امام زمان خود را بشناسیم!
مسأله مهدویت علاوه بر اینكه یك امر مسلّم دینی و اسلامی است، تقریباً به عنوان یك موضوع عمومی در میان بسیاری از امت های گذشته مطرح بوده و مورد انتظار بشر قرار گرفته است. و شناخت امام و به خصوص امام زمان (عج الله فرجه)، عامل پیوند ما با خداوند متعال می باشد.
پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) می فرمایند: هر کس بمیرد و امام زمان خود را نشناسد، به مرگ جاهلیت مرده است. (1)
با توجه به این روایت، نشناختن امام زمان خود، به معنی عدم ارتباط با امام است و ارتباط نداشتن با امام، یعنی قطع پیوند هدایت با خداوند و این همان مرگ جاهلیت و خروج از دین و گمراهی است.
امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: مردم معاف و معذور نیستند به این که امام شان را بشناسند. (2)
شناخت رهبر و راهنما جزء اولین و مهم ترین وظایف یک انسان در زندگی است و کوتاهی در این زمینه غیر قابل جبران است.
مهدی کیست؟
حضرت مهدی(عج الله فرجه) امام دوازدهم ما شیعیان، از نسل امام حسین (علیه السلام)، فرزند امام حسن عسگری (علیه السلام) و مادرش «نرگس خاتون» است، که به زبان عربی «نرجس» خوانده می شود. بنا بر قول مشهور مادر حضرت از نسل حواریون و یاران خاص حضرت عیسی (علیه السلام) است.
به دلیل فشار شدید حکومت در آن زمان، تولد امام مخفیانه و با معجزه همراه بود و عده بسیار کمی از آن مطلع شدند. پدر بزرگوارش او را مخفی نگه می داشت تا دشمنان به او دسترسی نداشته باشند. آن امام بعد از شهادت پدر بزرگوارش، از دیده ها غایب گشت و در جامعه ظاهر نگردید. او از آن زمان تا به حال در میان مردم زندگی می کند، اما کسی ایشان را نمی شناسد و تا هنگامی که فرمان قیام از سوی خداوند به ایشان برسد، ناشناس زندگی خواهد کرد. (3)
راه های مختلفی برای شناخت امام زمان (عج الله فرجه) وجود دارد.
حارث ابن مغیره نصری می گوید: به امام صادق (علیه السلام) عرض کردم، با چه چیزی امام شناخته می شود؟
فرمودند: به وسیله آرامش و وقار.
عرض کردم: دیگر با چه چیزی؟
فرمودند: او را به وسیله حلال و حرام بشناس، و نیازمندی مردم به او و اینکه او به احدی محتاج نیست، و در نزد او سلاح رسول خدا (صلی الله علیه و آله) است.
وظیفه هر شیعه ای است که امام زمان خود را بشناسد و نمی تواند از زیر این مسئولیت شانه خالی کند. و علاوه بر این، باید روح انتظار را در خود پویا نماید و در همه حال، دعا برای فرج امامش را فراموش نکند.
عرض کردم: آیا به غیر از وصی و فرزند وصی از افراد دیگر هم امام می باشد؟
فرمودند: امام نمی باشد، مگر وصی و فرزند وصی. (4)
اما برای شناخت حضرت ولی عصر (عج الله فرجه)، دو راه کلی وجود دارد: و آن دو راه قرآن و سنّت می باشد.
الف) قرآن كریم:
قرآن كریم تجلّی ذات باری تعالی بر نبی مكرّم اسلام (صلی الله علیه و آله) است. برخی از آیات قرآن ظهور در مسأله مهدویت داشته و مباحث پایان و آینده جهان را بررسی می كنند و برخی دیگر از آیات با توجه به روایات، به تأویل برده شده است.
به عنوان نمونه دو آیه را ذكر می كنیم:
ما، در «زبور» بعد از ذكر «تورات» نوشتیم، سرانجام، بندگان شایسته من، وارث و حاكم زمین خواهند شد. (5)
امام باقر (علیه السلام) در تأویل و تغییر این آیه فرموده اند: «این بندگان شایسته كه وارثان زمین گردند، حضرت مهدی (عج الله فرجه) و اصحاب او در آخر الزمان هستند. (6)
خداوند برای آنهایی كه ایمان آورده و عمل صالح انجام داده اند، وعده داده است، كه آنان را خلیفه روی زمین نموده، همانگونه كه پیش از آنها را خلیفه ساخته بود. (7)
امام سجاد (علیه السلام) بعد از تلاوت این آیه فرمودند: اینان از شیعیان ما هستند. خداوند این كار را در حق آنان به دست مردی از خاندان ما خواهد كرد. آن مرد مهدی این امت است. (8)
نشناختن امام زمان خود، به معنی عدم ارتباط با امام است و ارتباط نداشتن با امام، یعنی قطع پیوند هدایت با خداوند و این همان مرگ جاهلیت و خروج از دین و گمراهی است. امام باقر (علیه السلام) می فرمایند: مردم معاف و معذور نیستند به این که امام شان را بشناسند.
ب) سنت:
روایات گسترده ای، به مسأله مهدویت پرداخته و مباحث آن را شناسانده اند، و در كتاب های حدیثی اهل سنت نیز روایات نبوی متعددی در مورد مسأله مهدویت ذكر شده است، به عنوان نمونه روایت مربوط به حضرت مهدی (عج الله فرجه) در صحیفه حضرت زهرا (سلام الله علیها). جابر می گوید: روزی بر فاطمه (سلام الله علیها) وارد شدم، صحیفه ای را در دست مبارك او دیدم كه اسم پیامبر (صلی الله علیه و آله) و تمامی اسامی ائمه دوازده گانه (علیهم السلام) در آن ثبت شده بود. جابر همه آن اسامی را ذكر كرده، كه از جمله اسم مبارك حضرت مهدی (عج الله) در این روایت این چنین آمده است: أبا القاسم، م، ح، م، د بن الحسن و هو حجة الله تعالی علی خلقه و امّه جاریه و اسمها نرجس. (9)
نتیجه سخن
وظیفه هر شیعه ای است که امام زمان خود را بشناسد و نمی تواند از زیر این مسئولیت شانه خالی کند. و علاوه بر این، باید روح انتظار را در خود پویا نماید و در همه حال، دعا برای فرج امامش را فراموش نکند.
پی نوشت:
1. بحارالأنوار، جلد8، صفحه 368.
2. بحارالأنوار، جلد23، صفحه 88.
3. ترجمه و تلخیص منتخب الأثر، صفحه 123.
4. غیبت نعمانی، صفحه 413.
5. سوره انبیاء، آیه 105.
6. مجمع البیان طبرسی، جلد7، صفحه 66.
7. سوره نور، آیه56.
8. مجمع البیان طبرسی، جلد7، صفحه 152.
9. كمال الدین و تمام النعمه، جلد1، صفحه 420.
سمیرا باقری
بخش مهدویت تبیان
منابع:
بحارالأنوار، علامه مجلسی.
ترجمه و تلخیص منتخب الأثر، آیت الله صافی گلپایگانی.
غیبت نعمانی.
مجمع البیان، طبرسی.
كمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق.
مطالب مرتبط:
