دفاع رشیدپور از عینک آفتابی

یکی از آن ها «عینک آفتابی» است.رضا رشید پور بعد از چند سال، به تلویزیون بازگشته تا این بار تجربیات تازه ای به کارنامه اش اضافه کند ؛ با این حال «عینک آفتابی» او با انتقاداتی مواجه بوده و برایش موفقیت «شب شیشه ای»، «عبور شیشه ای» و «مثلث شیشه ای» را تکرار نکرده است.

عمده انتقادات به خاطر تقلیدهای این برنامه از نمونه های موفق و بویژه سری برنامه های مدیری است. رشیدپور اما ترجیح داده بدون بحث با منتقدان کار خودش را بکند. تنها گفت و گوی او چند روز پیش انجام شد که بخش هایی از آن را می خوانید:

چطور شد بعد از شش سال تصمیم گرفتید با یک برنامه طنز به تلویزیون برگردید؟ خواست شما بود یا پیشنهاد تلویزیون؟

بخشی از ماجرا نتیجه انتخاب من نیست بلکه تکلیفی است که سازمان صدا و سیما مشخص می‌کند. تولید عینک‌ آفتابی در واقع ترکیبی از این دوست. درباره بخشی که به تصمیم من مربوط است می‌توانم بگویم‌ الان جامعه اصلا پذیرای چالش و تنش نیست.ذهن مردم خسته است و همه در شرایط فعلی احساس می‌کنند نیاز به آرامش دارند و باید لبخند را تجربه کنند تا حالشان بهتر شود. به همین سبب فکر کردم اگر برنامه جنجالی بسازم، هر چند ممکن است سر زبان‌ها بیفتد و درباره‌اش اظهار‌نظر کنند اما نتیجه‌اش خسته‌تر کردن ذهن خسته مردم خواهد بود. به همین دلیل پیشنهاد کردم برنامه گفت‌وگو محور تولید نکنم و چیزی بسازم که لبخندی بر لب مردم بنشاند. تولید آیتم‌های شاد، از پیشنهادهای شبکه بود که من هم پذیرفتم و در تعامل با هم به چیزی رسیدیم که الان می‌بینید.

در این مدت کار رسانه‌ای را کاملا رها کرده بودید؟

نه. یک مجموعه رسانه‌ای تاسیس کردم که در بخش خصوصی فعالیت می‌کرد و دوره‌های آموزشی رسانه و فن‌بیان را با برگزاری سمینار‌هایی در تهران، مشهد، اصفهان و دیگر شهرها به صورت جدی پیگیری می‌کردم.

شنیده‌ام در این شش سالی که از تلویزیون دور بوده‌اید، در رشته خلبانی تحصیل کرده‌اید. درست است؟

یکی از کارهایم این بود که تحصیلات خلبانی‌ام را ‌کامل کردم. سال 75 و 76 در فرودگاه تبریز و در مرکز آموزش‌های هوایی ، بخشی از دوره‌های خلبانی را گذراندم و بعد فرصت نشد آن را تکمیل کنم که در دو سال گذشته این امر میسر شد.

خلبانی و رسانه ممکن است چه ارتباطی با هم داشته باشد!

جنس هر دو هیجان و علاقه است. البته چون فرصت ندارم از دانش خلبانی استفاده اقتصادی نمی‌کنم و فقط برای لذت خودم است.

برنامه‌ای که ساخت آن را به شبکه نسیم پیشنهاد داده بودید، به عینک آفتابی شباهت داشت یا با نظر شبکه به این برنامه رسیدید؟

پیشنهاد من کاملا با برنامه عینک آفتابی فرق داشت و به سبب اتفاقاتی که همیشه در روند همکاری با تلویزیون رخ می‌دهد و من نه می‌خواهم از آن مثبت بگویم و نه منفی، باعث شد به نتیجه دیگری برسیم. بالاخره هر برنامه مسیری را طی می‌کند تا به چیزی که مخاطب می‌بیند برسد. الان از چیزی که در حال پخش است، راضی هستم اما این برنامه ایده من نیست. من پیشنهاد داده بودم برنامه‌ای بسازیم و به سراغ تلفن همراه بازیگران برویم و ببینیم چه چیزهایی در گوشی‌هایشان هست، با چه کسانی تماس می‌گیرند، چه پیامک‌هایی به چه کسانی می‌دهند و چه فایل‌ها و عکس‌هایی دارند. البته نزدیک 60 برنامه هم تولید کردیم که ‌در آرشیو شبکه موجود است.

چرا پخش نشد؟

چون تقریبا یک برنامه چالشی بود و با مدیران شبکه نسیم به این نتیجه رسیدیم که فعلا یک برنامه شاد و طنز به مخاطبان ارائه کنیم.

اما برنامه عینک آفتابی هم خیلی شاد و طنز نیست.

بله. اما برنامه‌ای که مردم برای تماشای آن وقت بگذارند باید حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد. ما در عینک آفتابی سعی می‌کنیم خیلی به جامعه نزدیک باشیم، از موضع بالاتر نگاه نکنیم و نصیحت را کنار بگذاریم. تلاش ما این است که از موضع برابر با مردم گپ بزنیم و فکر می‌کنم تا حد زیادی موفق بوده‌ایم.

بازیگران عینک آفتابی را چطور انتخاب کرده‌اید؟

بر اساس اطلاعیه‌هایی که در دانشکده‌های تئاتر و دیگر مراکز آموزشی مربوط به بازیگری منتشر کردیم، افراد زیادی داوطلب شدند.من از میان حدود 280 بازیگر که یا بازیگر تئاتر هستند یا دانشجوی رشته بازیگری فقط 15 نفر را انتخاب کردم و معتقدم این افراد بسیار قابلیت دارند. اگر افکار عمومی به ما فرصت بدهد حتما یک گروه جدید بازیگر، به جامعه طنازان اضافه خواهد شد. هم مهندس ضرغامی و هم آقای کرمی، مدیر شبکه نسیم خیلی با ما همراه هستند و عزمشان را جزم کرده‌اند که یک گروه بازیگر جدید در عرصه طنز را به مخاطب تلویزیون معرفی کنند. منهای سلیقه‌ها و ممیزی‌هایی که وجود دارد و همیشه هم محل چالش ما برنامه‌سازها با مدیران است، به‌جرات می‌گویم از رفتار رسانه‌ای آنها در پذیرش این جمع جدید بسیار راضی هستم.

منتقدان شما را به کپی‌برداری از مهران مدیری متهم کرده‌اند. این انتقاد را قبول ندارید؟

من در برنامه یک پیام سه‌خطی گذاشته‌ام که با کسب رخصت از مهران مدیری این برنامه را ساخته‌ام و تاکید می‌کنم بهترین نوع در این سبک برنامه‌سازی را آقای مدیری ارائه کرده است و من هم به ایشان خیلی علاقه دارم. اگر ما در این سبک کار می‌کنیم با کسب رخصت از ایشان بوده و این سبکی از طنز است که خیلی‌ها ممکن است از آن استفاده کنند.مثلا اگر فیلم «پدرخوانده» ساخته شده به این معنی نیست که هر کسی فیلم مافیایی بسازد یعنی از این فیلم تقلید می‌کند یا اگر کسی فیلم عاشقانه ساخت بگوییم «کازابلانکا» را کپی کرده است. سبک‌های زیادی در طنز هست و من هم مثل همه معتقدم که آقای مدیری استاد این کار است.

فکر نمی‌کنید برای ورود به عرصه طنز، کار دشواری در پیش داشتید و باید با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و قوی‌تر وارد میدان می‌شدید؟

طبیعتا من با برنامه‌ریزی جدی وارد این عرصه شده‌ام. در حال حاضر پرتعدادترین گروه در مجموعه عینک آفتابی، نویسندگان آن هستند. این شش نفر هر کدام از نخبه‌های مطبوعاتی هستند و زحمت زیادی می‌کشند.با همکاری آنها برای همه شوخی‌ها نقشه ترسیم می‌شود مثلا در گفت‌وگوهای خبری و بخش خبر، برنامه‌ریزی‌شده پیش می‌رویم. آیتم‌های جدید که طراحی می‌شود، همه محصول یک اتاق فکر منسجم است ولی پیش روی همه اینها معضل ناشناس بودن بازیگران وجود دارد. به مردم قول می‌دهم همین تهدید را بسرعت به فرصت تبدیل خواهم کرد. نیاز به زمان داریم تا مردم با بازیگران آشنا شوند، بعد از آن خواهیم دید ‌بهتر از این نمی‌شود عوامل یک برنامه را انتخاب کرد. تمام عوامل فنی برنامه عینک آفتابی سینمایی هستند، از فیلمبردار و صدابردار گرفته تا دیگر افراد پشت صحنه.

مدتی بعد از شروع برنامه تصمیم گرفتید در برخی بخش‌ها به عنوان بازیگر حضور داشته باشید. این مساله به خاطر تسریع در روند همراه شدن مخاطبان با برنامه بوده است؟

ورودم به بخش بازیگری به این دلیل بود که احساس کردم باید به بازیگران کمک کنی تا در کنار یک چهره شناخته‌‌شده، بیشتر دیده شوند. البته خانم لاله صبوری و فریبا نادری و پرستو صالحی هم هستند اما فکر می‌کردم در جمع بازیگران مرد باید یک چهره اضافه بکنم تا جذابیت‌های اثر بالاتر برود. از همین رو به‌‌رغم ناتوان بودن در بازیگری، خودم این کار را به عهده گرفتم.

شکسته نفسی می‌کنید؟

نه. بازیگری آیتم، خیلی کار سختی است. اگر از قهارترین بازیگران سینما هم بخواهید نقشی را در قالب دو دقیقه ارائه کند حتما برایشان دشوار خواهد بود و خواهند فهمید دشواری کار بازیگری یعنی چه! در آثار آیتمی فرصت شخصیت‌پردازی و طراحی کنش و واکنش زیاد فراهم نیست. باید در دو دقیقه نقش را به بازیگر قبولاند.

ولی همیشه دغدغه بازیگری داشته‌اید!

من بازیگر تئاتر بودم و در دوره دانش‌آموزی و دانشجویی نیز جایزه برده‌ام. بعد از اینها بود که سراغ کار اجرا رفتم. بنابراین اگر بازی می‌کنم عجیب نیست و از آنجا که از خودم در بازیگری ناراضی نیستم و فکر می‌کنم گلیمم را از آب بیرون کشیده‌ام، در کنار اجرا و برنامه‌سازی بازیگری هم می‌کنم. هر وقت در فیلم یا سریالی بازی کرده‌ام در مقابلم یک ستاره حضور داشته است؛ در کنار بازیگرانی چون بهرام رادان، محمدرضا گلزار، امین حیایی و شهاب حسینی بازی کرده‌ام که وزنه سنگینی هستند، اما احساسم این است در کنار این بازیگران هم توانسته‌ام گلیم خودم را از آب بیرون بکشم. خب وقتی توانسته‌ام از پس کار بر بیایم چرا بازی نکنم؟!