بدرود ! سال نود و یک
یادی از هنرمندان درگذشته سال 91
شاپور قریب
شاپور قریب در سال 1311 در شهر سمنان دیده به جهان گشود. وی فعالیت هنری را با تئاتر آغاز کرد و سپس با دستیاری مرحوم جلال مقدم در فیلم سه دیوانه حرفه خود را ادامه داد و پس از بیست و اندی سال کار در تئاتر و سینما اولین فیلم سینمایی خود را ساخت.
ملاقات عنوان آخرین ساخته وی است. این فیلم در سه اپیزود به تهیه کنندگی عباس رافعی ساخته شده و یکی از اپیزودها با عنوان ایستگاه آخر از ساختههای وی به شمار میرود.
قریب ساخت فیلمهایی چون ملاقات، سوگند، کفشهای جیرجیرکدار، اشک و لبخند، بگذار زندگی کنم و... را در کارنامه خود دارد.
وی از اواخر دهه 40 فعالیت خود به عنوان کارگردان سینما را آغاز کرد و طی حدود 5 دهه فعالیت در سینما حدود 20 فیلم را کارگردانی کرد.
شاپور قریب کارگردان سینمای ایران 16 خرداد سال 1391 و در سن 80 سالگی دار فانی را وداع گفت.
در كارنامه فیلمسازی او ساخت آثاری چون «كاكو»، «غریبه»، «خروس»، «بت شكن»، «سه ماه تعطیلی»، «بگذار زندگی كنم»، «سایههای غم»، «بازگشت قهرمان»، «اشك و لبخند»، «كفشهای جیرجیركدار من»، اپیزودی از فیلم «ملاقات» و فیلم موفق كودك و نوجوان «هفت تیرهای چوبی» به چشم میخورد.
ایرج قادری
ایرج قادری فعالیت های بازیگری خود را با حضور در فیلم « چهار راه حوادث » به کارگردانی ساموئل خاچکیان در سال 1341 آغاز کرد. اما پس از آن به دلیل مشکلات روحی که در جریان تحصیل در دانشگاه برایش پیش آمد به طور کامل از سینما بیزار شد و راه افسردگی را پیش گرفت! اما بنا به پیشنهادی که از طرف یکی از دوستانش برای بازی در فیلم « چشمه آب حیات » که محل فیلمبرداری اش در خارج از تهران بود، تصمیم گرفت برای دوری موقت از شهر تهران و ترمیم زخم های روحی اش، این پیشنهاد را قبول کند و پس این فیلم بود که او بصورت جدی به سینما علاقه مند شد و تصمیم گرفت مسیر زندگی اش را در این راه تعیین کند. دیری نگذشت که او تبدیل به یکی از سرشناس ترین بازیگران سینمای پیش از انقلاب در کشورمان شد اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران مسیر کار حرفه ای او دستخوش تغییرات بسیاری شد بطوریکه تا مدتها از او در سینما خبری نبود! اما این فیلم « تاراج » بود که توانست بعد از مدتها بار دیگر نام او را ( به عنوان کارگردان و نه بازیگر ) بر سر زبانها بیندازد. پس از « تاراج » قادری « می خواهم زنده بمانم » را کارگردانی کرد که یکی از بهترین فیلمهای سینمای ایران در دهه ی هفتاد شمسی بود. کارنامه هنری قادری در دهه ی هشتاد چندان پر فروغ نبود اما شاید بتوان در این دوره فیلم « آکواریوم » را متمایز از دیگر فیلمهای قادری معرفی کرد آن هم به این دلیل که تماشاگران موفق شدند پس از نزدیک به دو دهه بار دیگر او را در مقام بازیگر بر پرده سینماها مشاهده کنند. اما با آغاز دهه ی 90 شمسی حال و روز ایرج قادری به وخامت گذشت و وی سرانجام در تاریخ 17 اردیبهشت 1391 بر اثر بیماری سرطان ریه، جان به جان آفرین تسلیم کرد.
مسعود بهنام
مسعود بهنام در سال 1334 در شهر کرمانشاه دیده به جهان گشود. این هنرمند فعال در عرصه صداگذاری و صدابرداری سینمای ایران در سن 57 سالگی درحالی كه مشغول آمادهسازی برخی از فیلمهای جشنواره فجر بود، در منزل مسكونی خود درگذشت. مسعود بهنام كه متولد 1334 و فارغالتحصیل مدرسه عالی تلویزیون و سینما در سال 1354 بود، صدابرداری و صداگذاری فیلمهای مختلفی چون شبح كژدم، آن سوی آتش، لنگرگاه، ماهی، روز باشكوه، تمام وسوسههای زمین، آخرین روز بهار، دادستان، دو نیمه سیب، نان و شعر، بوی خوش زندگی، عاشقانه، سفر به چزابه، برادههای خورشید، ساغر، كمكم كن، كیسه برنج، بودن یا نبودن، زمانی برای مستی اسبها، بوی كافور عطر یاس، شب یلدا، نیمه پنهان، متولد ماه مهر، شام آخر، كاغذ بیخط، نان و عشق، موتور هزار، دوئل و واكنش پنجم را انجام داده است.
او سیمرغ بلورین بهترین صداگذاری را هم در سال 1375 برای فیلم «برادههای خورشید» از پانزدهمین جشنواره فیلم فجر گرفت.
شاپور قریب ، ایرج قادری ، مسعود بهنام ، فاطمه طاهری ، نادیا دلدار گلچین ، پروین دخت یزدانیان و فهیمه درستکار هنرمندانی هستند که دیگر در بین ما نیستند ، اما یاد و خاطره شان همیشه در بین ماست و هنر آنها ماندگار است .
ایرن زازیانس
ایرن زازیانس بازیگر قدیمی سینما هم 7 مرداد ماه در سن 85 سالگی از دنیا رفت.
این بازیگر ارمنی تئاتر، سینما و تلویزیون که متولد مرداد 1306 بود در فیلم ها و مجموعه های متعددی از جمله «سلطان صاحبقران» ایفای نقش کرده است.
بهروز مسروری
اما با آغاز فصل پاییز بهروز مسروری بازیگر سینما، تلویزیون و رادیو 7 مهر ماه درگذشت. زنده یاد مسروری که به دلیل ابتلا به بیماری سرطان ریه مدتی در بیمارستان بستری بود و آخرین ساعات زندگی را در منزل گذراند، در سن 62 سالگی دار فانی را وداع گفت.
او که در سریال «روزی روزگاری» از ساخته های امرالله احمدجو بازی نقش آفرینی کرده بود، در سریال «پشت کوه های بلند» به کارگردانی همین کارگردان آخرین حضورش را در تلویزیون گذراند.
پروین دخت یزدانیان ، بی بی قصه های مجید
هنوز زمان زیادی از شروع سال 1391 نگذشته بود كه كیومرث پوراحمد از مادر خود و كودكان و نوجوانان دهه 60 و 70 از بیبی قصههای مجید خداحافظی كردند. پرویندخت یزدانیان، «بیبی قصههای مجید» پنجم فروردین ماه از دنیا رفت. او متولد 1306 در نجفآباد بود و از سال 1370 ، با ایفای نقش «بیبی» در سریال تلویزیونی «قصههای مجید» به كارگردانی پسرش (كیومرث پوراحمد)، قدم به دنیای بازیگری گذاشت و سپس در سال 1371 با بازی در فیلمهای «صبح روز بعد» و «شرم» وارد سینما شد. پوراحمد بعد از درگذشت مادرش درباره او گفت: «خاطره جالبی كه از او دارم اینكه بعد از فوت پدرم ما سر كار خوابنما بودیم، من به مادر گفتم تا 40 روز كار را تعطیل میكنیم اما ایشان به من گفتند تو خیلی ضرر میكنی، و كار را پس از هفته پدرم آغاز كردیم. مادرم خانه را سوت و كور كرد و شاید با رفتنش دل عده زیادی را لرزاند، چرا كه وی مادربزرگ همه بچههای ایران زمین بود.»
او برای بازی در فیلم «صبح روز بعد»، برنده دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش دوم زن از یازدهمین جشنواره فیلم فجر شد. از دیگر كارهای او هم میتوان به «نان و شعر»، «مهریه بیبی»، «خواهران غریب»، «شب یلدا» و سریال «سرنخ» اشاره كرد.
نادیا دلدارگلچین
نادیا دلدارگلچین، بازیگر سینما، تئاتر و تلویزیون 24 مردادماه از دنیا رفت. او كه در 18 اردیبهشت ماه سال 1339 متولد شده بود، در رشته موسیقی در هنرستان عالی موسیقی به تحصیل پرداخت و موفق به اخذ دیپلم در این رشته شد.
گلچین ابتدا وارد عرصه تئاتر شد و به تدریج به بازیگری در سینما روی آورد و در سال 1369 با بازی در فیلم «ابلیس» (ساخته احمدرضا درویش) به ایفای نخستین نقش خود در سینمای ایران پرداخت. او در طول مدت بازیگری خود، در فیلمهایی همچون «روسری آبی»، «شب برهنه»، «كمكم كن»، «شیدا»، «مهر مادری»، «غریبانه»، «دختری با كفشهای كتانی» نقشآفرینی كرد و مردادماه امسال پس از پشت سر نهادن دوران طولانیمدت بیماری كلیوی درگذشت.
فاطمه طاهری
فاطمه طاهری بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون 17 فروردین بر اثر سكته قلبی درگذشت. او در سال 1318 در تهران متولد شد و پس از اخذ دیپلم از سال 1336 فعالیت هنریاش را با حضور در تئاتر آغاز كرد و از سال 1366 نیز با فیلم «تحفهها» وارد سینما شد.
از فیلمها و مجموعههای تلویزیونی این بازیگر میتوان به گل پامچال، سایه همسایه، خاله سارا، طوبی، روز باشكوه، پهلوانان نمیمیرند، زیر بامهای شهر، دبیرستان خضرا، هامون، سفر جادویی، انفجار در اتاق عمل، شهر در دست بچهها، نرگس، دیدار در استانبول، رابطه پنهانی، طعمه، مستاجر، آبادانیها، جای امن، مهریه بیبی، راه افتخار، بیقرار، مرد آفتابی، زن امروز، تارهای نامرئی، طوطیا، شوخی، دختری به نام تندر، میهمان مامان، پشت پرده مه و گرگ و میش اشاره كرد. حضور در سریال «دارا و ندار» از آخرین فعالیتهای بازیگری او بود.
فهیمه راستكار
فهیمه راستکار در سال 1311 در تهران زاده شد. او لیسانس خود را در رشته زبان فرانسه گرفت و بازی در تئاتر و فعالیت در دوبله را از نیمه دهه 1330 آغاز کرد. همچنین کار در سینما را از سال 1352 با فیلم «مغولها» به کارگردانی پرویز کیمیاوی آغاز کرد. نجف دریابندری همسر او بود و در برخی آثار مانند کتاب مستطاب آشپزی با هم همکاری داشتهاند.
فهیمه راستکار پنجشنبه دوم آذر 1391 پس از گذراندن یک دوره طولانی بیماری در سن 80 سالگی در منزل شخصیاش درگذشت .
او در فیلمهایی چون گیس بریده، پابرهنه در بهشت، ستارهها 3 : ستاره بود، رازها، دختری بهنام تندر، روانی، زن شرقی، الو!الو! من جوجوام، مرغ و همسایه، عشق و مرگ، جهیزیهیی برای رباب، محموله، ترنج، شیر سنگی، خط پایان و آقای هیروگلیف حضور داشت. وی همچنین در تالیف كتاب «مستطاب آشپزی» با همسرش همكاری داشت.
روحشان شاد ، یادشان گرامی
مسعود عجمی
بخش سینما و تلویزیون تبیان