گرافیتی‌ها در خانه موروثی

این روزها دیگر دوره خانه های حیاط دار به سرآمده است و هر روز در گوشه گوشه شهر تهران، با چندین خانه قدیمی باید خداحافظی کنیم و بلدرزورها به جان خانه و خاطرات خوش ما می افتند تا چند صباحی دیگر برجی به جای این خانه ها قدعلم کند و ساکنان جدید بی اطلاع به خاطرات خوش خانه ای که روزی روزگاری ابهت و جلالی داشته، قدم در واحدهای نوساز خود می گذارند تا محلی باشد برای آرامش و خلق خاطره های جدید.

اما کمتر پیش می آید که ساکنان این خانه های قدیمی با خانه شان خداحافظی باشکوهی بکنند و یا حتی با آن عکسی یادگاری بگیرند. در سال های اخیر تنها چند خانه بودند که ساکنان شان با آن ها خداحافظی باشکوه کردند و در این شادی؛ جمعی را که با این خانه خاطرات خوش داشته اند را دعوت کرده اند. البته در برخی موارد نیز صاحبان خانه دعوتی فراگیر کرده اند تا اصلا همین خداحافظی باشکوه بهانه ای باشد برای خلق خاطره ای جدید.

یکی از این خانه های خوش شانس که اتفاقا خاطرات خوشی را در یک عصر جمعه برای من رقم زد؛ خانه ای در کامرانیه تهران بود، کامرانیه ، خیابان سعیدی، بن بست تابنده، پلاک 6. خانه ای به سبک و حال و هوای معماری دوره دوم پهلوی که در اواخر دهه 50 توسط ایرج کلانتری معمار معروف ساخته شده بود و اتفاقا معمار این خانه نیز در خداحافظی با شکوه با این خانه حضور داشت.

خانه ای دو واحده و دوبلکس با حیاط بزرگ که روزی روزگاری یک خانواده تهرانی در آن زندگی می کردند و حالا برای این که بتوانند خانه و خاطرات خوش شان را حفظ کنند، از هوشوار که پیشتر نیز آثارش را در جای جای شهرمان دیده ایم دعوت کردند تا تمام در و دیوارهای خانه را با گرافیتی بپوشاند و خانه با لباسی نو با روزهای خوش خود خداحافظی کند.

اتفاقا ساکنان خانه، قصد ندارند برای همیشه با خاطرات شان خداحافظی کنند، بلکه بزودی قرار است جای این خانه یک آپارتمان 5 طبقه ساخته شود و اعضای پیشین خانه دوباره در آن مستقر شوند.

هوشوار گرافیتی که پیش از این تجربه خلق گرافیتی در 2 خانه در حال تخریب را داشته ، این بار به درخواست یکی از ساکنان قدیمی خانه که عاشق گرافیتی است تمام در و دیوار، سقف و کف این خانه را  نقش زده و حتی تمام دیوارهای پشت بام را هم گرافیتی کار کرده است. البته به دلیل علاقه ساکنان خانه به گرافیتی و ایجاد امکانی جدید برای کسب درآمد از گرافیتی، هوشوار تعدادی از دیوارهای این خانه قدیمی را با بوم های بزرگ پوشانده و بعد روی این بوم ها شروع به کار کرده است.

گرافیتی های این مجموعه بسیار چشم نواز و زیبا هستند و هوشوار از رنگ های جیغ و شاد برای خلق آن ها استفاده کرده است. البته در طبقه دوم خانه، هوشوار به فانتزی های دوران کودکی مان نزدیک شده و تعدادی از شخصیت های کارتونی را نیز در این طبقه بر روی دیوار تصویر کرده است و در این طبقه به جای استفاده از رنگ های شاد تنها از رنگ های سیاه و قرمز و زرد بهره گرفته است.

با این که یکی از ویژگی های گرافیتی پرداختن به موضوعات اجتماعی و دغدغه های جمعی است اما در این مجموعه به ویژه گرافیتی هایی که تنها با حروف انگلیسی خلق شده اند، کمتر چنین چیزی را می بینیم. شاید اگر هوشوار برای خلق این گرافیتی ها از امکانات خط فارسی بهره می گرفت، برای مخاطب تاثیرگذارتر و حتی ملموس تر بود.

البته باید به این نکته هم اشاره کنم که استفاده از خط لاتین برای گرافیتی ها، برای مخاطبی که تنها عکس این خانه را می بیند این شبهه را می تواند بوجود آورد که این اتفاق در جای دیگری جز ایران اتفاق افتاده است.

البته باید مد نظر داشته باشیم که با توجه به کارکرد اجتماعی گرافیتی، خالقان این آثار اصلا میلی به این ندارند که شناخته شوند و گرافیتی های خود را در کوچه خیابان و بزرگراه ها به صورت پنهانی خلق می کنند تا شناحته نشوند و کمتر پیش می آید که بخواهند آثارشان را در قالب نمایشگاه به نمایش بگذارند و تنها در2 سال اخیر، 3 نمایشگاه گرافیتی در گالری آن و سیحون برپا شد که یکی از نمایشگاه ها دربرگیرنده آثاری از هوشوار بود.مخاطبان این آثار هم در واقع طبقه متوسط رو به پایین شهری است که پای پیاده و یا با وسائل نقلیه عمومی در سطح شهر تردد می کنند.

از این رو در زمان باقی مانده، دیدن آثار هوشوار در خانه شماره 6 بن بست تابنده، خیابان سعیدی خالی از لطف نیست.

هنرآنلاین /مریم آموسا