تبیان، دستیار زندگی
باید منتظر نشست دید رسانه ها برایمان چه تصمیمی می گیرند و از ما چه می خواهند، اما گاهی آخر این انتظار این است که رسانه ها روی اعصابمان می روند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

وقتی رسانه روی اعصاب می‌رود!


باید منتظر نشست دید رسانه ها برایمان چه تصمیمی می گیرند و از ما چه می خواهند، اما گاهی آخر این انتظار این است که رسانه ها روی اعصابمان می روند.

چه بخواهیم و چه نخواهیم، در عصر تسلط رسانه ها زندگی می کنیم و در بسیاری از مواقع، باید منتظر بمانیم تا ببینیم رسانه ها برایمان چه تصمیمی می گیرند و از ما چه می خواهند.

رسانه و اعصاب

وقتی جامعه ای در شرایطی حساس به لحاظ سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی، قرار می گیرد، عملکرد رسانه های جمعی پررنگ تر و فعالانه تر می شود. چرا که باید به دنبال سوژه ای داغ تر برای مطرح شدن و برای جذب مخاطب بیشتر باشند.

این روزها موضوعی به نام دلار، از اهمیت زیادی برخوردار شده و همه چیز تحت تاثیر اسکناسی قرار گرفته که متعلق به ابرقدرت استعمارگری است که قرار بود تصمیماتش بر جامعه ما اثری نداشته باشد، اما گذر زمان گه گاه این ذهنیت را ایجاد می کند که انگار اهمیت دلار در جامعه ما از جامعه آمریکا هم بیشتر شده است و هر چیزی در وابستگی مستقیم به این پول قرار دارد. به هر حال و به هر دلیلی که قصد پرداختن به آن را نداریم، دلار در عرض چند روز به بیش از دوبرابر قیمت رسید و این اتفاق موجب برانگیخته شدن حساسیت مردم نسبت به این مسئله شد. به گونه ای که همه اهالی شهر، از نانوا و راننده تاکسی گرفته تا دکتر و مهندس و متخصص مغز و اعصاب، در جستجوی دستیابی به جدیدترین قیمت دلار از طریق روزنامه و رسانه ها بودند. این موضوع آنچنان بالا گرفت که مسئولین تصمیم گرفتند تا اعلام قیمت دلار در سایت ها و روزنامه ها ممنوع شود تا قدری از این حساسیت کاسته شود. به نظر می رسد که همین اقدام رسانه ها تا حد زیادی به این وضعیت دامن می زد و موجب می شد تا مثلا در عرض دو ساعت، بر قیمت ارز افزوده شود.

به نظر می رسد در این موارد، جوسازی رسانه ها تاثیر زیادی دارد. وقتی رسانه ها دائما بر روی موضوعاتی خاص کلید می کنند و از اصل و حواشی آن موضوع سخن می گویند، این حرف و سخن ها بر تصمیم گیری و عملکرد مردم واز همه مهمتر، بر اعصاب و آرامش مردم، تاثیر می گذارد و موجب می شود تا ناخواسته دست به اقداماتی بزنند که به نفع خودشان و مردم جامعه نیست

از این موضوع که بگذریم باید به این نکته اشاره کنیم که این روزها از این دست اخبار، در رسانه ها زیاد است. اخباری از قبیل اعلام قیمت خودرو، مسکن و یا پکیج تورهای مسافرتی که همه این موارد با افزایش دوبرابری مواجه بوده اند.

به نظر می رسد در این موارد، جوسازی رسانه ها تاثیر زیادی دارد. وقتی رسانه ها دائما بر روی موضوعاتی خاص کلید می کنند و از اصل و حواشی آن موضوع سخن می گویند، این حرف و سخن ها بر تصمیم گیری و عملکرد مردم واز همه مهمتر، بر اعصاب و آرامش مردم، تاثیر می گذارد و موجب می شود تا ناخواسته دست به اقداماتی بزنند که به نفع خودشان و مردم جامعه نیست.

رسانه و اعصاب

وقتی رسانه ها از نایاب شدن یک اتومبیل حرف می زنند، به نوعی مردم را تحریک به خرید آن می کنند. خریدی که بیشتر با هدف سرمایه گذاری صورت می گیرد. به این ترتیب مسئولین محترم همان نهاد خاص مثل صنعت خودروسازی، ممکن است بی دلیل به افزایش قیمت بپردازند و به این ترتیب است که ناگهان با افزایش عجیب و غریب قیمت ماشین مواجه می شوید. افزایشی که دیگر خنده آور شده است. از طرف دیگر برخی از سایت ها اقدام به قراردادن جدول هایی می کنند که قیمت متراژ خانه در چند منطقه را نشان می دهد. سوال اینجاست که واقعا چه دلیلی وجود دارد که یک سایت خبری به چنین اقدامی دست بزند؟ این کار هیچ ثمره مثبتی ندارد جز اینکه موجب سوء استفاده آژانس های مسکن و مالکین مسکن می شود و از طرف دیگر موجب خرد شدن اعصاب عده زیادی از افرادی می شود که قدرت خرید مسکن ندارند و از اجاره نشینی رنج می برند. واقعا این اعمال رسانه ها چیزی نیست جز حرکت کردن بر روی اعصاب مردمی که به اندازه کافی گرفتار مشکلات و غم و اندوه هستند. در چنین شرایطی  بهتر است رسانه ها به جای نک پاشیدن بر زخم های مردم، به دنبال زنده کردن نقاط امیدواری در مردم باشند.

علاوه بر این در رسانه های تصویری همچون تلویزیون ملی و رسانه های خبری ماهواره ای همچون بی بی سی هم، مشابه این اتفاق ها رخ می دهد. اما قدری تفاوت در عملکرد این دو وجود دارد. رسانه ملی به گونه ای عمل می کند که انگار از جامعه ای به غیر از جامعه ما سخن می گوید و انچه در این رسانه نشان داده می شود، برای مخاطبان محسوس نیست و انگار کاری با درد دل مردم و مشکلات مردم، ندارد.

وقتی جامعه ای در شرایطی حساس به لحاظ سیاسی، اقتصادی و یا فرهنگی، قرار می گیرد، عملکرد رسانه های جمعی پررنگ تر و فعالانه تر می شود. چرا که باید به دنبال سوژه ای داغ تر برای مطرح شدن و برای جذب مخاطب بیشتر باشند

از طرف دیگر عملکرد شبکه ای همچون بی بی سی فارسی در بسیاری از موارد، مخل اعصاب و روان افرادی است که در ایران زندگی می کنند. ارائه دائمی اخباری از مشکلات متعدد کشور و مردم به گونه ای اغراق آمیز و پررنگ، نه تنها موجب له شدن اعصاب مردم می شود، بلکه نوعی احساس یاس و ناامیدی و ترس از آینده را هم در آنها ایجاد می کند.

ای کاش نهادی وجود داشت که می توانست ترمزی برای رسانه ها ایجاد کند یا قانونی برای آنها وضع کند، مبنی بر اینکه در آرامش مردم اخلال نکنند و به اعصاب و روان مردم احترام گذارند. ای کاش رسانه ها به جای جوسازی، بیشتر به حل مشکلات کمک می کردند.

فاطمه ناظم زاده

بخش ارتباطات تبیان