پولسازان تلویزیونی در سینما

فیلم های سینمایی که براساس قصه و حال و هوای مجموعه های پربیننده تلویزیونی ساخته شده، معمولا با استقبال خوب و بالای تماشاگران روبه رو گردیده و راه را برای تولید قسمت های بعدی آنها فراهم کرده است. حتی برخی منتقدان سینمایی می گویند تولید فیلم های سینمایی به صورت یک مجموعه فیلم دنباله دار (که یادآور شیوه کار مجموعه های تلویزیونی است) از زمانی رونق گرفت که تهیه کنندگان سینمایی و شرکت های بزرگ فیلمسازی سراغ تولید نسخه های سینمایی کارهای موفق تلویزیونی رفتند.

تولید نسخه های دوباره سازی شده سینمایی مجموعه های تلویزیونی با اکران عمومی «سفرهای ستاره ای / پیشتاران فضا» در سال 1979 رونق گرفت. شرکت پارامونت که در دهه 50 میلادی مجموعه پربیننده تلویزیونی علمی ـ تخیلی و آینده نگرانه «سفرهای ستاره ای» را تهیه کرده بود در دهه 80 میلادی تصمیم گرفت ماجراجویی های شخصیت های متنوع و رنگارنگ آن را سینمایی کند. کاپیتان کرک و آقای اسپاک (با بازی ویلیام شاتنر و لئونارد تیموتی) که به چهره های افسانه ای و کلاسیک رسانه تلویزیون تبدیل شده بودند، همراه با نسخه سینمایی آن راهی پرده بزرگ سینما شدند و روی پرده نقره ای نیز این موفقیت دنباله دار شد.

نسخه سینمایی سفرهای ستاره ای، تفاوت زیادی با نسخه تلویزیونی آن نداشت و با بهره گیری بازیگران و همکاران مجموعه تلویزیونی، همان حال و هوا را دنبال کرد. با وجود این، استقبال تماشاگران سینما از فیلم های سینمایی این اثر تلویزیونی بالا بود و این فیلم ها، فروش خوبی در جدول گیشه نمایش سینماها کردند.

سودی که از این بابت نصیب تهیه کنندگان نسخه های سینمایی سفرهای ستاره ای شد، آنها را مجاب کرد هفت قسمت بعدی آن را تا سال 1994 تهیه و تولید کنند. اما فروش پایین هشتمین قسمت فیلم باعث یک شوک همگانی شد. با آن که کیفیت فنی و داستانی این قسمت فیلم بسیار پایین بود، کمتر کسی تصور شکست مالی آن را می کرد. این موضوع باعث توقف تولید قسمت های بعدی سفرهای ستاره ای شد. چند سال پس از آن، جی جی آبرامز، کارگردان سرشناس تلویزیونی که از طرفداران دو مجموعه فیلم سینمایی و مجموعه تلویزیونی این اثر علمی ـ تخیلی بود، پیشنهاد احیای قصه و ماجراجویی های آن را به تهیه کنندگان فیلم داد. وی فیلمنامه ای نوشت که کل ماجرای سفرهای ستاره ای و دوردست سفینه اینترپرایز و سرنشینان آن را تغییر داد و قصه را به دورانی قبل از شروع قصه در دهه 60 میلادی برد. براساس این قصه، تمام شخصیت های اصلی به دوران جوانی خود برگشتند و ماجراها به زمانی منتقل شد که سفینه اینترپرایز در آستانه اولین سفر فضایی خود قرار دارد و کارکنان آن یک به یک وارد ایستگاه فضایی شده و با یکدیگر آشنا و همکار می شوند.

موفقیت کلان مجموعه فیلم سفرهای ستاره ای، صنعت سینما را به فکر تولید نسخه سینمایی تعدادی دیگر از مجموعه های موفق تلویزیونی انداخت. در این بین، تام کروز بازیگر سینما اشتیاق بیشتری از خود نشان می داد و با همکاری شرکت پارامونت تصمیم گرفت نسخه سینمایی «ماموریت غیرممکن /بالاتر از خطر» را در شرکت فیلمسازی خود تولید کند. در همان دوران، کروز در مصاحبه ای گفت همیشه از دوستداران و طرفداران مجموعه تلویزیونی دهه شصتی ماموریت غیرممکن با بازی پیتر گریوز بوده است. او در نسخه سینمایی در نقش اتان هانت ظاهر شد. اتان هانت، رئیس یک گروه مخفی بود که در هر اپیزود از مجموعه تلویزیونی، راهی یک ماموریت سخت و غیرممکن می شد و با دشمنان زیادی به مبارزه می پرداخت.

در هر قسمت این اکشن دلهره آور، چند مامور ورزیده با او همکاری می کردند. تیتراژ ابتدایی فیلم یکی از محبوب ترین تیتراژهای تلویزیونی کل تاریخ این رسانه است و هنوز هم طرفداران زیادی دارد. ابتدای هر اپیزود این مجموعه و پس از آن که جیم فیلیپس (با بازی گریوز) از ماموریت خطرناک خود اطلاع پیدا می کرد، دستی یک نخ طولانی را آتش می زد و در پس زمینه حرکت نخ سوزان، صحنه های مختلف آن قسمت از مجموعه به صورت کوتاه و سریع به نمایش درمی آمد. این تیتراژ با یک موسیقی مهیج و کوبنده همراه بود که تاثیر زیادی بر مخاطبان خود می گذاشت.

اما بجز قسمت اول نسخه سینمایی ماموریت غیرممکن در سال 1996 به کارگردانی برایان دی پالما، قسمت های بعدی این مجموعه از این عنصر حیاتی و محبوب مجموعه تلویزیونی استفاده نکرد. تام کروز در نقش اصلی بازی می کند. تا دو سال قبل، چهار قسمت از مجموعه فیلم ماموریت غیرممکن ساخته شد. پنجمین قسمت فیلم هم در راه است و گفته می شود فیلمنامه آن در مرحله نگارش قرار دارد. تام کروز با آن که در شش سال اخیر هیچ فیلم موفقی را روی پرده سینماها نداشته، اما از بازی و تولید قسمت های جدید ماموریت غیرممکن دست نکشیده است. در حقیقت، تنها فیلم موفق این بازیگر در جدول گیشه نمایش در سال های اخیر، همین فیلم بوده است.

از کارتون تا شخصیت های زنده

شخصیت های کمیک استریپی تلویزیونی هم از دست درازی های سینما در امان نمانده اند و صنعت سینما آنها را نیز دستخوش زیاده خواهی های خود کرده است. کسانی مثل سوپرمن و بتمن از دیرباز محبوب بچه ها و حتی بزرگ ترها بوده اند و بسیاری دوران کودکی و نوجوانی شان را با تماشای کارتون های کمیک استریپی ابرقهرمانانه تلویزیونی طی کرده اند. ریچاد دانو در سال 1978 دست به یک ابتکار عجیب زد و با همکاری کمپانی پارامونت نسخه سینمایی سوپرمن را کارگردانی کرد.

کریستوفر ریو انگلیسی تبار نقش اصلی فیلم را بازی کرد و آن را در سه قسمت بعدی در سال های 1980، 1983 و 1987 تکرار کرد. اما سانحه افتادن او از اسب و فلج شدنش، نقطه پایانی بر تولید این مجموعه فیلم موفق سینمایی بود. چند سال طول کشید تا صنعت سینما دوباره در سال 2006 سراغ تولید قسمت تازه ای از ماجراهای این مرد پرنده ای برود.

تیم برتون، کارگردان فانتزی ساز سینما که متخصص تولید فیلم های خاص و عجیب و غریب است هم در سال 1986 سراغ یک شخصیت کمیک استریپی معروف دیگر تلویزیونی یعنی بتمن رفت و فیلم ابرقهرمانانه بتمن را با بازی مایکل کیتون در نقش اصلی ساخت. ماجراجویی های بتمن هم مثل سوپرمن مورد توجه تماشاگران سینما قرار گرفت و تا سال 1997 چهار قسمت آن در دل یک مجموعه فیلم ساخته شد.

کریستوفر نولان، فیلمساز غیرمتعارف سینما سال 2005 دست به احیای مجموعه فیلم بتمن زد و سه گانه سیاه و تلخ خود را براساس قصه کمیک استریپی نسخه کارتونی تلویزیونی آن کارگردانی کرد. سه گانه نولان در نقطه مقابل فیلم های فانتزی بود که تا پیش از این براساس شخصیت بتمن یا دیگر شخصیت های ابرقهرمان قصه های کمیک استریپی ساخته شده بود. وی با خلق فضایی سرد و تیره، شخصیت اصلی خود را با چالش هایی جدی روبه رو کرد. بتمن کریستوفر نولان هیچ شباهتی به ابرقهرمان یکه تاز و فناناپذیر دیگر فیلم های کمیک استریپی نداشت و این ژانر را وارد مرحله تازه ای کرد.