سوره جاثیه به چه معنا است؟

جاثیه به معنای به زانو افتاده، كسی كه به زانو در آمده است.
علت نامگذاری

در آیه 28 به زانو در آمدن بسیاری از مردم را در صحنه قیامت به خاطر اعمالشان در دادگاه عدل الهی مطرح كرده است و هم جاثیه معنای جامعی دارد كه بیانگر این است كه همه مردم در برابر عدل الهی زانو بر زمین زده و روی زانوها می نشینند كه گویای رعب و وحشت و ادب است.[آشنایی با سوره های قرآن – ص 75 – جعفر شیخ الاسلامی]

اطلاعات عمومی سوره جاثیه

ـ جزء سوره هایی است كه با حروف مقطعه «حروف رمز» آغاز شده اند.

ـ پرتكرارترین كلمه از جمله گروه كلماتی كه در سوره ها به كار رفته كلمه مبارك«الله» است كه بیشتر از سایر كلمات در سوره جاثیه به كار رفته است.[آشنایی با سوره های قرآن – ص 19 و 20 – جعفر شیخ الاسلامی]

محتواى سوره جاثیه

ـ عظمت قرآن مجید و اهمیت آن.

ـ بیان گوشه اى از دلائل توحید در برابر مشرکان.

ـ ذکر پاره اى از ادعاهاى طبیعى مسلکان، و پاسخ قاطع به آن.

ـ اشاره کوتاهى به سرنوشت بعضى از اقوام پیشین همچون بنى اسرائیل، به عنوان گواهى بر مباحث این سوره.

ـ تهدید شدید نسبت به گمراهانى که اصرار و پافشارى بر عقائد انحرافى خود دارند.

ـ دعوت به عفو و گذشت در عین قاطعیت و عدم انحراف از مسیر حق.

ـ اشارات گویائى به حوادث تکان دهنده قیامت، مخصوصاً نامه اعمال که تمامى کارهاى انسان را بى کم و کاست در برمى گیرد.

این سوره با اوصاف و نام هاى بزرگ خداوند، همچون «عزیز» و «حکیم» آغاز مى شود، و با آن نیز ختم مى گردد، نام این سوره «جاثیه» است، به تناسب آیه 28 این سوره (جاثیه یعنى کسى که به زانو در آمده) و اشاره به وضع بسیارى از مردم در صحنه قیامت در دادگاه عدل الهى است.

مرحوم «طبرسى» در «مجمع البیان» نام دیگرى نیز براى این سوره نقل کرده که چندان مشهور نیست، و آن «شریعت» است، به تناسب آیه 18 این سوره.[تفسیر نمونه، جلد 21]

فضیلت خواندن سوره جاثیه

پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) فرمود:«كسی كه سوره جاثیه را بخواند(و البته در آن اندیشه كند و در زندگی خود به كار بندد)خداوند در روز قیامت عیب های او را می پوشاند و ترس و وحشت او را مبدل به آرامش می كند.»[تفسیر مجمع البیان آغاز سوره جاثیه][آشنایی با سوره های قرآن – ص 75 – جعفر شیخ الاسلامی]

در تفسیر مجمع البیان است:حضرت صادق(علیه السلام) فرموده: هر كه سوره جاثیه را بخواند ثواب و پاداش آن این است كه هیچ گاه خواننده آن آتش را نبیند و آواز و بانك سخت دوزخ را نشنود و او (در بهشت) با محمد(صلی الله علیه وآله) باشد. [قرآن عظیم ترجمه و خلاصه تفسیر – فیض الاسلام]

ـ امام صادق(علیه السلام) فرمودند: هر كس سوره جاثیه را بخواند ثوابش آن است كه هرگز آتش دوزخ را نبیند و نعره و خروش آن را نشنود و او با محمد(صلی الله علیه وآله) باشد.

حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) فرمودند: هر كس سوره حم جاثیه را بخواند خداوند در روز قیامت و حساب، عورت او را خواهد پوشانید و ترس او را فرو می نشاند.[مراجعه به احادیث قبل]

هر كه این سوره را بنویسد و با خود دارد از هر چه بترسد ایمن گردد و نیز اگر این سوره را بنویسد و زیر سر نهد از شر اجنه محفوظ ماند. [درمان با قرآن – ص 96 – محمد رضا كریمی]

منابع :

 دانستنیهای قرآن – مصطفی اسرار.

 آشنایی با سوره های قرآن – جعفر شیخ الاسلامی.

 پرسش و پاسخ هایی در شناخت تاریخ و علوم قرآنی – دكتر مجید معارف.