تبیان، دستیار زندگی
پرسپولیس و استقلال، به عنوان 2 قطب محبوب فوتبال ایران مدت هاست که در چنبره سیستم ناکارآمد باشگاهداری دولتی گرفتار شده اند و عملاً در حالتی شبیه به «فلج»، حیات خود را پی می گیرند
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خصوصی سازی رویای استقلال و پرسپولیس


پرسپولیس و استقلال، به عنوان 2 قطب محبوب فوتبال ایران مدت هاست که در چنبره سیستم ناکارآمد باشگاه داری دولتی گرفتار شده اند و عملاً در حالتی شبیه به «فلج»، حیات خود را پی می گیرند.


استقلال و پرسپولیس

استقلال و پرسپولیس  فضای فوتبال ایران طی 48 ساعت گذشته به شدت تحت تاثیر انتشار قراردادهای بازیكنان استقلال و پرسپولیس بوده است. در شرایطی كه دو هفته بعد از آغاز سال نو فهرست 17 میلیاردی مخارج پرسپولیس سروصدای زیادی به پا كرد، حالا رسانه‌ای شدن لیست به مراتب عجیب‌تر استقلالی‌ها رسما موجب ایجاد سونامی شده است!

این اتفاقات و درخواست دولت برای انصراف از یارانه در ماه اخیر شرایطی را در فوتبال ایران بوجود آورد تا اختلافات دو باشگاه استقلال و پرسپولیس با وزارت ورزش بالا بگیرد و وزارت ورزش رسما اعلام کند دیگر بودجه ای برای این دو تیم در سال جاری در نظر نخواهد گرفت.

این اختلافات باعث شد تا برنامه نود این هفته با دعوت از امیررضا خادم معاونت وزارت ورزش و علی فتح الله زاده مدیرعامل استقلال بار دیگر مناظره ای برای خصوصی سازی دو باشگاه برگزار کند.  طی این سال ها آن قدر راجع به ضرورت خصوصی سازی فوتبال و به ویژه واگذاری باشگاه های بزرگ دولتی مثل پرسپولیس و استقلال گفته و نوشته شده است که در حال حاضر، مردم به این مهم به چشم یک «مطالبه» نگاه می کنند. مطالبه ای که دست بر قضا محمود احمدی نژاد نیز در دوران ریاستش به شدت بر اجرایی کردنش تأکید کرد. با این همه، نه تنها رییس دولت نهم و دهم در دوران مسئولیتش توفیقی در عملیاتی کردن خصوصی سازی سرخابی ها نداشت. بلکه نشان های روشنی وجود دارد دال بر این که دولت تدبیر و امید  نیز در این پروژه ناموفق خواهد بود و باید مشکلات زیادی را از سر راه بردارد.

در همه دنیا باشگاه ها به عنوان بنگاه تجاری ثبت می‌شوند و فعالیت اقتصادی دارند؛ فعالیت اقتصادی در کنار فعالیت ورزشی. یک دلیل عمده محقق نشدن وعده خصوصی‌سازی این باشگاه‌ها، این بوده است

اما سوال اصلی و واقعی این است که چرا این اتفاق نمی‌افتد؟

دو سه دلیل اصلی و عمده وجود دارد که این اتفاق رقم نمی‌خورد. سال 90 تحقیقی درباره ورود باشگاه‌های حرفه‌ای به بورس انجام شد که نتایج آن نشان داد، عدم توانایی این باشگاه‌ها در درآمدزایی نخستین مانع انجام این کار است که دلیل آن هم قرار گرفتن مدیریت های ناکارمد در راس هرم مدیریتی این باشگاه‌هاست.  چون در طول سال‌ها، مدیرت این باشگاه‌ها با پشتوانه دولت و بیت المال اداره شده، به جای آن که دنبال راه هایی برای تامین مالی باشگاه و رسیدن به خودکفایی باشند و سراغ راهکارهای علمی و مدیریتی برای درآمدزایی بروند، همیشه به دنبال دست انداختن به بیت‌المال بوده و پول گرفتن از دولت، چه از سازمان تربیت بدنی در گذشته و چه از وزارت ورزش در سالهای اخیر را پی گرفته اند و نهایتا به سراغ اسپانسرهایی رفته‌اند که حمایتشان اغلب دستوری رقم خورده است.

این در حالی است که در همه دنیا باشگاه ها به عنوان بنگاه تجاری ثبت می‌شوند و فعالیت اقتصادی دارند؛ فعالیت اقتصادی در کنار فعالیت ورزشی. یک دلیل عمده محقق نشدن وعده خصوصی‌سازی این باشگاه‌ها، این بوده است. دلیل بعدی، همین فقدان شفافیت است که متاسفانه از هزینه‌کردهای غیرعادی در فوتبال ما نشات می‌گیرد و توانایی سوق فوتبال ما به خصوصی سازی را می‌گیرد.  چند سال قبل، زمانی که رئال مادرید کریستین رونالدو را به مبلغ 50 میلیون یورو خرید، با این انتقاد رسانه‌هاو برخی سهام‌داران مواجه شدند که چرا دست به چنین خرید گرانی زده‌اند. بعد از این اتفاق بود که مدیریت باشگاه تور مسافرتی خاصی را ترتیب داد و با سفر به نقاط مختلف دنیا توانست در مسیر این تور حدود 90 میلیون یورو کسب درآمد کند. یا با برگزاری معارفه رونالدو پول کلانی به جیب باشگاه سرازیر کرد. فروش حاصل پیراهن این بازیکن از فروشگاه های معتبر زیر نظر باشگاه رئال مادرید راه دیگری برای برگشت پول هزینه شده بود.  البته تمامی تقصیر ها را نباید به گردن مدیرعامل های دو باشگاه سرخابی انداخت چرا که تمامی راه های دریافت پول به دولت ختم می شود و این کار را برای مدیران دو تیم سخت می کند. به طور مثال وارد کردن فشار به صدا و سیما برای دریافت حق پخش تلویزیونی قطعا فایده ای نخواهد داشت چرا که صدا و سیمای دولتی به فوتبال دولتی ما پولی پرداخت نخواهد کرد و اگر هم پرداخت کند حق واقعی اش نخواهد بود.

و از همه  مهم تر این که اگر فردا روز پرسپولیس و استقلال به هر نحوی دچار مشکل شدند چه کسی پاسخگو خواهد بود؟ این دو تیم از تیم های قدیمی و پرطرفدار هستند و هرگونه حرکت کارشناسی نشده موجب خواهد شد تا مشکلات فراوانی را برای طرفداران این دو تیم ایجاد شود.

با این اوصاف، آیا می توان علاقه ای در این دولت برای واگذاری پرسپولیس و استقلال متصور بود؟ پاسخ این سوالات بسیار دشوار است، اما هر چه باشد دست کم رویای خصوصی سازی را برای پرسپولیس و استقلال اندکی دورتر از دسترس تصویر می کند!

 حسین محمدی 

بخش ورزشی تبیان