تبیان، دستیار زندگی
منظور از گفتن جمله إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ تنها ذكر زبانى آن نیست، بلكه توجه به حقیقت و روح آن است كه یك دنیا توحید و ایمان در عمق آن نهفته است.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مانعی برای وسوسه‏هاى شیطانى

صبر

توجه به این واقعیت كه همه از او هستیم این درس را به ما مى‏دهد كه از زوال نعمت ها هرگز ناراحت نشویم، چرا كه همه این مواهب بلكه خود ما تعلق به او داریم، یك روز مى‏بخشد و روز دیگر مصلحت مى‏بیند و از ما باز مى‏گیرد و هر دو صلاح ما است.


و توجه به این واقعیت كه ما همه به سوى او باز مى‏گردیم به ما اعلام مى‏كند كه اینجا سراى جاویدان نیست ؛ زوال نعمتها و كمبود مواهب و یا كثرت وفور آنها همه زودگذر است و همه اینها وسیله‏اى است براى پیمودن مراحل تكامل.

توجه به این دو اصل اساسى اثر عمیقى در ایجاد روح استقامت و صبر دارد.

بدیهى است منظور از گفتن جمله إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ تنها ذكر زبانى آن نیست، بلكه توجه به حقیقت و روح آن است كه یك دنیا توحید و ایمان در عمق آن نهفته است.

الَّذِینَ إِذا أَصابَتْهُمْ مُصِیبَةٌ قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ (بقره ـ 156)

(صابران) كسانى هستند كه هرگاه مصیبتى به آنها رسد، مى‏گویند: ما از آنِ خدا هستیم و به سوى او باز مى‏گردیم.

صابران، به جاى خود باختگى و پناهندگى به دیگران، تنها به خدا پناه مى‏برند ؛ زیرا از دید آنها، تمام جهان كلاس درس و میدان آزمایش است كه باید در آن رشد كنیم.

دنیا جاى ماندن نیست، خوابگاه و عشرتكده نیست و شداید و سختى‏هاى‏ آن نیز نشانه‏ى بى‏مهرى خداوند نیست. ناگوارى‏ها براى آن است كه زیر پاى ما داغ شود تا تندتر و سریع تر حركت كنیم، بنابر این در تلخى‏ها نیز شیرینى است ؛ زیرا شكوفا شدن استعدادها و كامیابى از پاداش‏هاى الهى را بدنبال دارد.

مصیبت‏هایى كه از طرف اوست، تصرف مالك حقیقى و خداوند در مملوك خود است. اگر انسان بداند كه خداوند حكیم و رحیم است و او نیز بنده‏اى بوده كه قبلًا هیچ نبوده «لَمْ یَكُ شَیْئاً» (مریم، 67) و حتّى بعد از مراحلى هم چیز قابل ذكرى نبوده است «لَمْ یَكُنْ شَیْئاً مَذْكُوراً» (انسان، 1) خواهد پذیرفت كه من باید در اختیار او باشم.

او مرا از جماد به نبات، و از نبات به حیوان و از مرتبه‏ى حیوانیّت به انسانیّت سوق داده و این حوادث را براى رشد و ارتقاى من قرار داده است.

منظور از گفتن جمله إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ تنها ذكر زبانى آن نیست، بلكه توجه به حقیقت و روح آن است كه یك دنیا توحید و ایمان در عمق آن نهفته است

همانگونه كه ما دانه‏ى گندم را زیر فشار، آرد مى‏كنیم و بعد نیز در آتش تنور، تبدیل به نان مى‏كنیم تا مراحل وجودى او را بالا بریم.

شعار صابران «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» است. در حدیث مى‏خوانیم: هر گاه با مصیبتى مواجه شدید، جمله‏ى‏ «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» را بگویید. (درّ المنثور، ج 1، ص 377)

گفتن «إِنَّا لِلَّهِ» و یاد خدا به هنگام ناگوارى‏ها، آثار فراوان دارد:

الف: انسان را از كلام كفر آمیز و شكایت باز مى‏دارد.

ب: موجب تسلیت و دلدارى و تلقین به انسان است.

ج: مانع وسوسه‏هاى شیطانى است.

د: اظهار عقاید حقّ است.

ه: براى دیگران درس و الگو شدن است.

علاوه بر اینها توجه به این واقعیت كه همه از او هستیم این درس را به ما مى‏دهد كه از زوال نعمت ها هرگز ناراحت نشویم، چرا كه همه این مواهب بلكه خود ما تعلق به او داریم.

یك روز مى‏بخشد و روز دیگر مصلحت مى‏بیند و از ما باز مى‏گیرد و هر دو صلاح ما است.

توجه به این واقعیت كه ما همه به سوى او باز مى‏گردیم به ما اعلام مى‏كند كه اینجا سراى جاویدان نیست زوال نعمت ها و كمبود مواهب و یا كثرت وفور آنها همه زودگذر است و همه اینها وسیله‏اى است براى پیمودن مراحل تکامل.

توجه به این دو اصل اساسى اثر عمیقى در ایجاد روح استقامت و صبر دارد.

بدیهى است منظور از گفتن جمله إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ تنها ذكر زبانى آن نیست، بلكه توجه به حقیقت و روح آن است كه یك دنیا توحید و ایمان در عمق آن نهفته است.

در حدیث مى‏خوانیم: هر گاه با مصیبتى مواجه شدید، جمله‏ى‏ «إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ» را بگویید

مردم در برابر مشكلات و مصایب چند دسته‏اند:

الف: گروهى جیغ و داد مى‏كنند. «إِذا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً» (معارج، 20)

ب: گروهى بردبار و صبور هستند. «وَ بَشِّرِ الصَّابِرِینَ»

ج: گروهى علاوه بر صبر، شكرگزارند.

«اللهم لك الحمد حمد الشاكرین لك على مصابهم» این برخوردها، نشانه‏ى معرفت هر كس نسبت به فلسفه‏ى مصایب و سختى‏هاست. همانگونه كه كودك، از خوردن پیاز تند، بى‏تابى مى‏كند و نوجوان تحمّل مى‏كند، ولى بزرگسال پول مى‏دهد تا پیاز خریده و بخورد.

پیام آیه:

ریشه‏ى صبر، ایمان به خداوند، معاد و امید به دریافت پاداش است. «الصَّابِرِینَ الَّذِینَ» ، «قالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ»

آمنه اسفندیاری

بخش قرآن تبیان


منابع:

تفسیر نور ج 1

تفسیر نمونه ج 1

درّ المنثور، ج 1

مطالب مرتبط:

چرا خداوند مردم را آزمایش مى‌كند؟

سیمای مومنان در قرآن کریم

مختال فخور کیست؟