سست ترین تکیه گاه های عالم !!

سوره العنكبوت (29): آیه 41 :

مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِیاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كانُوا یَعْلَمُونَ - كسانى كه غیر از خدا را اولیاء خود برگزیدند، همچون عنكبوتند كه خانه‏اى براى خود انتخاب كرده و سست‏ترین خانه‏ها خانه عنكبوت است اگر مى‏دانستند!

"" تكیه گاه هاى سست همچون لانه عنكبوت! ""

در آیات قبل سرنوشت دردناك و غم‏انگیز مشركان مفسد و مستكبران لجوج و ظالمان بیدادگر و خودخواه بیان شد، به همین تناسب در آیه مورد بحث مثال جالب و گویایى براى كسانى كه غیر خدا را معبود و ولى خود قرار مى‏دهند بیان مى‏كند كه هر چه درباره این مثال بیندیشیم نكات بیشترى از آن، عائدمان مى‏شود.

مى‏فرماید:" كسانى كه غیر از خدا را ولى و معبود خود برگزیدند، همچون عنكبوتند كه خانه‏اى براى خود برگزیده، و سست‏ترین خانه‏ها، خانه عنكبوت است، اگر مى‏دانستند"! (مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِیاءَ كَمَثَلِ الْعَنْكَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْكَبُوتِ لَوْ كانُوا یَعْلَمُونَ)

چه مثال رسا و جالبى و چه تشبیه گویا و دقیقى؟! درست دقت كنید: هر حیوان و حشره‏اى براى خود خانه و لانه‏اى دارد، اما هیچیك از این خانه‏ها به سستى خانه عنكبوت نیست.

اصولا خانه باید دیوار و سقف و درى داشته باشد، و صاحب آن را از حوادث حفظ كند طعمه و غذا و نیازهاى او را در خود نگاه دارد. بعضى از خانه‏ها سقف ندارند اما لا اقل دیوارى دارند یا اگر دیوار ندارند سقفى دارند.اما لانه عنكبوت كه از تعدادى تارهاى بسیار نازك ساخته شده نه دیوارى دارد، نه سقفى، نه حیاطى و نه درى، اینها همه از یك سو.

از سوى دیگر مصالح آن بقدرى سست و بى دوام است كه در برابر هیچ حادثه‏اى مقاومت نمى‏كند.

اگر نسیم ملایمى بوزد تار و پودش را درهم مى‏ریزد!

اگر چند قطره باران بر آن ببارد آن را متلاشى مى‏كند! كمترین شعله آتشى به آن برسد نابودش مى‏سازد.

حتى اگر گرد و غبار بر آن بنشیند پاره پاره مى‏شود و از سقف خانه آویزان مى‏گردد.

معبودهاى دروغین این گروه نیز نه سودى دارند و نه زیانى، نه مشكلى را حل مى‏كنند، و نه در روز بیچارگى پناهگاه كسى هستند.

درست است كه این خانه براى عنكبوت با آن پاهاى بلند و طولانیش هم مركز استراحت است و هم در و دكان و دامى براى صید حشرات و تحصیل غذا.ولى در مقایسه با خانه‏هاى حیوانات و حشرات دیگر بى نهایت سست و بى دوام است.كسانى كه غیر خدا را تكیه‏گاه خود قرار دهند تكیه آنها بر تار عنكبوت است.

آنها كه غیر از خدا را معبود خویش برگزینند تكیه آنها بر تار عنكبوت است تخت و تاج فرعونها، اموال بى حساب قارونها، قصرها و گنج‏هاى شاهان، همه مانند تارهاى عنكبوت است.

بى دوام، سست، غیر قابل اعتماد و ناپایدار در برابر طوفان حوادث.

تاریخ نیز نشان مى‏دهد كه به راستى هیچ یك از این امور نمى‏تواند تكیه گاه انسان گردد.

ولى آنها كه بر ایمان و توكل بر خدا تكیه مى‏كنند تكیه بر سد پولادین دارند.

ذكر این نكته نیز در اینجا ضرورى است: خانه عنكبوت و تارهاى او با اینكه ضرب المثل در سستى مى‏باشد خود از عجائب آفرینش است كه دقت در آن انسان را به عظمت آفریدگار آشناتر مى‏كند.

تارهاى عنكبوت از مایع لزجى ساخته مى‏شود كه در حفره‏هاى بسیار كوچكى همچون سر سوزن در زیر شكم او قرار دارد، این مایع داراى تركیب خاصى است كه هر گاه در مجاورت هوا قرار گیرد سخت و محكم مى‏شود.

عنكبوت آن را به وسیله چنگال مخصوصش از این حفره‏ها بیرون كشیده و تارهاى خود را از آن مى‏سازد.

مى‏گویند هر عنكبوت قادر است با همین مایع بسیار مختصر كه در اختیار دارد در حدود پانصد متر از این تارها بتند! بعضى نوشته‏اند كه سستى این تارها بر اثر نازكى فوق العاده است و گرنه از تار فولادینى كه به ضخامت آن باشد محكمتر است!.

عجیب اینكه این تارها گاهى هر كدام از چهار رشته تشكیل شده و هر رشته‏اى نیز خود از هزار رشته! تشكیل یافته كه هر كدام از سوراخ بسیار كوچكى كه در بدن او است بیرون مى‏آید اكنون فكر كنید هر یك از این تارهاى فرعى چه اندازه ظریف و دقیق و باریك تهیه مى‏شود.

علاوه بر عجائبى كه در مصالح ساختمانى خانه عنكبوت به كار رفته، شكل ساختمانى و مهندسى آن نیز جالب است، اگر به خانه‏هاى سالم عنكبوت دقت كنیم منظره جالبى همچون یك خورشید با شعاعهایش بر روى پایه‏هاى مخصوصى از همین تارها مشاهده مى‏كنیم البته این خانه براى عنكبوت خانه مناسب و ایده‏آلى است ولى در مجموع سست‏تر از آن تصور نمى‏شود، و این چنین است معبودهایى كه غیر از خدا مى‏پرستند.

با توجه به اینكه عنكبوت تنها یك نوع نیست بلكه بعضى از دانشمندان مدعى هستند كه تا كنون بیست هزار نوع عنكبوت شناخته شده است! و هر كدام ویژگی هایى دارند عظمت قدرت خدا در آفرینش این موجود كوچك آشكارتر مى‏شود.

منبع : تفسیر نمونه، ج‏16