پاسخ به دو سوال مهم

مردم جهان باید از ظلم و ستم و نظامات موجود خسته شوند، تلخی این زندگی مادی و یك بعدی را احساس كنند و حتی از این كه ادامه این راه یك بعدی ممكن است در آینده مشكلات كنونی را حل كند، مأیوس گردند.

در این مقاله دو سوال مهم در مورد امام زمان علیه السلام  را مطرح کرده و در حد بضاعت به آن ها پاسخ می گوییم:

سوال اول: انتظار ظهور یا اعتقاد به ظهور ؟

انتظار تنها به معنای آمادگی برای پذیرش ظهور نیست، بلکه علاوه بر آن، در اندیشه آن بودن و آرزو داشتن آن را نیز می طلبد.

ممکن است بسیاری از افراد آمادگی و امکانات برای پذیرایی از میهمان را داشته باشند ولی از کسی دعوت نکرده و در انتظار آمــدن مـیـهـمان نباشند. این گونه افراد را تنها به خاطر آمادگی داشتن برای پذیرایی، نمی توان منتظر میهمان دانست، زیرا نه منتظر آمدن میهمان هستند و نه از نیامدن آن، ناراحت می شوند.

با این بیان روشن می شود که در خودسازی و تهذیب نفس، بـدون تـوجـه بـه مـسـاله انتظار و فرارسیدن روزگاری که در سراسر جهان از وجود ظلم و ستم پاکسازی می شود، کمبود وجود دارد؛ زیرا کسی که اینگونه است یکی از وظایـف بـزرگ خــود را که انتظار داشتن برای پاکسازی جهانی و حرکت به سوی آن مقصد است، به دست فراموشی سپرده است.

به عبارت دیگر؛ اصلاح نفس و پاکسازی در صورتی به تکامل و اوج خود می رسد کـه انسان در آرزو و انـدیشه پاکسازی سراسر جهان باشد و تنها به تهذیب نفس خویشتن نیندیشد. پس کسی که برای اصلاح حال خویش تلاش می کند باید در انتظار ظهور مصلح جهان باشد و تنها به اعتقاد داشتن به این موضوع بسنده نکند.

بنابراین، نکته ای که باید مورد توجه قرار بگیرد این است که: میان انتظار ظهور و اعتقاد به آن تفاوت بسیاری وجــود دارد. زیــرا هـمـه شیعیان بلکه بسیاری از ملّت های دیگر جهان به ظهور مصلحی که سرانجام سراسر جـهـان را پــر از عـدل و داد کـنـد اعتقاد دارند؛ ولی همه آنانی که اعتقاد به این حقیقت دارند در انتظار تحقق آن نیستند!

سوال دوم : آیا ظهور امام زمان (عج) بستگی به تعداد یاران ایشان دارد یا به شرایط و اوضاع حاكم بر زمان؟

ظهور حضرت مهدی (عج) یك فرمان حتمی و قطعی خداوند است و یكی از نوامیس آفرینش بشر است كه اگر نباشد، آفرینش بشر، در واقع، به هدف نهایی نمی رسد. خداوند انسان را برای تكامل آفریده است، جامعه ی انسانیت را برای كمال آفریده است اگر با ظلم و جور، این جامعه نابود شود، هدف آفرینش انسان « وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِیَعْبُدُونِ »[1] ‌تأمین نشده است.[2] اما این كه آیا این قیام جهانی و ظهور حضرت به چه مۆلفه هایی بستگی دارد به یقین قیامی به آن گستردگی فقط به تعداد یاران بستگی ندارد بلكه عوامل و زمینه های دیگری باید وجود داشته باشد تا حضرت ظهور و قیام نماید و عدالت الهی را گسترش داده و جهانی نماید. گفتنی است حضرت مهدی (عج) ظهور می كند تا تشكیل حكومت اسلامی جهانی بدهد از این رو ظهور حضرت زمانی به وقوع می پیوندد كه چنین زمینه ای هم وجود داشته باشد و اینك آمادگی های لازم را برای ظهور ذكر می كنیم:

1) آمادگی فكری و فرهنگی: یعنی سطح افكار مردم جهان چنان بالا رود كه بدانند مثلاً مسئله «نژاد» یا «مناطق مختلف جغرافیایی» مسئله قابل توجهی در زندگی بشر نیست و تفاوت رنگ ها و زبان ها و سرزمین ها نمی تواند بشر را از هم جدا سازد. قرآن كریم هم شایستگی و صلاحیت را شرط آن انقلاب دانسته است و می فرماید: ما در زبور نوشتیم كه بندگان شایسته و صلاحیتدار ما قدرت زمین را به دست می گیرند.»[3] پس به یقین حضرت زمانی ظاهر می شود كه سطح افكار مردم بالا باشد.

2) آمادگی اجتماعی: مردم جهان باید از ظلم و ستم و نظامات موجود خسته شوند، تلخی این زندگی مادی و یك بعدی را احساس كنند و حتی از این كه ادامه این راه یك بعدی ممكن است در آینده مشكلات كنونی را حل كند، مأیوس گردند.

امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود: تا همه اصناف مردم به حكومت نرسند حضرت مهدی قیام نمی كند برای اینكه وقتی حكومتش را تشكیل داد كسی نگوید: اگر ما هم به حكومت می رسیدیم با عدالت رفتار می كردیم.[4]

3) آمادگی های تكنولوژی و ارتباطی: برخلاف آنچه بعضی می پندارند كه رسیدن به مرحلة تكامل اجتماعی و رسیدن به جهانی آكنده از صلح و عدالت، تنها با نابودی تكنولوژی جدید امكان پذیر است، وجود این صنایع پیشرفته نه تنها مزاحم یك حكومت عادلانه جهانی نخواهد بود، بلكه شاید بدون آن وصول به چنین هدفی محال باشد... سپس می افزاید معجزه استثنایی است منطقی در نظام جاری طبیعت، برای اثبات حقانیت یك آیین آسمانی، نه برای ادارة همیشگی نظام جامعه.[5]

4) آمادگی های فردی : حضرت مهدی (عج) زمانی ظهور می كند كه یاران آماده ای داشته باشد زیرا او می خواهد جهانی عمل و اصلاح كند و حكومت جهانی قبل از هر چیز نیازمند عناصر آماده و با ارزش انسانی است تا بتواند بار سنگین چنان اصلاحات وسیعی را به دوش بكشد. و این در درجة اول به بالا بردن سطح اندیشه و آگاهی و آمادگی روحی و فكری برای پیاده كردن آن برنامة عظیم نیاز دارد.

امام صادق ـ علیه السّلام ـ می فرماید: امام زمان (عج) ظهور نمی كند، مگر آن كه تعداد آنان به ده هزار نفر برسد.[6] و شیخ حر عاملی می گوید: در روایت است كه تعداد كامل سپاه امام زمان (عج) صدهزار نفر است.[7]

5) آمادگی نظامی: مسلمان باید همیشه آمادگی نظامی و نیروی سلحشوری داشته باشد، تا به هنگام طلوع طلایع حق، به صف پیكارگران ركاب مهدی (عج) بپیوندد، و در آن نبرد بزرگ حق و باطل،‌حماسه آفریند و كمك رساند و امام صادق ـ علیه السّلام ـ منتظران را فرا می خواند تا همواره نیرومند و مسلح باشند و دوره انتظار مهدی (عج) را با دست پر، به سر آورند:[8] «باید هر یك از شما برای خروج قائم (عج) اسلحه تهیه كند، اگر چه یك نیزه.»[9]

خلاصه سخن: هر نهضت و انقلابی در صورتی امكان پیروزی دارد كه زمینه آن از هر جهت فراهم باشد و اوضاع و شرایط كاملاً آماده باشد یكی از شرائط مهم موفقیت این است كه عموم ملت خواستار آن انقلاب باشند و افكار عمومی برای تأیید و پشتیبانی آن مهیا باشد و قیام حضرت مهدی (عج) نیز از این قاعده و قانون خارج نمی باشد و علاوه بر این به آمادگی های دیگری از جمله آمادگی فكری آمادگی تكنولوژی و ارتباطی و آمادگی نظامی نیز نیاز می باشد.

بنابراین ظهور امام زمان (عج) هم به یاران و هم به شرایط و اوضاع جامعه جهانی بستگی دارد و علاوه بر آنچه گفته شد راز و رمزهای دیگری نیز برای قیام حضرت وجود دارد كه خدای دانا از زمان پیدایش آنها با خبر است، هرگاه همه امورات مربوط به آن قیام جهانی جایگاه خویش را بیابند، ظهور نیز محقق خواهد شد.

محمد بن مسلم می گوید: امام صادق ـ علیه السّلام ـ به من فرمودند:

هر كس وقت ظهور را برایت تعیین كرد، از تكذیب كردنش باك نداشته باش، زیرا ما برای ظهور وقتی تعیین نمی كنیم. (بحارالانوار، ج52، ص 104 – 117)

پی نوشتها:

[1] . ذاریات، آیة 56.

[2] .  فصلنامه تخصصی انتظار، سال دوم، شماره پنجم ص 22 در محضر حضرت آیت الله العظمی مكارم شیرازی.

[3] .  ابراهیم امینی، دادگستر جهان ص 241، حكومت جهانی مهدی (عج) ، شیرازی، ص 100.

[4] .  مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 244

[5 .  حكومت جهانی مهدی (عج) ، ص 82

[6] .  نعمانی، غیبة، 360 هجری قمری، ص 307. حر عاملی، اثبات الهداة، ج 3، ص 548.

[7] .  اثبات الهداة، ج 3، ص 578، بحارالانوار، ج 52، ص 307، 367

[8] .  محمد رضاحكیمی، خورشید مغرب

[9] .  بحارالانوار، ج 52، ص 366.

فرآوری: آمنه اسفندیاری

بخش مهدویت تبیان   

منابع:

سایت مناجات

سایت اندیشه قم