تفسیر از نظر اهل بیت

تفسیر اهل بیت علیهم السلام دارای ویژگی آشکاری است و هر کس در این دانش به پژوهش و بررسی بپردازد، با آن برخورد میکند و می بیند که اهل بیت علیهم السلام بسیاری از آیات را به وجود خودشان تفسیر میکنند و یا به ولایت و دوستی آنها و آنچه مربوط به آنان است برگشت میدهند.

هنگامی که روش امام رضا علیه السلام و دیگر ائمه اهل بیت علیهم السلام را در تفسیر قرآن ملاحظه و بررسی میکنیم درمی یابیم که امام علیه السلام در فهم دلالی آیات، بر عرف عام تکیه میکند و از تأویلات دور از ذهن و نا متناسب با سیاق عام و خاص آیات، دوری می فرماید و این مطلب به این معنا نیست که هر کسی میتواند قرآن را برحسب آنچه از ظاهر آن می فهمد، تفسیر کند، بلکه چنان که پیش از این اشاره کردیم، مراد و معنای آیات قرآنی، در آنچه حروف و الفاظ آنها دلالت دارد منحصر نیست و باید امور و نکات دیگری نیز در نظر گرفته شود، که بسا از نظر ما پوشیده و لازم باشد برای دانستن آنها به کسانی که خداوند ملکه علم و معرفت را به آنان داده مراجعه شود و اینان پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت اویند که مصداق قول حق تعالی در آیه شریفه و لا یَعْلَمُ تَأْوِیلَهُ إِلَّا اللَّهُ وَ الرَّاسِخُونَ فِی الْعِلْمِ میباشند.

ویژگی تفسیر اهل بیت

تفسیر اهل بیت علیهم السلام دارای ویژگی آشکاری است و هر کس در این دانش به پژوهش و بررسی بپردازد، با آن برخورد میکند و می بیند که اهل بیت علیهم السلام بسیاری از آیات را به وجود خودشان تفسیر میکنند و یا به ولایت و دوستی آنها و آنچه مربوط به آنان است برگشت میدهند،برخی در این صدد برآمده اند که این موضوع را وسیله ای برای بدگویی و مشوش کردن اذهان و رد و انکار نسبت به ائمه علیهم السلام قرار دهند و این تهمت را زده اند که ائمه علیهم السلام قصد داشته اند کتابی مذهبی از قرآن فراهم کنند که اختصاص به خود آنها داشته باشد.

لیکن حقیقت خلاف این چیزی است که گفته اند، زیرا تفسیر آیه به خودشان و یا به آنچه به آنها برگشت دارد، از باب تطبیق مفاد آیه بر کامل ترین فرد است که آنها و آنچه تعلق به آنان دارد آشکارترین مصادیق آنند و بدیهی است این امر آیه را از مراد و مفهوم عام خود، بیرون نمی برد،

فی المثل امام صادق علیه السلام هنگامی که امت را در قرآن، به ائمه تفسیر میکند، از این نظر است که ائمه علیهم السلام نمونه و مصداق کامل آن هستند و شاید اطلاق تفسیر در این مورد مجاز باشد، زیرا مراد از این تفسیر تطبیق مفهوم نص بر بارزترین مصادیق آن است و این امری است که مانع عقلی و نقلی ندارد.

منبع: تحلیلی از زندگانی امام رضا(ع)

بخش حریم رضوی