آزادسازی شهر پاوه

نیروهای ضدانقلاب و احزاب چپ مارکسیستی آن روز، طرفداران رژیم سلطنتی و افرادی همچون پالیزان به همراه گروه‌هایی از خارج کشور مثل عراق با 15 هزار نیروی مسلحی که تدارک دیده بودند قصد داشتند تا با حمله به شهر پاوه و سایر شهرهای کردنشین و مرزی ضمن سرگرم کردن مردم این منطقه به اختلافات قدیمی و تجزیه قومیت‌های ایرانی، مانع از رسیدن موج انقلاب اسلامی به منطقه شوند. در واقع شهر پاوه آخرین نقطه‌ای بود که اگر سقوط می‌کرد نیروهای مهاجم می‌توانستند ادعا کنند که کل مناطق کردنشین را در اختیار خود گرفته‌اند.

در روز 23 مردادماه سال 58 شهر پاوه در شرایطی به محاصره نیروهای ضدانقلاب درآمد که از امکانات لازم برای دفاع از تمامیت خود برخوردار نبود.

وجود تنها یک پاسگاه و ژاندارمری به همراه حداکثر هفت یا هشت نفر ژاندارم، 30 نفر سپاهی به فرماندهی شهید اصغر وصالی، بدون حضور نیروهای ارتشی و تعداد محدودی نیروی محلی با کمترین مهمات و اسلحه در برابر سپاه چند هزار نفری مهاجمانی قرار گرفتند که با حمایت ارتش عراق به انواع تسلیحات تجهیز شده و پاوه را محاصره کرده بودند.

از سوی دیگر مردم پاوه که به دلیل اعتقادات مذهبی و علاقه به امام راحل و انقلاب اسلامی اوضاع را خطرناک می‌دیدند آماده مقاومت و ایثارگری شدند و با تحصن در مقابل ساختمان تلگراف خانه این شهر از دولت و نخست‌وزیر وقت تقاضای نیروی کمکی کردند و از دولت خواستند که در چنین شرایطی آن‌ها را به تنهایی رها نکند.

این در حالی است که قرار گرفتن در شرایط محاصره و بسته بودن راه‌های مواصلاتی زمینی به ویژه جاده پاوه – کرمانشاه توسط مهاجمان مسلح ضد انقلاب نه تنها امکان ارسال نیروهای کمکی نظامی به شهر پاوه را با مشکل مواجه ساخته بود بلکه ارسال مواد غذایی برای مردم پاوه نیز ممکن نبود.

تنها راه تردد نیروهای خودی در این منطقه، عمدتاً از طریق هوا و توسط هلی‌کوپترهای یگان هوانیروز ارتش جمهوری اسلامی میسر بود هر چند همین تردد محدود هوایی نیز با توجه موقعیت جغرافیایی کاسه مانند پاوه که دور تا دورش را ارتفاعات کوهستانی در برگرفته و همه این ارتفاعات نیز در اختیار ضدانقلابیونی قرار داشت که به توپ‌های قدرتمند ضد هوایی 23 میلی‌متری عراقی تجهیز بودند، همواره در معرض خطر قرار داشت و جز در حد ضرورت تردد به این منطقه میسر نبود اما در همین شرایط دکتر مصطفی چمران از طرف دولت مأموریت یافت تا با حضور در شهر پاوه ابتدا سعی کند که مسئله را از طریق مذاکره با بزرگان منطقه حل و فصل کند.

به همین مناسبت 25 مردادماه آن سال دکتر چمران به همراه سرتیپ فلاحی با هواپیما خود را به کرمانشاه رساندند و از آنجا هم با هلی‌کوپتر عازم پاوه شدند. هلی‌کوپتر آن‌ها زیر رگبار گلوله با هر سختی‌ای که بود به زمین نشست تا از همان جا خود را به پاسگاه ژاندارمری و خانه سپاه پاسداران برسانند. چمران از همان ساعات اولیه حضورش در پاوه کار ارسال پیشنهاد به بزرگان شهر به منظور بررسی و مذاکره بر سر مسئله پاوه را آغاز کرد که البته با عدم استقبال آن‌ها مواجه شد.

شب 26 مردادماه تا به صبح برسد یک لحظه رگبار گلوله مهاجمان قطع نشد. نیروهای خودی با وجود تعداد اندک و تسلیحات محدود در شرایط بسیار نابرابری مقاومت کردند. بی‌سیم‌چی ژاندارمری از سقوط پاسگاه پاوه خبر می‌داد.

دشمن خود را به هفت هشت متری پاسگاه رسانده بود. اتاق کار چمران زیر آتش قرار داشت. تمامی راه‌های ارتباطی از جمله بی‌سیم دفتر کار چمران قطع شده بود. حتی یکی از رسانه‌های خارجی از شهادت دکتر چمران خبر داد و در میان رزمندگان و اطرافیان ایشان نگرانی‌ها را موجب شد. اما همزمان با طلوع آفتاب در روز 27 مردادماه و پخش فرمان امام خمینی (ره) با خود نوید خبرهای معجزه‌آسا و روزی افتخار آفرین در تاریخ کشور به همراه آورد.

موضوع از این قرار بود که نیمه‌های شب، مهدی چمران برادر شهید مصطفی چمران با بغض و عصبانیت وضعیت بحرانی شهر پاوه را با مرحوم احمد آقای خمینی تلفنی مطرح کرد. ایشان نیز سحرگاهان خدمت امام رسید و مسئله را به اطلاع امام رساند. امام همان موقع یک فرمان محکم و بی‌نظیر صادر کردند که سرنوشت کشور و پاوه را تغییر داد.

در این فرمان امام برای نخستین بار از عنوان فرمانده کل قوا استفاده کرد و از این جایگاه به نیروهای ارتشی دستور داد تا بدون فوت وقت و بدون نیاز به دستور مقام ارشد به طرف پاوه کردستان حرکت کرده و این شهر را از نیروهای دشمن پاک‌سازی کنند.

حضرت امام (ره) همچنین تاکید کرد با متمردان برخورد انقلابی صورت خواهد گرفت. این فرمان ساعت هفت صبح از رادیو ایران در سراسر کشور پخش شد. صلابت این فرمان هنگام پخش در شهر پاوه از یک طرف به نگرانی و از دست رفتن روحیه در جبهه ضد انقلابیون و فراری شدنشان منجر شد و از طرف دیگر باعث تشجیع تعداد اندک رزمندگان باقی مانده از جنگ پاوه شد. دکتر چمران نیز با استفاده از این شرایط با شجاعت تمام نیروهایش را برای پس گرفتن موانع قبلی توزیع کرد به نحوی که تا ساعت 10 صبح روز 27 مردادماه همه ارتفاعات اطراف پاوه آزاد شد و دشمن گریخت و پاوه به شهر نور و شادی تبدیل شد.

بعد از ظهر آن روز بعد از این که هلیکوپترهای فراوان به همراه نیروهای زمینی از شهر کرمانشاه خود را به پاوه رساندند مردم جشن پیروزی و شکر و سپاس به درگاه الهی به جا آوردند.

از همان سال اول تا به امروز طی مراسمی با حضور مقامات نظامی، انتظامی، استاندار، فرماندار و مردم انقلابی پاوه سالگرد آزادی پاوه پاس داشته می‌شود از این روز و به عنوان روز ملی از آزادسازی و شکست حصر پاوه به نیکی یادمی کنند.

بخش فرهنگ پایداری تبیان

منبع: خبرگزاری ایسنا