چند می‌گیری بازیگرم کنی؟!

سینما،سینما،سینما...این واژه جادویی از آغاز کشف و شکل‌گیری تاکنون،ماجراها و شیفتگان بسیاری داشته است.در کشور ما نیز بسیاری از مردم عاشق این هنر رویاپردازند اما بسیاری از همین مردم،بیشتر از آنکه عاشق خودِ سینما و تماشای فیلم‌ها باشند، به هنر بازیگری علاقه‌مندند و به هر نحوی تلاش می‌کنند خود را وارد این جریان کنند.این علاقه‌مندی هیچ سن و جنسیت و مرتبه و شرایطی را در بر نمی‌گیرد.

از پسربچه و دختربچه‌های خردسال و نوجوان بگیر تا جوان‌ها و میانسالان و پیرمردها و پیرزن‌ها،دوست دارند بازیگر شوند و تصویر درشت خودشان را بر پرده نقره‌ای ببینند و این گرایش همگانی به هنرپیشگی تنها یک دلیل دارد و بس:دیده‌شدن و شهرت در جامعه.با این وجود،تصورهای غلطی از شیوه‌های ورود به سینما و بخصوص بازیگری نزد عوام وجود دارد.میان انواع راه‌های ممکن،شرکت در آموزشگاه‌های آزاد بازیگری از نزدیک‌ترین و دم‌دستی‌ترین شیوه‌های ممکن است،ولی این آموزشگاه‌های فراوان در سطح شهر که اغلب‌شان هم مدعیِ پرورش بازیگر در کمترین زمان و با بهترین اساتید هستند، به راستی چقدر در تحقق آرزوهای دوستداران بازیگری نقش اساسی دارند؟آیا تا به حال کسی توانسته از طریق آموزه‌های این کلاس‌ها،قدم به وادی سینما بگذارد و بازیگری مقابل دوربین را تجربه کند؟برای رسیدن به پاسخ این پرسش‌ها،مروری داریم بر وضعیت کلاس‌های آزاد بازیگری در کشورمان.

تخفیف به متولدین اردیبهشت‌ماه!

به متن این آگهی که در یکی از روزنامه‌های معتبر سینمایی درج شده،دقت کنید: «بازیگری تضمینی،دیگر جلوی افراد سودجو گرفته شد(!) از افراد بااستعداد و علاقه‌مند به بازیگری در عرصه سینما به طور تضمینی و با عقد قرارداد محضری دعوت به عمل می‌آید(!)4 الی 5 سکانس به بالا،در حال پیش‌تولید فیلم ویدئویی صندوقچه اسرار(!) تلفن:...091228 موسسه....»

اگر شما از افرادی باشید كه قصد بازیگرشدن دارید، با دیدن این آگهی تبلیغاتی چقدر برای شركت در چنین كلاسی انگیزه پیدا می‌كنید؟شكل و نحوه جمله‌بندی‌های آگهی‌های تبلیغاتی و همین‌طور شگردهای دیگری كه این آموزشگاه‌ها برای جذب مشتری به كار می‌بندند،بیشترین تاثیر را دارد. علاوه بر وعده‌های توخالی و كاذبی مانند عقد قرارداد و معرفی به پروژه‌های سینمایی و از این قبیل كه بیشتر این مراكز به مشتریان‌شان می‌دهند،اغلب چنین مكان‌هایی برای هرچه بیشتردیده‌شدن و بازارگرمی،از نام و چهره هنرمندان شناخته شده سینما نیز بهره می‌برند.البته شاید بازیگری كه نام او در آگهی مورد نظر آمده،حتی یك بار هم بر سر كلاس‌ها حاضر نشود و فقط به مدیریت دورادور آن مركز آموزشی بپردازد و در مواردی هم بازیگر نامبرده،هیچ رابطه‌ای با آموزشگاه نداشته و حتی روحش هم خبر ندارد كه موسسه‌ای از نام او در جهت سودجویی بیشتر،سوءاستفاده كرده است.

برای نمونه یكی از این موسسات،در آگهی‌های خود به نام یكی از اساتید بازیگری اشاره كرده و نام جناب بازیگر را درشت‌تر از نام آموزشگاه در تبلیغات خود آورده است.در پرس‌وجو از نحوه ورود و ثبت‌نام در این كلاس‌ها،منشی آموزشگاه می‌گوید: «زمان برگزاری کلاس‌ها شش ماه و مورد تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.در این کلاس‌ها استاد «ع.خ» و خانم «پ.گ» و آقای «ح.م» تدریس می‌كنند. ضمن اینكه در پایان دوره،هنرجویان به پروژه‌های سینمایی‌ و تلویزیونی معرفی خواهند شد».وقتی از نرخ شهریه می‌پرسیم،با لحنی كه گویا شهریه آنها ارزان‌ترین نرخ بازار است،پاسخ می‌دهد: «شهریه دوره‌های ما فقط یک‌میلیون تومان است اما اینطور نیست که هنرجو در فیلم و سریال‌ها، فقط سیاهی‌لشکر باشد.ما به هنرآموزان‌مان نقش‌های دیالوگ‌دار می‌دهیم.» این هزینه‌ها در كلاس‌های مختلف،نوسانات عجیب و متفاوتی دارد.یكی دیگر از كلاس‌ها كه نام پیشكسوت معتبر دیگری را در سینما یدك می‌كشد،برای شركت در ترمی سه‌ماهه و آموزش مهارت‌ها متنوع هنرپیشگی،یک‌میلیون و 800 هزارتومان دریافت می‌كند که می‌توان این مبلغ را به شكل اقساط هم پرداخت کرد.خانم «ز.ب» از دیگر هنرپیشه‌های تلویزیون و سینما،در 60جلسه شما را بازیگر می‌كند كه بهتر است بدانید خود این بازیگر فقط در 3 جلسه از كلاس‌ها حضور خواهد داشت و کلاس‌های دیگر را باید مهمان اساتید دانشگاهی با مدارک فوق‌لیسانس به بالا باشید.شهریه این کلاس‌ها هم ناقابل است؛695 هزارتومان كه اگر متولد اردیبهشت‌ماه باشید،30درصد تخفیف به شما داده می‌شود(!)

استعداد لازم نیست،پول و پارتی چی داری؟!

با وجود این برای بازیگری در سینما،دل‌بستن به چنین آموزشگاه‌هایی كاری عبث و بیهوده است. امروزه روز تنها راه تضمینی ورود به سینما داشتن یك آشنای بانفوذ است. برخی از دلباختگان سینما،بر این تصورند كه داشتن تیپ و ظاهر شیك و به اصطلاح هنری،چشمان رنگی،صدای خاص و اَدا و اطوارهای غیرعادی(و به نوعی پُررویی) برای جلب نظر كارگردان‌ها كافی‌است.در حالی كه در شرایط كنونی سینمای ایران،تنها ملاك‌هایی كه برای انتخاب بازیگر در نظر گرفته نمی‌شوند،موارد نامبرده است.نگاهی به شماری از فیلم‌های سینمایی طی یك دهه گذشته،حكایت از این دارد كه سواد سینمایی و ظاهر مناسب در این عرصه به هیچ كار نمی‌آید و تنها واسطه كارآمد،پارتی و پول هنگفت است.بسیاری از بهترین بازیگران فعلی سینمای ایران،به لطف داشتن والدین و اقوام سینماگر توانسته‌اند در حوزه بازیگری ورود كنند.«شقایق و گلشیفته فراهانی»،«باران کوثری»، «پگاه آهنگرانی»،«مهران مدیری»،«آتیلا پسیانی»،«خسرو و ستاره پسیانی»،«پولاد كیمیایی»، «مونا و مارال فرجاد»،«سپند و كمند امیرسلیمانی»،«برزو ارجمند» و «نورا هاشمی»،فهرستی از بازیگرانی هستند كه از طریق معرفی و حرفه خانوادگی توانسته‌اند به بازیگری در سینما دست یابند. به ندرت هم مواردی بوده كه ستاره‌ای در سینما برحسب اتفاق كشف و معرفی شده.هدیه تهرانی و محمدرضا گلزار دو نمونه از مهم‌ترین آنها هستند.در حالی‌كه دانشگاه‌های سینما و تئاتر،سالانه تعداد زیادی فارغ‌التحصیل بااستعداد اما گمنام تحویل جامعه می‌دهند كه به دلیل شرایط نابسامان و بی‌نظارت سینما،بازار كاری برای آنها وجود ندارد یا در بهترین حالت باید دل خوش كنند به بازی در تئاتر یا تله‌فیلم‌هایی كه اغلب هرگز پخش نمی‌شوند.هرچند همیشه هم شرایط بدین گونه نیست و اگر شخصی خمیرمایه لازم را برای بازیگرشدن داشته باشد،می‌تواند با گذراندن یكی از كلاس‌های معتبر بازیگری،آنچه كسر دارد را بیاموزد و با تست‌های سینمایی در دفاتر تهیه فیلم،شانس خود را برای به چنگ‌آوردن نقشی امتحان كند،ولی این افراد نباید فراموش كنند كه «آواز دهل از دور شنیدن خوش است» و تنها با ثبت‌نام در آموزشگاه‌های بازیگری که رشد قارچ‌گونه‌ای در كشور ما داشته‌اند، نمی‌توانند به كعبه آمال خود برسند.مقصود آنكه در سینمای امروز ما،جای رابطه و ضابطه عوض شده‌اند و تا پول خرج نكنید یا از جایی سفارش نشوید،نقشی به شما محول نخواهد شد!

كلاس‌های معتبر بازیگری كدام‌اند؟

با تمام این تفاسیر اگر از آن دسته افرادی هستید كه به گذران دوره‌های آموزشی و یادگیری تكنیك بازیگری اعتقاد دارید،می‌توانید لابه‌لای انبوه كلاس‌های آزاد هنرپیشگی،چندتایی هم كلاس معتبر و درست و درمان بیابید كه فنون بازیگری را با اصولی‌ترین متد به شما خواهند آموخت و حتی این آموزشگاه‌ها شما را به جامعه سینمایی و فیلمسازان معرفی می‌كنند.مشهورترین كلاسی كه نام آن به گوش هر علاقه‌مند بازیگری آشناست،كلاس‌های بازیگری «امین تارخ» است.بازیگرانی مانند «ترانه علیدوستی»،«مریم بوبانی» و «شهرام قائدی» از فارغ‌التحصیلان این كلاس‌ها هستند اما نباید از این نكته غافل شد كه تعداد بازیگرانی كه از طریق حضور در این كلاس‌های معتبر وارد سینما شده‌اند،از تعداد انگشتان دو دست تجاوز نمی‌كند.البته اگر بازیگران آموزش‌دیده در این كلاس‌ها موفق شده‌اند از این طریق راهی دنیای بازیگری شوند،چند دلیل عمده داشته است:نخست آنكه این افراد در کلاس‌های بسیار معتبر و زیر نظر اساتید بزرگی مانند «حمید سمندریان» و «امین تارخ» دوره دیده‌اند،دوم از چهره و فیزیک مناسب برخوردار بوده‌اند،سوم اعتماد کارگردان به توانایی آنها و در نهایت داشتن شانس!