بهشت آدم و حوا یا بهشت موعود
آیا مگر آدم و حوا بعد از خلقت در بهشت جا نگرفتند و شیطان نیز از درگاه خدا رانده نشد؟ پس چگونه شیطان رجیم توانست به بهشت راه یابد و یا حتى در فكر و نظر آنها رخنه كرده و آنها را به گمراهى بكشاند؟
1. بهشتى که آدم و حوا پس از آفرینش در آن جاى گرفتند، نه بهشت موعود بلکه بهشتى برزخى جلوه گر شده در قالب زندگى غیر دنیوى است. (محمد حسین طباطبایى، المیزان فى تفسیر القرآن، ج 14، ص 219، مۆسسه الاعلمی).
و حتى به باور برخى یکى از باغ هاى پرنعمت و روح افزاى منطقه اى سرسبز از زمین بوده است زیرا، بهشت موعود قیامت، نعمتى جاودانى مى باشد که بیرون رفتن از آن شدنى نیست؛ وانگهى در این عالم سراسر نیکى و پاکى ابلیس آلوده و بى ایمان، وسوسه هاى شیطانى او و نیز نافرمانى خداوند را راهى نیست (ناصر مکارم شیرازى، تفسیر نمونه، ج 1، ص 186، دارالکتب الاسلامیه).
از این رو راهیابى شیطان به چنین بهشتی؛ خواه به عنوان نخست و خواه معناى دوم، دور از ذهن نمى نماید. این دور از ذهن نبودن در بهشت به معناى نخست، امرى نمایان مى باشد و در معناى دوم نیز، از آنجا که مراد از برزخ، نه برزخ پس از مرگ، بلکه حالتى میانه بین دنیا وعالم غیر مادى بود و نیز به دلیل این که عالم مزبور، عالم تکلیف براى آدم را تشکیل مى داد، بنابراین ورود ابلیس در بهشت به معناى یاد شده نیز پذیرفتنى است.
2. ماجراى گمراه کنندگى ابلیس براى آدم، از یک جریان تکوینى و وجود پیوستگى حقیقى میان انسان و ملائکه از یک سو و انسان و ابلیس از سوى دیگر حکایت داشته و مراد از پیوند یاد شده نیز پیوستگى آفرینش ملائکه و جن (که ابلیس از گروه اخیر مى باشد) نسبت به نیک بختى یا نگون بختى انسان است و منظور از تکوین بودن جریان مزبور نیز همین نکته مى باشد. به دیگر سخن، چون انسان براى آزمایش آفریده شده از این رو، لازمه جدایى ناپذیر تحقق این امر، وجود دو بستر فکرى و عملى به نام سعادت و شقاوت مى باشد؛ وانگهى ملائکه و شیطان نیز هر یک، نماد دو بستر یاد شده مى باشند.
3. افزون بر وجود رابطه اى حقیقى میان آفرینش انسان و ملائکه و جن (ابلیس)، نکته دیگرى که از ماجراى ورود ابلیس به جایگاه زندگى انسان فهمیده مى شود، استوار شدن قضاى الهى بر تشریع دین به دنبال ماجراى مزبور بود (محمد حسین طباطبایى، پیشین، ص 218).تا پیروان دین به سعادت و روى گردانان از آن به شقاوت گرفتار شوند چرا که هدف آفرینش انسان، رهپویى آزادانه انسان ها در دو مسیر یاد شده بود و لازم بود زوایاى گوناگون این امر، طراحى شود. هر چند امر مزبور نیز در یک حرکت اختیارى از سوى ابلیس و آدم، محقق شد.
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منبع: آل البیت
مطالب مرتبط:
