سحرخیزی داروی شفابخش روح آدمی!

جمعی از مۆمنان که در زمان پیامبر شب‌زنده‌داری می‌کردند در نگاه‌داشتن حساب خود نصف و دو ثلث به اشتباه می‌افتادند و تمام شب را به عبادت می‌پرداختند، گاهی پاهایشان ورم می‌کرد لذا خداوند در این آیه فرمود او می‌داند که شما نمی‌توانید مقدار زمان مزبور را دقیقا اندازه‌گیری کنید لذا به شما بخشید، پس آن مقداری که از قرآن میسر است تلاوت نمایید.

دلیل این تخفیف مواردی چون بیماری مسلمانان، سفر، جهاد و موارد مشابه است.

خداوند متعال در این آیه انفاق را قرض‌الحسنه به خداوند معرفی کرده و بندگان‌اش را به مغفرت سفارش کرده است.

آیات 27 و 28 سوره مبارکه انسان بر زودگذر بودن دنیا تأکید  دارد این آیات به افرادی اشاره دارد که به دنیا و لذت آن دل بسته‌اند و حال آنکه روزی این گرانبار را پشت سرشان رها می‌کنند.

وی در پاسخ به اینکه چرا شب‌زنده‌داری و عبادت در نیمه شب زحمت زیادی دارد، گفت: سحرخیزی از بهترین اعمال عبادی می‌باشد و این قبیل دستورات برای انسان حکم دارو دارد و روح آدمی را معالجه می‌کند.

این امر خداپسندانه پیش از اینکه روی شخص مقابل اثر بگذارد اول خود انسان را معالجه می‌کند.

اگر انسان از کسی بترسد یا به او امیدوار باشد و یا به او دل ببندد آن شخص را در جایگاه خداوند متعال قرار داده است. تمام این موارد در زندگی ما انسان‌ها فراوان است و همه اینها مظاهر مختلفی از شرک می‌باشد که از آن به عنوان شرک خفیف یاد می‌شود. امر به معروف و نهی از منکر باعث می‌شود تا حدودی ترس انسان از غیر خدا بریزد.

بخل یکی از صفات زشت انسان است، راحت‌ترین ریاضت از پول گذشتن است. در آیه 10 سوره مبارکه عادیات آمده است، سینه انسان در روز قیامت باز می‌شود و تمام صفات بد و خوب از جمله حسد، ترس، کینه و بخل و برعکس اینها آشکار می‌شود. تمام سرمایه انسان در روز قیامت همین صفات نیک و حسنه است که در طبق گذاشته شده و اندازه‌گیری می‌شود.

انسان در ساختمان طبیعی خود به سوی صفاتی چون بخل، حسد، ترس و غیره سوق پیدا می‌کند. برای معالجه این دردها کافی است انسان به سفارشات ائمه معصومین و دستورات قرآن کریم عمل کند چرا که هرگاه انسان درمان شود می‌شود از او به عنوان انسان سالم یاد کرد.

اگر انسان این دردها یعنی همه بخل و حسد و غیره را درمان ننماید و همراه خود ببرد به دردسر می‌افتد.

اهمیت و ارزش سحرخیزی

عَلىُّ بْنُ مُحَمّدِالنَوْفلِى قالَ سَمِعْتُه [الهادى علیه ‏السلام] یَقُولُ: إنَّ الْعَبْدَ لَیَقُوُم فى اللَّیْلِ فَیَمیلُ بِهِ النُّعاسَ یَمیناً وَشِمالاً وَ قَدْ وَقَعَ ذَقَنَهُ عَلى صَدْرِهِ فَیَأمُرُاللّه‏ُ تَعالى أبْوابَ السَّماءِ فَتَنْفَتِحُ، ثُمَّ یَقُولُ لِلْمَلائِكَةِ أُنْظُرُوا إلى عَبْدى ما یُصیُبُه فى التَّقَرُبِ إلىَّ بِما لَمْ أفْتَرِضْ عَلَیْهِ راجیاً مِنّى لِثَلاثَ خِصالٍ: ذَنْبِاً أغْفِرُهُ لَهُ، أوْ تَوْبَةٍ اُجَدِّدُهالَهُ، أوْ رِزْقاً أزیدُهُ فیْهِ، إشْهَدُوا مَلائِكتَى أنّى قَدْ جَمَعْتُهُنَّ لَهُ. (تهذیب الاحكام 2: 130 ح 460 )

از امام هادى علیه ‏السلام شنیدم كه مى‏فرمود: بنده خدا شب از خواب برمى‏خیزد و چرتش مى‏گیرد و به راست و چپ متمایل مى‏شود و گاهى چـانه‏اش به طرف سینه‏اش مى‏افتد، پس خداوند متعال دستور مى‏دهد درهاى آسمان‏ گشوده مى‏شود، به فرشتگان مى‏فرماید: به بنده‏ام نگاه كنید بخاطر چیزى كه واجب نكرده‏ام این چنین خود را براى تقرّب به من به زحمت انداخته است، به امید یكى از سه حاجت: گناهى‏ كه آن را براى او ببخشایم، توبه‏اى كه براى او تجدید كنم، یـا روزى او را زیــاد كنـم. آگاه باشید اى فرشتگان من كه هر سه را براى او روا كـردم.

سحر زمان استثنایی برای دعا

عَنْ أبى جَعْفَرٍ علیه ‏السلام قالَ: إنَّ اللّه‏َ یُحِبُّ مِنْ عِبادِهِ كُلَّ دَعّاءٍ، فَعَلَیْكُمْ بِالدُّعاءِ فى السَّحَرِ إلى طُلُوعِ الشَّمْسِ، فَإنَّها ساعَةٌ تُفْتَحُ فَیها أبوابُ السَّماءِ، وَتُقْسَمُ فیهَا الْأرْزاقُ، وَتُقْضى فیها الْحَوائِجُ العِظامِ. (عدّة الداعى: 67 )

امام باقر علیه ‏السلام فرمود: خداوند از بندگانش هر كسى را كه زیاد دعا كند دوست مى‏دارد، پس بر شما باد دعاى در سحر تا طلوع آفتاب، زیرا آن زمان ساعتى است كه دربهاى آسمان گشوده مى‏شود و رزق انسانها تقسیم مى‏گردد و نیازهاى بزرگ و مهمّ برآورده مى‏شود.  

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منابع : خبرگزاری شبستان

پایگاه دارالحدیث