تبیان، دستیار زندگی
فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی به رغم این که از دو رسانه مختلف سینما و تلویزیون تبعیت می کنند، به واسطه برخورداری از کارکردهای مشابه سرگرم سازی در حیطه هنر نمایش و قصه پردازی، از طرفی مخاطبان سینما و تلویزیون را جذب کرده اند و از سوی دیگر، دست اند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تلویزیون جاده ی سینماست

مروری بر فعالیت های برخی کارگردان ها در سینما و تلویزیون(بخش دوم)


فیلم های سینمایی و سریال های تلویزیونی به رغم این که از دو رسانه مختلف سینما و تلویزیون تبعیت می کنند، به واسطه برخورداری از کارکردهای مشابه سرگرم سازی در حیطه هنر نمایش و قصه پردازی، از طرفی مخاطبان سینما و تلویزیون را جذب کرده اند و از سوی دیگر، دست اندرکاران هنری و فنی و خالقان آثار نمایشی این دو مدیوم، بارها جذب این دو رسانه شده اند. شاید تحلیل این که چرا برخی فرمول های امتحان پس داده سینمایی، در تلویزیون جواب نمی دهد یا برعکس، به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد، اما آنچه مهم است، همیشه این گونه نبوده که یک کارگردان موفق تلویزیونی بتواند در سینما دست کم در ارتباط با مردم، موفق باشد و عکس آن نیز صدق کند.

تلویزیون جاده ی سینماست

امرالله احمدجو

امرالله احمدجو ابتدا به عنوان کارگردان سینما شناخته شد و در سال 67 با فیلم «شاخه های بید» نام خود را در سینمای ایران سر زبان ها انداخت. فیلمی که مثل همه کارهای او لحن طنزآمیز و بومی خاصی داشت، او اما در تلویزیون با ساخت سریال مشهور «روزی روزگاری» چهره شد و بعد «تفنگ سرپر» و «اوسنه پادشاهی» را ساخت.

محمدرضا ورزی

محمدرضا ورزی هم ابتدا با سینما کار خود را آغاز کرد، اما قطعا موفقیت تلویزیونی او بیشتر از کارهای سینمایی اش است. ورزی فیلم «ابراهیم خلیل الله» را ساخت که اکران موفقی نداشت. دو فیلم دیگرش (نظام از راست و مظفرنامه) هم اکران سینمایی نداشتند، اما به همین نسبت در تلویزیون او سریال پربیننده کم نداشته است. عمارت فرنگی، پدرخوانده، کیمیاگر، سال های مشروطه و تبریز در مه کارهایی بود که در یک روند متوالی، او را به سازنده سریال های تاریخی رسانه ملی بدل ساخت. او این روزها مشغول کارگردانی آخرین کارش «معمای شاه» است که به نظر سنگین ترین پروژه تلویزیونی اش به شمار می آید.

محمدعلی نجفی

محمدعلی نجفی با فیلم «جنگ اطهر» کار سینمایی خود را شروع کرد و بعد «لیله القدر» را ساخت، اما «سربداران» نام او را سر زبان ها انداخت،س سریالی که آن را با همکاری کیهان رهگذار، کارگردان فقید تلویزیون ساخته بود. نجفی بعد از این، هفت فیلم بلند و یک سریال کارگردانی کرد.

اکبر خواجویی

اکبر خواجویی هم سینما را اواسط دهه 60 با فیلم های نه چندان مطرح «خانه ابری» و «سیرک بزرگ» شروع کرد، اما وقتی به تلویزیون آمد سریال های موفقی چون هشت بهشت، پدرسالار، دبیرستان خضراء، کهنه سوار، رسم شیدایی و پس از سال ها را ساخت و وقتی در اواسط دهه 80 با فیلم «محیا» به سینما بازگشت، باز هم در سینما نماند و دو سریال «پس از سال ها» و «پیک راستان» را در تلویزیون ساخت تا کارنامه تلویزیونی پربارتری داشته باشد.

قاسم جعفری

قاسم جعفری نیز از کارگردان های مشهور سریال های تلویزیونی است که کار خود را با سینما شروع کرده، اما در تلویزیون موفق تر بوده است. او سال 73 اولین فیلم بلند سینمایی اش را با عنوان «ماه مهربان» ساخت و پس از آن دومین فیلم بلندش «قاصدک» را به اتمام رساند. پس از این فیلم، فعالیت جعفری در تلویزیون متمرکز شد. از نفس افتاده، غریبانه، خط قرمز، مسافری از هند و کمکم کن از پربیننده ترین کارهای این کارگردان به شمار می رود. جعفری دوباره فعالیتش را در سینما متمرکز کرده و پنجمین فیلم سینمایی وی «دختران» است.

احمد امینی

احمد امینی گرچه دانش آموخته مدرسه عالی تلویزیون است، اما کار خود را از سینما با فیلم «سایه های هجوم» شروع کرد. او از اوایل دهه 70 تا سال 90 چهار فیلم نسبتا موفق در سینما ساخته که عبارتند از سایه های هجوم، غریبانه، چتری برای دو نفر، این زن حرف نمی زند و بی خداحافظی، اما قطعا سریال های او موفق تر از کارهای سینمایی اش بوده اند. باران عشق (کارگردانی مشترک با همراه فریدون حسن پور) اولین سریال امینی است که سال 82 آن را ساخت. امینی سپس سریال هایی چون «اولین شب آرامش»، «بی گناهان» و «داوران» را ساخت که موفق تر از کارهای سینمایی او بوده اند.

بجز فیلمسازانی چون سیروس الوند، فریدون جیرانی، احمد مرادپور، حسن برزیده، حمید نعمت الله، مسعود ده نمکی، علیرضا امینی، فرزاد موتمن که حداقل یک بار سریال تلویزیونی ساخته اند، برخی ها هنوز از سینما به تلویزیون نیامده اند.

کیومرث پوراحمد

کیومرث پوراحمد در مقاطع مختلف زمانی در سینما و تلویزیون فعال بوده و اتفاقا از معدود کارگردان هایی است که در هر دو حیطه موفق بوده است. پوراحمد، کار حرفه ای را با دستیاری زنده یاد نادر ابراهیمی در سریال «آتش بدون دود» آغاز کرد، اما در سال های بعد از انقلاب جایگاه خود را با فیلم هایی چون «تاتوره» و «بی بی چلچله» به عنوان سینماگری متفاوت تثبیت کرد.

پوراحمد همان سال ها با مجموعه دیدنی «قصه های مجید» در تلویزیون به اوج رسید و بعد در سینما با «خواهران غریب» و «نسخه سینمایی» مجید به جوایزی رسید. پوراحمد در نیمه های دهه 70 با «سرنخ» به تلویزیون آمد و در سینما نیز کار خود را ادامه داد. او سال های گذشته «پرانتز باز» را برای تلویزیون آورد.

همایون اسعدیان

همایون اسعدیان، فعالیت خود را از کانون پرورش فکری و با ساختن فیلم های هشت میلی متری شروع کرد و بعد در رشته سینما در دانشکده هنرهای دراماتیک تحصیل کرد. او پس از مدت ها فعالیت در سینما با عنوان عکاس، دستیار کارگردان و فیلمنامه نویس، در سال 73 با فیلم «نیش» اولین فیلم بلند سینمایی خود را ساخت و تا سال 79، چهار فیلم ساخت. او از سال 79 تا 86، در زمینه ساخت مجموعه های تلویزیونی فعالیت داشت و چهار مجموعه غول چراغ جادو، بچه های خیابان، اگه بابام زنده بود و راه بی پایان را کارگردانی کرد. اسعدیان سپس بار دیگر به سینما روی آورد و سه فیلم «ده رقمی»، «طلاو مس» و «بوسیدن روی ماه» را ساخت.

کیانوش عیاری

کیانوش عیاری هم در دهه 50 با فعالیت در سینمای آزاد و در دهه 60 با فعالیت در سینمای ایران و ساخت فیلم های متفاوتی چون تنوره دیو، شبح کژدم، آن سوی آتش، روز باشکوه، آبادانی ها و دو نیمه سیب مطرح شد و سپس سال 75 ساخت سریال های تلویزیونی را با سریال «خانه به خانه» تجربه کرد. او در دهه 80 نیز سریال «روزگار قریب» را ساخت که تولید آن شش سال طول کشید.

کمال تبریزی

کمال تبریزی هم که از سینمای آزاد آمده و در مرکز آموزش فیلمسازی باغ فردوس سینما را فرا گرفته، از دهه 60 تاکنون فیلم های زیادی بویژه در زمینه دفاع مقدس ساخته و ژانرهای مختلفی را تجربه کرده است.

حضور او در تلویزیون، ابتدا مصادف شد با مقطعی که تولید فیلم ـ مجموعه ها در سینما و سیمافیلم متداول شده بود. او هم اوایل دهه 70 نسخه تلویزیونی فیلم موفق و پرفروش «لیلی با من است» را برای تلویزیون آماده کرد. تبریزی در دهه 70 و 80 دو سریال پربیننده «دوران سرکشی» و «شهریار» را ساخت و در کنار فعالیت های سینمایی اش، از مخاطب تلویزیون جدا نشد. او سریال «سرزمین کهن» را هم آماده پخش از سیما دارد.

تلویزیون جاده ی سینماست

یدالله صمدی

یدالله صمدی که از دهه 60 با فیلم «مردی که زیاد می دانست» فعالیت سینمایی اش را شروع کرد و پس از آن 11 فیلم دیگر ساخت، در سال های اخیر به تلویزیون آمده است. مجموعه «شوق پرواز» و مجموعه نوروزی «هفت سین» از کارهای این کارگردان در تلویزیون به شمار می رود که موجب شد او جایگاهی مناسب در رسانه ملی برای خود به دست آورد.

محمدمهدی عسگرپور

گرچه کارنامه عسگرپور در سینما و تلویزیون پرتعداد نیست، اما او هم از کارگردان هایی است که گرچه فعالیت خود را به عنوان مدیر تلویزیونی شروع کرد، اما در سینما با فیلم «پرواز در نهایت» روی صندلی کارگردانی نشست و بعد «قدمگاه» و «اقلیما» را ساخت. عسگرپور بعد از آن در تلویزیون سریال های موفق «جراحت» و «شیدایی» را کارگردانی کرد.

ابوالقاسم طالبی

ابوالقاسم طالبی با «ویرانگر» کار سینمایی را شروع کرد و یکی دو سال پس از آن «بازگشت پرستوها» را برای سینما ساخت. طالبی همچنین بعد از ساخت فیلم هایی چون «عروس افغان»، «نغمه»، «جنگ کودکانه» و... دومین مجموعه تلویزیونی خود را با نام «به کجا چنین شتابان» ساخت که بیشتر از کار قبلی اش دیده شد. طالبی بار دیگر پس از این سریال با «قلاده های طلا» به سینما بازگشت.

ابراهیم حاتمی کیا

ابراهیم حاتمی کیا که کار خود را با مجموعه مستند تلویزیونی «روایت فتح» آغاز کرد، ابتدا با فیلم های کوتاه و مستند سپس بلند «هویت»، «دیده بان» و «مهاجر» به عنوان یک کارگردان نوجوی سینما در دهه 60 به سینمای ایران معرفی شد و با «از کرخه تا راین» جایگاه خود را تثبیت کرد. حاتمی کیا در کارنامه خود، دو مجموعه تلویزیونی با حال و هوای متفاوت دارد؛ یکی «خاک سرخ» که اوایل دهه 80 با روایتی از دفاع مقدس روی آنتن رفت و دیگری «حلقه سبز» که ماورائی بود.

محمدحسین لطیفی

محمدحسین لطیفی، کارگردان موفق تلویزیون در این سال ها، کار خود را با طراحی صحنه و بعد فیلمسازی در سینما آغاز کرد. «سرعت» اولین فیلم او بود که سال 75 آن را ساخت، اما با «کت جادویی» در سال 77، کار لطیفی به چشم آمد. نکته جالب توجه درباره این کارگردان، استقبال توام مردم از کارهای سینمایی و تلویزیونی اوست که یکی در میان آنها را ساخته است. به همین دلیل، موفقیت او در ساخت سریال هایی چون همسایه ها، سفر سبز، فرار بزرگ، وفا، صاحبدلان، نردبام آسمان و دودکش به همان میزان در سینما با استقبال مردم از فیلم های عینک دودی، دختر ایرونی، خوابگاه دختران، روز سوم و توفیق اجباری موازی بوده است.

مهدی فخیم زاده

مهدی فخیم زاده هم که دانش آموخته زبان و ادبیات و البته دانشکده هنرهای دراماتیک است، کار فیلمسازی را از دهه 50 با کارگردانی و بازیگری در سینما شروع کرد. بعد از انقلاب هم در دهه 60 فیلم های زیادی ساخت که موفق ترینش «تشریفات»، «مسافران مهتاب» و «خواستگاری» بودند. او در دهه 70 بعد از فیلم «همسر»، با سریال «تنهاترین سردار» وارد تلویزیون شد و بعد ولایت عشق، خواب و بیدار، حس سوم، بی صدا فریاد کن و قتل در ساختمان 85 را در تلویزیون ساخت.

خسرو ملکان

خسرو ملکان که از سال 62 با فیلم «زخمه» کارگردانی را در سینما آغاز کرد و بعد با «شب شکن»، «زمزمه»، «طوبی» و «تماس» ادامه داد، در دهه 60 سریال های موفقی چون «مهمان»، «پیک سحر» و «تلفن مشترک» را کارگردانی کرد. او در سال های اخیر هم با «پسران مهتاب» در سینما و «چمدان» در تلویزیون فعالیت کرده است.

رامبد جوان

رامبد جوان هم بازیگر ـ کارگردانی است که فعالیت بازیگری را از تلویزیون، اما فعالیت کارگردانی را از سینما با فیلم «اسپاگتی در هشت دقیقه» شروع کرد. او سپس با «نشانی»، «توطئه فامیلی» و «مسافران» در تلویزیون فعالیت کرد، گرچه در سینما هم با «پسر آدم دختر حوا» و «ورود آقایان ممنوع» موفق ظاهر شد.

انتقالاتی که پیش نیامده

بجز فیلمسازانی چون سیروس الوند، فریدون جیرانی، احمد مرادپور، حسن برزیده، حمید نعمت الله، مسعود ده نمکی، علیرضا امینی، فرزاد موتمن که حداقل یک بار سریال تلویزیونی ساخته اند، برخی ها هنوز از سینما به تلویزیون نیامده اند. از بین فیلمسازان قدیمی، مسعود کیمیایی شاخص ترین فیلمسازی است که هنوز کار تلویزیونی نکرده است. از فیلمسازان جدید سینمای ایران هم می توان به عبدالرضا کاهانی اشاره کرد.همچنین برخی کارگردان های تلویزیون فیلم بلند سینمایی نساخته اند. از آن جمله می توان به سعید نیکپور، مسعود رشیدی، حسین سهیلی زاده، جواد رضویان و سعید آقاخانی اشاره کرد که البته آقاخانی پروانه ساخت اولین فیلم بلندش را گرفته است.

بخش سینما و تلویزیون تبیان


منبع : روزنامه جام جم / احمدرضا علیزاده