معرفی دولت الکترونیک

زمانی که تمامی سازمان های دولتی از طریق به کارگیری فناوری با یکدیگر ارتباط برقرار کنند و بتوان آن را رابط بین افراد، اطلاعات و خدمات دولتی معرفی کرد را دولت الکترونیکی می گویند.

دولت الکترونیک این امکان را فراهم می آورد تا بتوان ارتباط هایی در سطح بین المللی برقرار کرد. در کشورهای پیشرفته استفاده از این تکنولوژی توانسته هزینه ها را در بسیاری از بخش ها همچون مدیریت سیستم های اجتماعی، مالیاتی و ... کاهش دهد.

اگرچه امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در اغلب کشورها وجود دارد اما موضوع اصلی آن است که سطح دانش و استفاده از فناوری های روز دنیا در این کشورها متفاوت است. علاوه بر این مسایل دولت باید تصمیم گیری های بلند مدت را اتخاذ کرده و توان نظارتی خود را در بخش های مختلف همچون اداری- سیاسی  را بالا برده و ضرورت استفاده از این تکنولوژی ها در بخش های مختلف را بیان کند.
تحقق دولت الکترونیک در کشورهای مختلف بیش از هر چیزی وابسته به سواد الکترونیکی کاربران، عملکرد متقابل سیستم های اطلاعاتی، مدیریت فرم ها و ... است.

نوع حکومت داری باید چگونه باشد؟

از دید هر کس حکومت داری خوب می تواند تعریفی مختلف داشته باشد اما براساس یک تعریف کلی می توان این گونه گفت که حکومت داری عبارت است از حمایت از حقوق افراد جامعه و اداره و مدیریت منابع عمومی.
به عبارتی دیگر دولت تمام قدرت خود را در جهت مدیریت اقتصادی و اجتماعی کشور به کار می گیرد. براساس تعریف برخی کارشناسان در حکومت داری تنها دولت دخیل نیست و بخش های خصوصی و عمومی با یکدیکر توام شده تا نیازهای جامعه برطرف شود. حکومت داری می بایست در چارچوب قانون و بر طبق ضوابط انجام گیرد و خط و مشی های معینی را در زمینه های اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی تدوین نماید تا بتوان به تحقق عدالت، امنیت و در نهایت پاسخگویی به نیاز افراد و برآورده کردن نیازها با شفافیت کامل پرداخت.
 
در کنار تمامی موارد ذکر شده باید این موضوع در نظر گرفته شود که هدف از توسعه چیست؟

توسعه دولت الکترونیک چه مزایای را به دنبال خواهد داشت؟

اگر بخواهیم یک جواب کوتاه و جامع به این سوال بدهیم به نظر می آید بیان این مسئله که استفاده از دولت الکترونیک موجب کاهش رفت و آمدهای بی مورد، کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی محیط زیست و ... می شود، می تواند پاسخی خوب به نیاز به توسعه این فناوری باشد.
دولت الکترونیک امکانی را فراهم می آورد تا دولت ها بتوانند انجام امور دولتی را آسان کرده و تمامی خدمات را به صورت شبانه روزی و موثر در اختیار افراد، شرکت ها و ... بگذارند.
دولت الکترونیک، نیازی به ساختمان و یا سازمان مجازی ندارد بلکه راهی است که موجب مشارکت افراد در فعالیت های سیاسی می شود. دولت الکترونیک را می توان به نوعی یک دولت پاسخگو تلقی کرد.

دولت الکترونیک به دنبال ارایه مسایل زیر است:

به هنگام به کارگیری واژه دولت الکترونیک در کنار آن می بایست با برخی دیگر از واژه ها نیز آشنا شوید:
ذی نفع: این کلمه به افراد، سازمان ها و یا برخی از گروه ها تعلق می گیرد که تصمیمات دولت برای آن ها حایز اهمیت است و یا این که در فعالیت های دولت ذی نفع هستند.

شهروندان (Citizen): فردی که در یک جامعه زندگی می کند و دارای حقوق و فعالیت ها و مسئولیت های مشخص شده است را یک شهروند می گویند. منظور از شهروند بیان این موضوع نیست که فرد مشتری دولت باشد بلکه شهروندی است که در فعالیت های جامعه مشارکت دارد مثل آن که کسی در پای صندوق های رای حاضر شود.

بنگاه های اقتصادی (Business): تمامی شرکت ها بعد از این که تاسیس می شوند به منظور انجام برخی عملیات هم چون ثبت و امور مالی با دولت و سازمان های اداری دیگر در ارتباط هستند. هم چنین شرکت هایی که از یک طرف با دولت و از سوی دیگر با مصرف کنندگان و شهروندان در ارتباط هستند را بنگاه های اقتصادی می گویند.
در حقیقت هدف اصلی دولت الکترونیک افزایش مشارکت مردم در جامعه است. به عبارتی می توان این دید را داشت که دولت الکترونیک به دنبال اجرای مردم سالاری الکترونیک است تا افراد به طور کامل با دولت در ارتباط بوده و همگی بتوانند در سرنوشت خود دستی داشته باشند.
به منظور گسترش دولت الکترونیک نیاز به رسانه ای جمعی نیز احساس می شود. در حال حاضر رسانه ای که می توان در این راه از آن بهره برد، استفاده از رایانه ها و هم چنین تلفن های هوشمندی است که قابلیت اتصال به اینترنت را دارند.

تهیه: سید خاموشی
بخش آموزش مجازی تبیان

منابع