ولایت فقیه تداوم خط امامت
آیا جامعه اسلامی در زمان غیبت نیاز به حاکم و حکومت ندارد؟
امام زمان علیه السلام با خط مبارك خود پیامى براى یكى از نوّاب خود نوشتند كه در آن سفارش شده بود:
«امّا الحوادث الواقعة فارجعوا فیها الى رواة حدیثنا فانّهم حجّتى علیكم و انا حجّة اللّه» در حوادث جامعه و پیش آمدها، به علما و دانشمندانى كه علوم ما را نقل مىكنند مراجعه كنید كه من آنها را به عنوان حجّت در میان شما قرار دادم و خودم حجت خدا هستم. (وسائلالشیعه، ج 27، ص 140)
علّت غیبت امام دوازدهم، عدم آمادگى مردم براى پذیرش رهبرى امام است. خداوند آن حضرت را براى زمان مناسب ذخیره فرموده است، تا زمانى كه رشد و فرهنگ مردم به جایى برسد كه بتوانند نور امامت را درك و از آن بهرهگیرى نمایند.از سوى دیگر در زمان غیبت حضرت مهدى علیه السلام ما را به حال خود رها نكردهاند، بلكه ما را به پیروى از فقها و اسلام شناسان عادل و با تقوا كه نوّاب عام آن حضرت هستند، سفارش كردهاند.
بنابراین بر ما لازم است كه در حوادث و مشكلات گوش به فرمان حكم خدا كه از طریق فقیه جامع الشرایط عادل به ما ابلاغ مىشود، باشیم.
ولایت فقیه و نقش آن
نقش ولایت فقیه همان نقش امامت و تدوام خط انبیاست.
اسلام قوانینى درباره مسائل اقتصادى و جزائى و نظامى و قضائى دارد كه نه اجازه مىدهد آن احكام تعطیل شود و نه اختیار اجراى آن را به دست افراد جاهل به احكام مىسپارد، بلكه اجراى آن را تنها به دست فقهاى عادل و اسلام شناسان با تقوى سپرده تا در تمام حوادث طبق قانون خدا حكم كنند و اطاعت از آن فقها را همچون اطاعت از امام معصوم و رسول گرامى واجب دانسته است.
اسلام قوانینى درباره مسائل اقتصادى و جزائى و نظامى و قضائى دارد كه نه اجازه مىدهد آن احكام تعطیل شود و نه اختیار اجراى آن را به دست افراد جاهل به احكام مىسپارد، بلكه اجراى آن را تنها به دست فقهاى عادل و اسلام شناسان با تقوى سپرده
آیا مسلمانان نیاز به حكومت و نظام ندارند؟ آیا جامعه و كشور اسلامى نباید حفظ شود؟ آیا حفظ مرزها لازم نیست؟ آیا قوانین در كشور اسلامى نباید اجرا شود؟ آیا حقّ مظلوم نباید از ظالم گرفته شود و ظالم به مجازات برسد؟ آیا صداى اسلام نباید به همه دنیا برسد؟ آیا تلاش انبیا و امامان تنها براى زمان خود آنان بود یا براى همه زمانها و مكانها؟
اگر جواب مثبت است و اسلام نیاز به نظام و حكومت و جامعه و قانون دارد و حفظ حقوق و مرزها مطرح است، باید در زمان غیبت نیز حكومت اسلامى باشد. زیرا بدون یك تشكیلات حساب شده و دقیق به خصوص در زمان ما كه تمام مخالفان اسلام داراى تشكیلاتى بس بزرگ و دقیق هستند، هرگز نمىتوانیم از قانون و مكتب و مرز و جان و مال و آبروى خود دفاع كنیم و اگر حكومت لازم است، حاكم هم لازم است. زیرا حكومت بدون حاكم محال است.
اكنون كه اسلام براى اجراى قوانین خود هم نیاز به حكومت دارد و هم حاكم، باید ببینیم حاكم چه شرایطى باید داشته باشد. آیا لازم است حكم خدا را عمیقاً بداند یا نه؟ آیا عدالت داشته باشد یا نه؟ آیا آشنا و آگاه به مسائل و حوادث باشد یا نه؟ اگر پاسخ مثبت است و به حاكمِ اسلام شناس با تقوا و سیاستمدار نیاز است، این همان است كه ما آن را ولایت فقیه مىنامیم.
امام رضا علیه السلام مىفرمایند:هیچ ملّت و امّتى بدون رهبر نیست و قوام جامعه وابسته به وجود رهبر است، تا به فرمان او هم بیت المال جمع و تقسیم شود و هم با دشمنان خدا به نبرد برخیزند و هم مردم را تشكّل داده و از تفرقه و تشتّت حفظ كند. اگر جامعه چنین رهبرى نداشته باشد، از هم مىپاشد و قوانین خدا و دستورات رسولاللّه و احكام الهى تغییر مىكند
كسانى كه ولایت فقیه را قبول ندارند باید یكى از نظریههاى زیر را بپذیرند:
1- اسلام تنها نماز و روزه و یك سرى عبادات فردى و اخلاقیات است و در مسائل مهم اجتماعى، حقوقى، قضائى، سیاسى و اقتصادى دخالتى ندارد.
2- اسلام تنها براى زمان رسولاللّه بوده است و بعد از آن دیگر جاى قوانین مهم اجتماعى تنها در لابلاى كتابهاست.
3- اسلام داراى قوانین حكومتى و اجتماعى مىباشد و شرایطى براى مجریان آن قرار نداده و هركس گرچه جاهل و فاسق باشد مىتواند زمام امور را به دست بگیرد.
آیا جامعه اسلامى در زمان غیبت حضرت مهدى علیه السلام نیاز به حاكم و حكومت ندارد؟! (كتاب البیع امام خمینى قدس سره، ص 462، به نقل از وافى، ج 1، ص 62)
البته بر اساس روایات نیز اسلام بار حكومت را به دوش فقیه عادل گذارده كه در اینجا به یک مورد از آن اشاره می کنیم:
*امام رضا علیه السلام مىفرمایند:هیچ ملّت و امّتى بدون رهبر نیست و قوام جامعه وابسته به وجود رهبر است، تا به فرمان او هم بیت المال جمع و تقسیم شود و هم با دشمنان خدا به نبرد برخیزند و هم مردم را تشكّل داده و از تفرقه و تشتّت حفظ كند. اگر جامعه چنین رهبرى نداشته باشد، از هم مىپاشد و قوانین خدا و دستورات رسولاللّه و احكام الهى تغییر مىكند. (بحارالانوار، ج 6، ص 60)
مشاهده مىکنیم كه مسئله رهبرى و حكومت در بیان امام رضا علیه السلام به عنوان مهمترین مسئله زندگى مطرح شده و ناگفته پیداست كه گرفتن مالیات به نفع محرومان و تقسیم عادلانه آن و نبرد با مخالفان و تشكل افراد جامعه چیزى نیست كه تنها مربوط به زمان حضور امامان معصوم باشد و در زمان غیبت جامعه را به حال خود رها و حكومت و حاكمى براى مسائل فوق لازم نباشد.
فرآوری: اسفندیاری
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منابع:
1- اصول عقائد ـ محسن قرائتی
2- وسائلالشیعه، ج 27
3- بحارالانوار، ج 6
4- كتاب البیع امام خمینى قدس سره، ص 62
