تبیان، دستیار زندگی
در میان رویكردهای آموزشی رویكرد دانش آموز محور ( student- centered) در حال حاضر از مهمترین رویكردهای حاكم بر برنامه درسی است. این رویكرد انواعی دارد كه متداولترین آن در نظام آموزشی فعلی رویكرد فعال یا فعالیت - محور....
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور

در میان رویكردهای آموزشی رویكرد دانش آموز محور ( student- centered) در حال حاضر از مهم ترین رویكردهای حاكم بر برنامه درسی است. این رویكرد انواعی دارد كه متداولترین آن در نظام آموزشی فعلی رویكرد فعال یا فعالیت - محور ( activity- centered ) می باشد. رویكرد فعالیت - محور هم اكنون به عنوان الگویی تازه سر لوحه كار كارشناسان دفتر برنامه ریزی و تالیف كتب درسی است .

در مقابل رویكرد یاد شده فوق، رویكرد پژوهش - محور ( inquiry-centered ) قرار دارد كه در آن فعالیت ها از بطن پرسش ها و علاقه مندی های دانش آموز بر می خیزد و طبیعتا نمی توان آنها را مانند رویكرد فعالیت - محور بسته بندی و فرموله كرد. این فعالیت ها برای دانش آموزان متفاوت نیز به ناچار یكسان نیست.

در این رویكرد دانش آموز خود به دنبال الگوها و روابطی مرتبط با مشاهده هایش از جهان پیرامون است و به عبارت دیگر نقطه شروع ، مراحل كار و نقطه پایان فعالیت ها را خود تعیین می كند. در رویكرد پژوهش- محور هنگامی كه فعالیت ها از بطن پرسش های دانش آموز بر می خیزد و بر اساس تجارب او شكل می گیرد به وی فرصت داده می شود تا تجارب و مشاهده های خود را همزمان به كار گیرد . علوم برای او بسیار ملموس ، هیجان انگیز ، قابل دسترس و به عبارتی جزئی از زندگی روزانه او می شود .

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشوراجمالی از برنامه درسی آموزش پژوهش- محور

ـ زمان :

برخلاف كلاس فعالیت - محور كه یك جلسه حدود پنجاه دقیقه است ، زمان كلاس پژوهشگرا طولانی است و گاهی بیش از پنج جلسه زمان لازم دارد .

ـ طراحی :

برنامه كلی مشخص است ولی جزئیات آن برخلاف كلاس فعالیت- محور كه از پیش دقیقاٌ مرحله به مرحله مشخص است ، انعطاف پذیر می باشد .

ـ نتایج :

1) نتایج را نه معلم می داند و نه دانش آموز و در كتاب درسی هم نیامده است .

2) نتایج پژوهش ها به بحث گذاشته می شود و در مورد آنها گفتگو می شود .

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور مواد لازم :

مواد لازم مانند بسته های آموزشی از پیش آماده نیست بلكه بر اساس تقاضای دانش آموز تعیین می شود و معلم و دانش آموز هر دو در تهیه آن مسئولند

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور تئوری كار :

تئوری كار از پیش مشخص نیست بلكه بر اساس پرسش دانش آموزان و تجارب خود آنها شكل می گیرد

 رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشورنقش معلم :

1) معلم و دانش آموز با یكدیگر كلاس را كنترل می كنند . معلم قدرت مطلقه در كلاس نیست .

2) معلم باید خود را با فضای كلاس همگون كند .

3) درگیری های ذهنی برای معلم وجود دارد

4) كلاس شلوغ است اما یادگیری زیاد اتفاق می افتد

5) معلم و دانش آموز در یادگیری مشاركت دارند و در مورد آنچه یافته اند با هم گفتگو می كنند .

6) كلاس پر جنب و جوش و بعلت تعاملهای ذهنی دانش آموزان شلوغ است .

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور نقش دانش آموز :

1) دانش آموز خود روش كار و فهرست مواد و وسایل لازم را می نویسد .

2) نتایج به عنوان یافته های دانش آموزان است نه نسخه از پیش نوشته شده .

3) کار تدریس بر اساس پرسش فردی یا گروهی دانش آموزان ، دنبال می شود .

4) معلم لزوما پاسخ را نمی داند چون پرسش را دانش آموز خود طرح می كند .

5) ممكن است چندین پاسخ از سوی دانش آموزان وجود داشته باشد .

6) دانش آموز فعال است . از جمله های " من می خواهم " یا " ما می خواهیم كه جواب را پیدا كنیم " زیاد استفاده می كند .

7) كلاس شلوغ است .

8) درگیری های ذهنی بین دانش آموزان جریان دارد تا حالت تعادل برقرار شود .

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور ارزشیابی :

1) مدت ارزشیابی محدود و كوتاه نیست .

2) ارزشیابی ناظر به فرایند كار است.

3) برای هر دانش آموز یا هر گروه به تناسب فعالیت فهرست ارزشیابی معینی تهیه می شود .

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور آموخته های دانش آموزان :

1) مهارت های شناختی سطوح بالا مانند مهارت مشاهده در دانش آموزان تقویت می شود .

2) نتایجی كه با دلایل علمی و منطقی نمی خواند ، ریخته می شود .

3) از تفاوت ها و اختلاف نظر ها برای شروع كار استفاده می كند .

4) هر فردی را شایسته فهم ، علم و انجام كارهای علمی می دانند .

5) علم را به عنوان الگو و شكل دهنده جهان می شناسد .

6) علم را یك فرایند پیوسته ، در هم آمیخته و حتی قابل پیش بینی می داند .

7) دانش در حین انجام دادن و آموختن علم بدست می آید

رویکرد پژوهش محور در برنامه های درسی مدارس کشور استفاده از فناوری اطلاعات

1) دانش آموزان خود متعهد به یادگیری می گردند.

2) دانش آموزان به جستجو سامان داده به تحلیل اطلاعات پرداخته و ایده های خود را با دیگران مبادله می كنند .

3) دانش آموزان در پروژه یادگیری درگیر می شوند .

4) فرصت های برابر آموزشی برای همه گروههای دانش آموزی قومی فراهم می شود .

5) مرزهای كلاسی با جامعه شیشه ای شده و ارتباط مستمر و پایداری شكل می گیرد .

6) درك اجتماعی دانش آموزان برای مشاركت در انجام پروژه های یادگیری افزایش یابد.


بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تنظیم: نسرین صادقی