تبیان، دستیار زندگی
تلویزیون بی بی سی فارسی در در ماه سال 1387 با بودجه تقریبی سالانه 15 میلیون پوند، تاسیس و راه اندازی شد. این بودجه از طریق وزارت خارجه بریتانیا، تامین می گردد هرچند که گردانندگان این شبکه، همواره مدعی استقلال هستند و اعلام عدم وابستگی دارند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

تلویزیون بی بی سی و انتخابات ایران


تلویزیون بی بی سی فارسی در ماه سال 1387 با بودجه تقریبی سالانه 15 میلیون پوند، تاسیس و راه اندازی شد. این بودجه از طریق وزارت خارجه بریتانیا، تامین می گردد هرچند که گردانندگان این شبکه، همواره مدعی استقلال هستند و اعلام عدم وابستگی دارند.

بی بی سی و انتخابات

اوج فعالیتهای بی بی سی فارسی به انتخابات سال 1388 ایران مربوط می شود که می توان آنرا پرحاشیه ترین انتخابات در تاریخ بعد از انقلاب نامید. انتخاباتی که با حواشی و حوادثی تلخ و ناگواری همراه بود و تنش های زیادی را در جامعه ایجاد کرد که البته رسانه های خارجی به این تنش ها دامن می زدند.

در طی چند سال گذشته، بی بی سی فارسی همواره به وقایع سیاسی و اجتماعی مربوط به جامعه ایران پرداخته است و نقد و تحلیل های فراوانی در این باره داشته است. اما مسلما واقعه مهمی همچون انتخابات ریاست جمهوری خرداد ماه امسال، اهمیت بالایی برای این شبکه فارسی زبان داشت. همین امر موجب شد تا بی بی سی فارسی تقریباً دو ماه مانده به زمان برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران، به طور جدی و منظم، موتور فعالیت های انتخاباتی خود را روشن کند.

به گزارش رسانه ایران، 63 روز مانده به انتخابات ایران، این شبکه در صفحه سایت خود، بخشی ویژه را با عنوان "گفته ها و شنیده ها" راه اندازی کرد و به بررسی و تحلیل صحبت ها و نقطه نظرات نامزدهای احتمالی ریاست جمهوری پرداخت. در آن زمان از نظرات کارشناسان مختلف از سرتاسر دنیا در این شبکه، استفاده شد تا پیش بینی خود را از نامزدهای این انتخابات اعلام کنند و البته در همین حین، محتوایی همچون زیر سوال بردن صحت انتخابات، دیده می شد و اینکه میزان اعتماد به این انتخابات پائین است.

تمرکز بر برخی کلیدواژه ها و تکرار آنها از نکات قابل تأمل این برنامه ها است؛ یک عملیات روانی تجربه شده برای القای مطلب به مخاطب . این یک تئوری موفق و اثبات شده است که می توان با تکرار یک مطلب، آنرا به طور تدریجی به ذهن مخاطبان القا کرد. هرچند که آن مطلب غیرمنطقی، نادرست و غلط باشد. وقتی تئوری تکرار با ظرافت و دقت خاصی صورت می گیرد، می تواند موثر واقع شود

38 روز مانده به انتخابات، صفحه ویژه دیگری با موضوع انتخابات در سایت بی بی سی فارسی راه اندازی  شد. طی این مدت، تلویزیون بی بی سی فارسی هم همزمان به پخش اخبار، گزارش ها و تحلیل های مختلف از اتفاقات مرتبط با انتخابات اشتغال داشت. گزارش ها و تحلیل هایی که راهبردهای همیشگی بی بی سی در آن قابل مشاهده است.

در این میان گزارش بی بی سی از نشست شورای ملی ایران قابل توجه بود. اینجا پاریس، محل نشست است که گویا برای بی بی سی آن قدر اهمیت داشته که مستقیماً به آنجا خبرنگاری را اعزام کرده... و این هم جناب شاهزاده که مثل پدرانش دائم حقوق مردم را پیگیری می کند. و گزارش هایی درباره آرایش های سیاسی و گمانه زنی درباره نامزدهای نهایی که با بیان ادعایی  به نام بی طرفی در بی بی سی همراه بوده است.

اما می توان اوج هیجان بی بی سی را به  روز آخر ثبت نام نامزدهای ریاست جمهوری نسبت داد. ثبت نام آیت الله هاشمی رفسنجانی و ثبت نام اسفندیار رحیم مشائی با همراهی رئیس جمهور، به سوژه ای داغ برای بی بی سی فارسی تبدیل شد، به گونه ای که چندین و چند روز را به گفتگو و تبادل نظر با کارشناسان مختلف در این رابطه پرداخت.

چند روز بعد از این ماجرا هم به پخش سخنرانی یکی از نامزدهای انتخابات در جمع بسیجیان پرداخت و به این واسطه قصد داشت تا او را فردی متناقض معرفی کند در حالیکه در همین حین هم سعی داشت تا موضع بی طرفانه خود را حفظ  کند و از آن دفاع  کند.

پس از اینکه صلاحیت آقایان هاشمی رفسنجانی و رحیم مشایی از سوی شورای نگهبان، احراز نشد، باز هم القای دخالت حکومت در نتیجه انتخابات به سوژه اصلی این شبکه تبدیل شد. با این اتفاق، گمانه زنی ها و پیش بینی های متعددی در این شبکه مطرح شد که همه این ها مبنی بر بیان یک مسئله بودند و آن اینکه، انتخابات ایران را نمی توان انتخاباتی سالم دانست

پس از اینکه صلاحیت آقایان هاشمی رفسنجانی و رحیم مشایی از سوی شورای نگهبان، احراز نشد، باز هم القای دخالت حکومت در نتیجه انتخابات به سوژه اصلی این شبکه تبدیل شد. با این اتفاق، گمانه زنی ها و پیش بینی های متعددی در این شبکه مطرح شد که همه این ها مبنی بر بیان یک مسئله بودند و آن اینکه، انتخابات ایران را نمی توان انتخاباتی سالم دانست. هرچند این موضع به وضوح مطرح نشد اما در برخی از برنامه های این شبکه و از سوی برخی از افراد همچون واحدی، مشاور اسبق مهدی کروبی، در شب برگزاری انتخابات، مطرح شد به گونه ای که وی به صراحت از تحریم انتخابات سخن گفت.

بی بی سی

مناظرات انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری در صدا و سیما نیز مورد توجه بی بی سی بود.

در مناظره اول حاشیه ها و بعضی انتقادات نامزدها بیش از محتوای صحبت ها و نظرات آنها نظر بی بی سی را به خود جلب می کند. گرچه عملکرد صدا و سیما در نحوه برگزاری این مناظره در داخل هم حرف و حدیث های زیادی را به دنبال داشت؛ اما بی بی سی از آن به عنوان فرصتی در رقابت با رسانه ملی بهره برد و به طور دقیق به تحلیل و مقایسه صحبت کاندیداها می پرداخت.

نکته قابل توجه در رابطه با این شبکه، دقت و سلیقه گردانندگان این شبکه است که توانستند طی دو ماه، به پخش برنامه هایی متنوع، متعدد و جذاب در رابطه با انتخابات ایران بپردازند.

تمرکز بر برخی کلیدواژه ها و تکرار آنها از نکات قابل تأمل این برنامه ها است؛ یک عملیات روانی تجربه شده برای القای مطلب به مخاطب . این یک تئوری موفق و اثبات شده است که می توان با تکرار یک مطلب، آنرا به طور تدریجی به ذهن مخاطبان القا کرد. هرچند که آن مطلب غیرمنطقی، نادرست و غلط باشد. وقتی تئوری تکرار با ظرافت و دقت خاصی صورت می گیرد، می تواند موثر واقع شود.

برای بی بی سی فارسی بسیار جالب بود که بداند کدام یک از نامزدهای انتخابات، مورد تائید رهبری است. علاوه بر اینها در چند گزارش و تحلیل، سعی داشت تا دکتر سعید جلیلی را به عنوان نامزد مورد نظر نظام و رهبری معرفی کند. اما تمهیدات عالمانه رهبری موجب شد تا هیچ خبرگزاری نتواند به این موضوع اشاره کند که رای رهبری به کدام سمت است.

با توجه به نکات مذکور می توان به این نکته اشاره کرد که علیرغم تمام تلاش ها و برنامه ریزیهایی که زیرکانه و موذیانه چیده شده بودند، آنچه در انتخابات ریاست جمهوری اخیر رخ داد، معادلات ذهنی گردانندگان این شبکه قدرتمند را بر هم ریخت و آنها را غافلگیر کرد. در این رابطه لازم است تا این بحث را به نوشتاری دیگر بسپاریم تا به تفضیل به این موضوع اشاره کنیم.

فاطمه ناظم زاده

بخش ارتباطات تبیان