«تحفه الغرائب» منتشر شد

«تحفه الغرائب» تألیف محمد بن ایوب الحاسب طبری، توسط کتابخانه مجلس شورای اسلامی عضو هیئت موسس كنسرسیوم محتوای ملی منتشر شد.

به گزارش روابط عمومی، تحفه الغرائب تألیف محمد بن ایوب الحاسب طبری دانمشند معروف قرن پنجم هجری است که این اثر و مولف آن در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی مشهد در سال 1350 شماره 4 برای اولین بار معرفی شدند.

تصحیح این اثر برای اولین بار در سال 1372 توسط انتشارات معین صورت گرفت، اکنون چاپ دوم آن با تغییرات بسیاری نسبت به چاپ اول توسط کتابخانه مجلس شورای اسلامی منتشر شده است.

با ملاحظه نسخه های چهار گانه که سه نسخه آن دارای 27 باب است و نسخه دیگر 35 باب و نیز با توجه به این موضوع که مطالب مذکور در هر یک از ابواب این چهار نسخه از نظر کمیت با هم اختلاف فاحش دارد این موضوع توجه مصحح را جلب کرده است که به احتمال قوی کتابی که محمد بن ایوب الحاسب تألیف کرده است، در اصل مفصل و حداقل در حد نسخه کتابخانه سنای سابق و یا بیشتر از آن بوده است.

ابوجعفر محمّد بن ایّوب، ریاضیدان و ستاره شناس فارسی نویس نیمه ی دوم سده 5ق، اهل شهر آمل طبرستان. القابی مانند "شمس الدین"، "مازندرانی" و "مهندس" نیز به او داده اند.از زندگانی او اطلّاع چندانی در دست نیست. در مورد فعّالیّت علمی او تاریخ هایی از قرن چهارم تا هفتم ذکر کرده اند. اهمیت این کتاب زمانی روشن می شود که بدانیم مولفانی چون ذکریا بن محمد بن محمود القزوینی در عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات، و آثار البلاد، علامه الانصاری الصوفی الدمشقی در کتاب نخبه الدهر فی عجائب البر و البحر، حمدالله مستوفی در نزهه القلوب، خواند میر در حبیب السیر از کتاب فوق به عنوان یکی از منابع و ماخذ اساسی تالیفات خود نام برده اند. در پنج نسخه کامل موجود تحفه الغرابی نام مولف کتاب ذکر نگردیده است اما با تصریحی که درباره مولف آن درنسخه منتخبات اشکند شده است و کاتب این اثر را از محمد بن ایوب الحاسب دانسته است.

گفتنی است كتابخانه مجلس شورای اسلامی از اعضای هیئت موسس كنسرسیوم محتوای ملی است و آثار موجود در این كتابخانه از طریق پورتال كنسرسیوم به نشانی icnc.ir قابل دسترسی است.

تنظیم: هومن بهلولی