تبیان، دستیار زندگی
شنیدن نام یزد برای بسیاری مترادف شیرینی‌های یزدی مانند باقلوا و قطاب است. خوردن شیرینی‌های تازه در كارگاه‌ و بعضی غذاهای مخصوص، فرصتی نیست كه همیشه به دست بیاید.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

شیرینی‌هایی كه سفر را شیرین‌تر می‌كنند


شنیدن نام یزد برای بسیاری مترادف شیرینی‌های یزدی مانند باقلوا و قطاب است. خوردن شیرینی‌های تازه در كارگاه‌ و بعضی غذاهای مخصوص، فرصتی نیست كه همیشه به دست بیاید.

شیرینی‌های یزد

نگاهی به برخی از غذاها و شیرینی‌های مختلف استان یزد كه در طول سال و به‌ویژه در ایام نوروز مورد استفاده مسافران و میهمانان نوروزی قرار می‌گیرد خالی از لطف نیست.

استان یزد‏، به علت قرار گرفتن در كمربند خشك جهانی، دارای زمستان‌های سرد و نسبتاً مرطوب و تابستان‌های گرم و طولانی و خشك است، از سنت غذایی خاصی پیروی می‌كند.

مردم یزد به استفاده از انواع گیاهان دارویی معروف‌اند كه در سایر شهرهای ایران تا حدی به فراموش شده‌ است.

باقلوا، انواع لوزهای پسته،بادام، بیدمشك، نارگیل، لوز مخلوط دورنگ، لوز ترحیمی، كیك یزدی، كیك تخته‌ای، حاجی بادام، نان برنجی، نان پنجره‌ای (منقا)، نقل یزدی، قطاب، پشمك، آب‌نبات مغزی، سوهان‌ آردی، سوهان خانی، نان نارگیلی، و باقلوا شامی كه البته تولید این نوع باقلوا به دلیل نیاز به مقدار زیادی هل و گلاب و شربت مقرون به صرفه نیست.

انواع آش‌ها شامل آش شولی، آش جو، آش گندم (حلیم)، آش ماش، آش شلغم، آش كلم، آش رشته، آش سمبوسك، آش عدس،آش كدو، آش آلو، آش سبزی و آش انار از مهم‌ترین غذاهای محلی یزد است.

آش گندم (حلیم) و آش ماش از جمله غذاهای مربوط به عزاداری و حلوای تخته‌ای كه سفت است و به صورت شیرینی بریده و در قاب چیده می‌شود، شیرینی مخصوص عزاداری است.

در دهه اول محرم و در ظهر روز دهم در مراسم عزاداری بیشترین غذایی كه به عزاداران داده می‌‌شود قیمه است. یكی دیگر از غذاهای مخصوص محرم آش گندم یا حلیم است كه به آش امام حسین(ع) معروف است و معمولا در عصر روز یازدهم پخش می‌شود

غذاهای آیینی

سوركوگ یا سوروك غذایی است كه در روز چهلم و در مراسم نیمه سال (شش ماه پس از فوت) پخته می‌شود و از آرد ارده و شكر تشكیل می‌شود و آن را در روغن زیاد سرخ می‌كنند. این غذا به در منزل همسایه‌ها هم برده می‌شود، تا آنها هم از عزا خارج شوند.

از خرما، حاجی بادام و تره‌حلوا معمولا سر خاك استفاده می‌شود و نان برنجی و پشمك از خوراكی‌ها چهلم هستند. انواع باقلوا، منقا و نان نارگیلی شیرینی‌های مخصوص مراسم ازدواج را تشكیل می‌دهند. همچنین از نبات پرده‌ای كه به شكل گل یا عروس و داماد چیده شده‌اند در تزیین سفره عقد استفاده می‌شود.

در دهه اول محرم و در ظهر روز دهم در مراسم عزاداری بیشترین غذایی كه به عزاداران داده می‌‌شود قیمه است. یكی دیگر از غذاهای مخصوص محرم آش گندم یا حلیم است كه به آش امام حسین(ع) معروف است و معمولا در عصر روز یازدهم پخش می‌شود.

در شب‌های 21 و 19 رمضان شله زرد و خرما و زولبیا و بامیه، نان و پنیر و سبزی و آش همچنین غذاهایی مثل عدس‌پلو داده می‌شود.

باقلوا و قطاب و نان برنجی هم به عنوان شیرینی عزاداری مذهبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما بیش از هر نوع شیرینی كیك یزدی استفاده می‌شود.

شیرینی‌های‌ مهم‌ یزد را یعنی باقلوا، قطاب‌، لوز نارگیل‌، پشمک‌، نان‌ برنجی‌، حاج‌ بادام‌، لوز پسته‌ و گردو، زولبیا، گوشه‌ فیل‌ و انواع‌ شیرینی‌های‌خشک‌ که‌ بسیار ظریف‌، شکیل‌ و خوش‌مزه‌ پخته‌ و عرضه‌ می‌شوند، می‌توان از محل تولیدشان تهیه کرد. نام حاج خلیفه برای هر مسافر یزد آشناست ولی کارگاه‌های خوب تولید شیرینی در یزد کم نیستند

یزد، شهر ترمه و باقلوا

خرید کردن در سفر شاید برای هر ایرانی لذت‌بخش باشد، به ویژه در شهر یزد که سوغات متنوعی از ترمه یزدی تا شیرینی‌هایی مانند باقلوا و قطاب دارد و می‌توان مراحل کار را از نزدیک دید.

در یزد علاوه‌ بر منسوجات‌ و تولیدات‌ پارچه‌ای‌، انواع‌ شیرینی‌های‌ خاص‌ نیز تهیه‌ می‌شود که‌ در سراسر ایران‌ و حتی‌ در اقصی‌ نقاط‌ جهان‌ طرفداران‌ فراوان‌ دارد.

شیرینی‌های‌ مهم‌ یزد را یعنی باقلوا، قطاب‌، لوز نارگیل‌، پشمک‌، نان‌ برنجی‌، حاج‌ بادام‌، لوز پسته‌ و گردو، زولبیا، گوشه‌ فیل‌ و انواع‌ شیرینی‌های‌خشک‌ که‌ بسیار ظریف‌، شکیل‌ و خوش‌مزه‌ پخته‌ و عرضه‌ می‌شوند، می‌توان از محل تولیدشان تهیه کرد. نام حاج خلیفه برای هر مسافر یزد آشناست ولی کارگاه‌های خوب تولید شیرینی در یزد کم نیستند.

از عمده‌ترین صنایع دستی این استان می‌توان به فرش‌بافی اشاره کرد که از تولیدات قالی دستباف آن 50 درصد به خارج کشور صادر می‌شود و بقیه در داخل کشور به فروش می‌رسد. از دیگر صنایع دستی این استان زیلوبافی است که مهم‌ترین مرکز این صنعت شهرستان میبد است. همچنین این استان تنها استان کشور است که هنوز در آن ایکات و دارایی بافته می‌شود.

ترمه‌های این شهر همواره مورد توجه جهانگردان و گردشگران بوده است. سبدبافی، زرگری سنتی، چاقوسازی، منبت‌کاری، خراطی، موتابی، گیوه‌بافی و آهنگری از دیگر صنایع دستی این استان است که علاقه‌مندان می‌توانند نمونه‌های خوبی در یزد تهیه کنند.

بخش گردشگری تبیان


برگرفته از خبرگزاری میراث فرهنگی