حدس می زنید این عکس کجاست؟

علوم مختلف با سرعتی سرسام آور در حال رشد و تکامل هستند به طوری که هر روز بعد از بلند شدن از خواب و مالیدن چشمانمان از طریق اینترنت، تلویزیون، رادیو، رسانه های نوشتاری و ... با اخباری رو به رو می‌شویم که بعد از شنیدنشان دهانمان از تعجب باز می‌ماند و باید دوباره چشمانمان را بمالیم، اما این بار از شدت تعجب!

اخترشناسان و منجمان از آن دست افرادی هستند که باعث می شوند مغز ما از شدت تعجب سوت بکشد. تلسکوپ‌های غول پیکر و پیشرفته آن‌ها در کنار فناوری‌های پیچیده شبیه سازی داده‌های دریافت شده از ماهواره‌های فضایی باعث شده است این دانشمندان هر روز اخبار جدید و جذابی برای ما داشته باشند.

تلسکوپ فضایی هابل تا امروز نقش به سزایی در دستاوردهای فضایی داشته است و حتما تا به امروز نام آن را بارها شنیده اید اما حالا قرار است تلسکوپی به فضا ارسال شود که جانشین هابل شود: تلسکوپ فضایی جیمز وب. جیمز وب یک تلسکوپ فروسرخ است در حالی که هابل قدرت رۆیت نور مرئی و طول‌موج‌هایی از فرابنفش را دارد. قطر آیینه آن 6.5 متر است در حالی که قطر آیینه هابل تنها 2.4 متر است. هابل در فاصله 575 کیلومتری زمین واقع‌شده و در دمای 77 درجه کلوین کار می‌کند؛ در حالی که جیمز وب در دمایی سردتر و در فاصله دورتری از زمین کار خواهد کرد. پس با شروع کار این تلسکوپ فضایی باید منتظر اخبار به مراتب تعجب برانگیزتری باشیم!

در سلسه مطالب «حدس می زنید این عکس کجاست؟» قصد داریم شما را با تصاویری که اخترشناسان از جای جای کائنات تهیه می‌کنند آشنا سازیم. حالا به نظر شما دو تصویر بالا که قسمتی جدا شده از یک عکس کاملند متعلق به چه مکانی هستند؟

تصویر سمت چپ: فوران یک رشته خورشیدی

چه اتفاقی برای خورشیدمان افتاده است؟ این اتفاق خیلی غیر عادی نیست، فقط یک رشته به بیرون پرتاب شده است. در پایان ماه گذشته، یک رشته طولانی خورشیدی به طور ایستاده ناگهان به فضا پرتاب شد و یک فوران تاج خورشیدی (CME) پر انرژی به وجود آورد. این رشته برای مدت چند روز توسط میدان مغناطیسی همیشه در حال تغییر خورشید در جای خود حفظ شد و زمان فوران کاملاً غیر منتظره بود. در انفجار حاصل که از نزدیک توسط رصدخانه دینامیک خورشیدی مشاهده شد، الکترون ها و یون ها به منظومه شمسی شلیک می شدند. برخی از این ذرات سه روز بعد به زمین رسیدند، با میدان مغناطیسی زمین برخورد کردند و شفق های قطبی قابل مشاهده ای ایجاد کردند. در این تصویر فرابنفش، حلقه های پلاسما در اطراف یک ناحیه فعال بر فراز رشته در حال فوران دیده می شود. اگر تماشای این نمایش زیبای شفق قطبی را از دست داده اید، لطفاً ناامید نشوید چراکه در طول دو سال آینده خورشید ما حداکثر فعالیت خود را تجربه خواهد کرد و این وعده ای است برای فوران های تاج خورشیدی بیشتر که موجب شفق های زمینی بیشتری می شوند!

تصویر سمت راست: گوی های عجیب بر روی مریخ

چرا این گوی های عجیب و کوچک بر روی مریخ وجود دارند؟ روبات مریخ نورد فرصت در اوایل این ماه هنگام کاوش در محلی به نام Kirkwood در نزدیکی لبه دهانه ایندیور مریخ، به طور اتفاقی به این اجرام کره ای شکل عجیب برخورد کرد. تصویر بالا توسط دوربین میکروسکوپی فرصت گرفته شده است. این تصویر نشان می دهد که بخشی از نواحی نزدیک به مریخ نورد با این گوی های غیر عادی، که هریک فقط حدود 3 میلی متر قطر دارند، پوشیده شده است. در نگاه اول، به نظر می رسد این گلوله ها که برخی از آن ها شکسته شده اند شبیه به سنگ های کوچک موسوم به بلوبری هستند که مریخ نورد فرصت هشت سال پیش دیده بود. اما گوی هایی که در تصویر بالا دیده می شوند بسیار متراکم هستند و مقدار آهن کمی دارند. هر چند باور بر این است که این گوی های تیله مانند به طور طبیعی شکل گرفته اند، اما فرایندهای طبیعی شکل گیری آنها ناشناخته باقی مانده است. فرصت، که برادر بزرگتر مریخ نورد به تازگی مستقر شده کنجکاوی است، به مطالعه خود ادامه خواهد داد با این امید که بتواند از آن‌ها سرنخ جدیدی از تاریخ کهن سطح سیاره‌ سرخ پیدا کند.

برگرفته از پایگاه ماهنامه آسمان شب