راههای درمان سرطان لوزالمعده و عوارض آنها
در قسمت اول این مطلب با عنوان "سرطان لوزالمعده ابتدا علامتی ندارد" درباره علائم، عوامل خطر و راههای تشخیص این بیماری برای شما صحبت کردیم. حال روشهای درمانی آن را میگوییم.
1- عمل جراحی
عمل جراحی برای برداشتن تمام و یا بخشی از پانکراس به کار میرود.
در برخی مواقع حتی لازم است بخشی از معده، دوازدهه (اثنی عشر) و دیگر بافت های نزدیک لوزالمعده را نیز بردارند.
در مواردی که تومور سرطانی را نمیتوان برداشت، اگر مجرای صفراوی و یا دوازدهه مسدود باشد، جراح ممکن است یک راه فرعی را در نزدیکی مجرای صفراوی و یا دوازدهه ایجاد کند.
عوارض جانبی جراحی سرطان پانکراس
این عوارض بستگی به وسعت جراحی، سلامت عمومی بیمار و دیگر عوامل دارد.
- بیشتر بیماران بعد از عمل جراحی، برای چند روز اول درد دارند. این درد با مصرف داروهای مسکن کم میشود.
- برداشتن همه و یا قسمتی از پانکراس موجب میشود که بیمار در هضم غذاها مشکل داشته باشد. در ابتدا، باید به بیمار مایعات داد و یا مواد مغذی را به صورت تزریق داخل وریدی (سرم خوراکی) در اختیار بیمار قرار داد. به تدریج غذاهای جامد را به بیمار میدهیم.
- تیم مراقب بهداشتی میتواند با کمک داروها و رژیم غذایی از اسهال، درد، گرفتگی عضلانی و یا احساس سیری در بیمار جلوگیری کند.
- بیماران بعد از عمل جراحی، آنزیمهای گوارشی و هورمونها را به مقدار کافی ندارند. افرادی که به اندازه کافی هورمون انسولین را در بدنشان ندارند، ممکن است مبتلا به دیابت شوند (لوزالمعده محل تولید و ترشح هورمون انسولین در بدن است). پزشک به بیمار، انسولین، هورمونها و آنزیمها را میدهد.
هنگامی که سرطان بوجود آید، سلولها به شکل غیرطبیعی شروع به تقسیم و رشد میکنند. شیمی درمانی با توقف رشد این سلولها، سرطان را از بین میبرد
2- پرتودرمانی (اشعه درمانی)
اگر بعد از جراحی، مقداری از سلولهای سرطانی باقی مانده باشند، با پرتودرمانی آن سلولهای سرطانی را از بین میبرند.
در این روش برای از بین بردن سلولهای سرطانی و توقف رشد آنها، از اشعه با قدرت بالا استفاده میکنند.
این روش معمولا 5 روز در هفته برای مدت 5 تا 6 هفته انجام میشود.
در این روش نیازی نیست بیمار در بیمارستان بستری شود.
اگر مجرای صفراوی و یا دوازدهه مسدود شده باشد، پرتودرمانی به کاهش درد و مشکلات گوارشی کمک میکند.
عوارض جانبی پرتودرمانی
- بیمار ممکن است احساس خستگی کند. استراحت مهم است، اما پزشک به بیمار توصیه میکند که هر چه قدر میتواند فعال باشد.
- پوست بیمار قرمز، خشک و حساس میشود.
- تهوع، استفراغ، اسهال و دیگر مشکلات گوارشی برای بیمار پیش می آید. تیم مراقب بهداشتی با کمک داروها و رژیم غذایی میتواند از این مشکلات جلوگیری کند.
در بیشتر بیماران، هنگامی که دوره درمان تمام شد، عوارض پرتودرمانی از بین میرود.
3- شیمی درمانی
در این روش، با استفاده از یک سری داروهای خاص، سلولهای سرطانی را از بین میبرند.
هنگامی که سرطان بوجود آید، سلولها به شکل غیرطبیعی شروع به تقسیم و رشد میکنند. شیمی درمانی با توقف رشد این سلولها، سرطان را از بین میبرد.
به هر حال، سلولهای سالم نیز کمی صدمه می بینند. این سلولهای سالم صدمه دیده بعد از شیمی درمانی، ترمیم میشوند و دوباره سلامت خود را باز می یابند.
شیمی درمانی از یک دارو و یا چند نوع دارو تشکیل شده است. این داروها ممکن است خوراکی و یا تزریقی در داخل عضله و یا رگ باشند. دارو از طریق جریان خون در بدن میچرخد.
عوارض جانبی شیمی درمانی
- این روش بر سرعت تقسیم سلولهای بدن از جمله سلولهای خونی اثر دارد.
- هنگامی که داروهای ضدسرطانی، سلولهای خونی سالم را تخریب میکنند، بیشتر احتمال عفونت وجود دارد.
- ممکن است کبودی و یا به آسانی خونریزی در بدن رخ دهد و بیمار دارای کمبود انرژی باشد.
- سلولهای ریشه مو و سلولهای پوششی دستگاه گوارش نیز به سرعت تقسیم میشوند. در نتیجه بیمار ممکن است موهای خود را از دست بدهد و علائم دیگری همچون بیاشتهایی، تهوع و استفراغ، اسهال و یا زخمهای دهانی را داشته باشد.
به تدریج در طول دوره بهبودی بین درمان و یا پس از درمان، این عوارض از بین میروند.
معاینه مرتب توسط پزشک بعد از درمان سرطان میتواند هر گونه تغییری را در سلامتی فرد نشان دهد و هر مشکلی را که پیش آید، میتوان زود درمان کرد
4- درمان بیولوژیکی
برای تحریک و یا برگرداندن توانایی سیستم ایمنی بدن، درمان بیولوژیکی صورت میگیرد. در این روش از بخشی از سیستم ایمنی طبیعی برای درمان بیماری استفاده میشود.
برای محافظت بدن از عوارض جانبی درمانهای خاص نیز از درمان بیولوژیکی استفاده میکنند.
در این روش از موادی با نام اصلاح کننده پاسخ زیستی ( BRMs) استفاده میشود. بدن به طور طبیعی در مقابله با عفونتها و بیماری ها مقدار کمی از این مواد را تولید میکند.
عوارض جانبی درمان بیولوژیکی
- علائم شبه آنفلوانزا شامل: لرز، تب، درد عضلانی، ضعف، کاهش اشتها، تهوع، استفراغ و اسهال.
- برخی بیماران دارای بثورات پوستی میشوند.
- برخی از بیماران به سادگی داری کبودی پوست و یا خونریزی میگردند.
عوارض جانبی معمولا کوتاه مدت است و پس از تمام شدن درمان، این عوارض نیز از بین میروند.
بعد از درمان باید...
پیگیری بعد از درمان سرطان پانکراس، بسیار مهم است. معاینه مرتب توسط پزشک میتواند هر گونه تغییری را در سلامتی فرد نشان دهد و هر مشکلی را که پیش آید، میتوان زود درمان کرد.
معاینات شامل: معاینه بدنی، تستهای آزمایشگاهی و روشهای تصویربرداری میباشد.