فضیلت انتظار موعود!
امام صادق(علیهالسلام) فرمودند: کسی که بمیرد، در حالی که منتظر ظهور باشد، مثل کسی است که با قائم در خیمه او باشد، بلکه مثل شمشیر زننده در کنار رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلَّم) است.(1)
معنای انتظار
انتظار در لغت یعنی چشم داشتن یک تحول، یک رویداد خوب و یک گشایش و یا چشم بهراه بودن برای آیندهای مطابق میل و...بهکار میرود.(2)
باتوجه به این معنا، انتظار مفهومی است که با روح تمامی انسانها عجین شده و به این ترتیب است که میتوان گفت همه انسانها منتظرند. روح انتظار یک وادی امنی است که هر کس وارد آن شود و بتواند آن را حفظ کند، از آسیبها و دغدغهها و اضطرابها، آسوده میگردد.
در این زمان از نظر ارزش انسانی و کمالات به جایی میرسد که دیگر یارای محاسبه ارزش وجودی او برای کسی مقدور نیست. و آنچه که مهم است این است که انسان در درون خودش صفت منتظر بودن را به خود اختصاص بدهد و روح انتظار را کسب کند و آن را تا زمانیکه اجلش فرا نرسیده حفظ کند و اگر به این مقام رسید دیگر مهم نیست که زمان ظهور را درک کردهاست یا نه. اگر زنده بود و زمان ظهور را درک کرد، خوب به اقتضای منتظر بودنش وظایف خود را در مقابل امیر دلها انجام میدهد و اگر در زمان ظهور در قید حیات نبود، چون دارای خلوص نیت بوده و در نیتش ثابت قدم بوده، خداوند متعال همه آنچه را که در موقع ظهور میتوانست نصیب او نماید، به او عطا خواهد کرد.
همچنانکه امام باقر(علیهالسلام) در این باره میفرمایند: کسی که در انتظار امر فرج بمیرد، از اینکه در میان خیمه مهدی و لشکر او نمردهاست، ضرری نکرده.(3)
انتظار فرج
باتوجه به فرمایش رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلَّم) که فرمودند: بهترین عبادات، انتظار فرج است.(4)
انتظار فرج، که عبارتست از ایمان استوار به امامت حضرت مهدی(عجالله)، همه اصول و فروع دین و دیگر عقاید اسلامی را دربردارد. و ایمان به حضرت، که نور ولایت است، شرط قبولی دیگر اعمال میگردد. چنانکه در روایتی از امام صادق(علیهالسلام) آمدهاست:اسلام بر روی 5پایه استوار شدهاست: نماز، روزه، زکات، حج و ولایت. و هرگز به چیزی امر نشده، آنچنانکه به ولایت امر شدهاست. ولیکن مردم 4پایهاش را پذیرفتند و ولایت را ترک کردهاند. به خدا قسم اگر کسی همه شبها را با نماز و عبادت بگذراندو همه روزها را روزه بگیرد، و بدون ولایت از دنیا برود، نماز و روزهای از او پذیرفته نمیشود.(5)
زیرا انتظار فرج، ایمان به غیب است که انسان را به انجام عمل صالح وامی دارد و او را بر صحیحترین اعتقادها استوار نگهمیدارد.
انتظار فرج، انتظار ظهور امامی است که جهان را پر از عدل و داد خواهد کرد و ظلم و ستم را از پهنه روزگار ریشهکن خواهد کرد، از این طریق انسان، خواهان عدالت و دشمن ستمگر میشود.
این انتظار با این نقش تربیتی و سازندهای که دارد، طبیعتاً از همه عبادات برتر خواهد بود. چرا که مۆمن تلاش میکند تا عقاید خود را حفظ نماید تا امر فرج محقق گردد و پا در رکاب حضرت برای برپایی قسط و داد و به اهتزاز در آوردن پرچم اسلام، تلاش نماید.
فضیلت انتظار
اساساً فضیلت انتظار به عنوان یک عبادت، به عنوان یک احساس و گرایش عرفانی برای هر انسانی که روی کره زمین قدم میگذارد، ارزشمند و مورد توجه باید قرار بگیرد. انتظار قائم برابر است با شهادت در راه خداوند متعال. چنانکه امام صادق(علیهالسلام) فرمودند: کسی که بمیرد، درحالیکه منتظر ظهور باشد، مثل کسی است که با قائم در خیمه او باشد، نه، بلکه مثل شمشیر زننده در کنار رسول خدا(صلیاللهعلیهوآلهوسلَّم) است.(6)
باتوجه به روایت فوق شاید این سۆال پیش آید که چرا انتظار از این فضیلت بالایی برخوردار است:
1. انتظار حلقه اتصال شیعه با معصوم است؛ چنانکه گفته شد ولایت و امامت رکن اساسی مکتب تشیع است و اعتقاد به حضور معصوم و امام عصر در هر زمانی، مهمترین نقطه تمایز مکتب تشیع با دیگر مکاتب است. باتوجه به این نکته درمییابیم که انتظار در زمان غیبت و عدم حضور ظاهری امام در میان مردم، به نوعی اعلام پذیرش ولایت و امامت آخرین امام از سلسله امامن شیعه است و همین انتظار سبب میشود که ارتباط شیعیان با امامشان، حفظ شود و آنها در همه اعصار از فیض وجود امامشان برخوردار باشند.
2. انتظار معیار ارزش انسانهاست؛ آرزوهای انسانها معیار خوبی است برای سنجش میزان رشد و کمال و آگاهی آنها. تاجاییکه برخی میگویند: «بگو چه آرزویی داری تا بگویم کیستی » به این ترتیب، میتوان گفت چون انسان منتظر، برترین و ارزشمندترین آرزوها را داراست، به طور طبیعی از بهترین و والاترین ارزشها برخوردار میگردد.
3. انتظار دلیل سازندگی فرد و اجتماع، انتظار نقش مهمی در سازندگی جامعه و اصلاح فرد و اجتماع در زمان غیبت دارد، و اگر انسان منتظر به وظایفی که دارد به خوبی عمل کند، صفت یک انسان دیندار را بدست میآورد و از جایگاه والایی برخوردار میشود.
فرَّج المۆمنین
از القاب حضرت مهدی(عجلالله فرجه) است. در هنگام ولادت آن حضرت، حکیمه خاتون به نرجس خاتون گفت: خداوند امشب به تو غلامی میبخشد که سید است در دنیا و آخرت، و فرج مۆمنان است.(7)
نتیجه
باتوجه به نکات ذکر شده، اساساً فضیلت انتظار به عنوان یک عبادت، به عنوان یک احساس و گرایش عرفانی برای هر انسانی که روی کره زمین قدم میگذارد، ارزشمند و مورد توجه باید قرار بگیرد. باتوجه به روایات فوقالذکر، به رمز فضائل بیشماری که از جانب اهل بیت برای منتظران برشمردهشده، واقف میشویم و به درستی درمییابیم که چرا انسان منتظر از نظر اسلام، از چنین مقام و مرتبه بالایی برخوردار است.
پینوشت:
1. کمال الدین، ج2، ص338.
2. لغتنامه دهخدا، کلمه انتظار.
3. اصول کافی، ج1، ص372.
4. بحارالأنوار، ج52، ص125.
5. اصول کافی، ج2، ص18.
6. کمال الدین، ج2، ص338.
7. نجمالثاقب، باب دوم.
سمیرا باقری
بخش مهدویت تبیان
منابع:
شیخ صدوق، کمال الدین و اتمام النعمة.
کلینی، اصول کافی.
علامه مجلسی، بحارالأنوار.
میرزا حسین نوری، نجمالثاقب.
دهخدا، لغتنامه.
مطالب مرتبط:
