سوبسید انرژی -  جلسه نهم

اهداف:

آموزش چگونگی ایجاد بازار سیاه و ارایه راه حل هایی برای کاهش مصرف بنزین

زمان عملیاتی:

1 ساعت

وسایل لازم:

 تخته 

ماژیک

روند کار:

یکی ازمسایلی که هنگام بررسی راه کارهای ممکن برای تغییر وضعیت فعلی بنزین مطرح می شود ایجاد بازار سیاه است. در ابتدای این جلسه با استفاده از مثال جلسه قبل شرایطی که در آن بازار سیاه ایجاد می شود به دانش آموزان آموزش داده می شود.

کلاس را با یادآوری مثال جلسه قبل در باره شهری که مردم آن فرفره دوست داشتند شروع کنید و شرایط زیر را برای دانش آموزان مطرح کنید:

فرض کنیم ساکنین شهر درنهایت تصمیم بگیرند هفته ای به هر کدام از ساکنان شهر فقط یک فرفره به قیمت دانه ای 2 چوب فروخته شود. درآمد هفته ای ساکنین شهر هر کدام 20 چوب است.

اما می دانیم که بیشترساکنان شهر عاشق فرفره اند و بنابر این به دنبال راه حلی می گردند که فرفره های بیشتری به دست آورند از دانش آموزان بپرسید به عنوان یکی از ساکنین شهر چه راه حلی دارند که فرفره بیشتری به دست آودند ؟

دانش آموزان احتمالاً بیان می کنند که به یکی دیگر از ساکنین پیشنهاد قیمت بالاتری مثلا 8 چوب می دهند که فرفره‌اش را بخرند.

اگر این راه حل توسط دانش آموزان بیان نشد خود شما به دانش آموزان پیشنهاد کنید که حاضرید فرفره خود را به قیمت 8 چوب بفروشید پس از آن که یکی از دانش آموزان فرفره شما را خرید بگویید که حالا می توانید با این 6 چوب اضافه ای که به دست آورده اید (اختلاف قیمتی که شما فرفره را خریده اید و فروخته اید) چیزهای دیگری بخرید.

برای دانش آموزان توضیح دهید که این مثالی از ایجاد بازار سیاه است در بازار سیاه (یا آزاد) کسانی که نتوانسته اند به اندازه ای که می خواهند از کالای مورد نظر به قیمت تعیین شده دولتی بخرند به قیمتی بالاتر (معمولا خیلی بالاتر) کالا را می خرند و از طرف دیگر هم کسانی که نیاز کمتری به سهمیه خود از کالا دارند کالای خود را به قیمتی بالا تر از قیمتی که خریده اند می فروشند تا از اختلاف قیمت خرید و فروش کالا مقداری درآمد کسب کنند.

یک مثال دیگر: اگر از فردا اعلام شود که از این به بعد شیر فقط به صورت کپنی فروخته می شود مشاهده این که عده ای سهم شیر خود را به قیمتی بالا تر به دیگران بفروشند دور از انتظار نیست.

به مساله بنزین برمی گردیم. یاد آوری کنید که در جلسات گذشته درباره مشکلات مصرف بالای بنزین که ناشی از قیمت پایین آن است صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که باید راه حلی بیابیم که مصرف بنزیم کم شود.

در جلسات گذشته به دفعات مشکلات ناشی از مصرف بالای بنزین نام برده شده اند. دانش آموزان باید جلسه بعد حداقل 4 مورد را به صورت کتبی به شما تحویل دهند.

از دانش آموزان بخواهید برای کم کردن مصرف بنزین راه حل ارایه دهند با توجه به مطالب این جلسه دو راه حل زیر توسط دانش آموزان بیان خواهد شد، آنها را روی تخته بنویسید:

اگر دانش آموزان راه حل دوم را نگفتند شما می توانید با این پرسش که "اگر قیمت بنزین افزایش یابد چه تاثیری روی مصرف بنزین دارد؟" دانش آموزان را به سمت راه حل دوم راهنمایی کنید.

از دانش آموزان بپرسید اولین مشکلی که در مورد راه حل اول به نظر می رسد چیست؟

اگر بنزین جیره بندی شود ممکن است کسی بگویید جیره بنزین جواب گوی نیاز او نیست مثلا محل سکونت و کارش از هم فاصله زیادی دارند و چون بین این دو محل وسیله نقلیه عمومی مثل اتوبوس وجود ندارد این فرد مجبور است از خودرو شخصی استفاده کند.

از دانش آموزان بپرسید برای حل مشکلاتی از این قبیل چه می توان کرد؟

می توان علاوه بر بنزین جیره بندی شده به صورت آزاد هم بنزین فروخت که قیمت آن هم شامل بهای نفت باشد (برای حل مشکل هزینه فرصت) و هم شامل مالیاتی به خاطر آلودگی هوا که به خاطر مصرف این بنزین ایجاد می شود (می توان این مالیات را صرف پاک سازی هوا کرد).

پس راه سومی هم وجود دارد:

حال از دانش آموزان بخواهید اگر راه دیگری به ذهنشان می رسد بیان کنند. با کمی دقت می توان فهمید که سایر راه حل ها در حقیقت همین 3 راه حل هستند.

دانش آموزان را به گروه های 3 یا 4 نفره تقسیم کنید از گروه ها بخواهید این سه راه را برای خود یادداشت کنند و هر کدام یکی از این سه راه را انتخاب کنند. دقت کنید که هر 3 راه توسط گروه ها انتخاب شده باشد. جلسه آینده بحثی خواهیم داشت که در آن هر گروه باید از راه حل انتخابی خود دفاع کند و از دو راه دیگر ایراد بگیرد.

تکلیف: هر گروه باید جلسه آینده دو مزیت راه کار انتخابی خود و دو ایراد از هر کدام از دو راه دیگر را به صورت کتبی به شما تحویل دهد.

ارزیابی

منابع بیشتر

بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان

تنظیم: یگانه داودی

بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه اول
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه دوم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه سوم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه چهارم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه پنجم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه ششم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه هفتم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه هشتم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه نهم
بررسی تأثیر سوبسید بنزین بر میزان مصرف آن – جلسه دهم