شبکه آموزش رقم می زنند.
دیگر شبکه ها
زیاد به خودتان زحمت ندهید؛ در شبکه های دیگر از شادی خبری نیست. شبکه تهران سریال «شاید برای شما اتفاق بیفتد» را روی آنتن برده و با برنامه جشن رمضان قصد تشویق مردم به کار نیک دارد. متاسفانه زوج احمدزاده ،حاج عبدالهی جواب نداده و شوخی ها مسرت ایجاد نمی کند! حالا که نیم نگاهی به شبکه ها انداختیم ، بد نیست به علاقمندان سینمای کلاسیک توصیه کنیم هر شب شبکه نمایش ساعت یک بامداد یک فیلم شاخص با تحلیل مسعود فراستی پخش می کند. فرصت داشته باشید به دیدنش می ارزد.
یک نکته
می دانید اتفاق تلخ تر چیست؟ این که همه می دانیم با آخرین روز ماه مبارک رمضان همه عاقبت بخیر می شوند و انگار نه انگار سی شب تلخی وارد حلقوم مخاطب شده. تازه استحاله ها به ساده ترین روش و عجیب ترین شکل ممکن رخ می دهند. عجیب نیست؟
منیژه خسروی
بخش سینما و تلویزیون تبیان
مطالب مرتبط:
