نظر سنجی تبیان معتبر است
نتایج نظر سنجی تبیان معتبر است، چرایی این مطلب را از زهره حسینی معاونت شبکه اجتماعی موسسه فرهنگی اطلاع رسانی تبیان جویا شدیم، وی در مصاحبه ای کوتاه اعلام کرد: علت معتبر بودن و قابل استناد بودن نتایج نظر سنجیهای تبیان را میتوان هویت واقعی اعضا اعلام کرد.
در خصوص فعالیت بخش نظر سنجی تبیان توضیح دهید؟
همان طور که میدانید تبیان وقتی اقدام به عضو گیری میکند، به هویت واقعی افراد بها میدهد. این هویت واقعی در خیلی از بخشهای سایت مورد استفاده قرار میگیرد، به این صورت که در زمان ارائهی خدمات، برای توزیع عادلانهیآنها از هویت واقعی استفاده میکنیم. از طرف دیگر یکی از ارزشهای واقعی بودن هویت افراد برای ما این است که در مناسبتها و موقعیتهای مختلف که اقدام به نظرسنجی از کاربران تبیان میکنیم، چون این افراد واقعی هستند نتایج این نظرسنجی اینترنتی برای ما بسیار معتبر و قابل استناد خواهد بود.
شاهد مدعای ما چند دوره نظرسنجی است که توسط تبیان انجام شده، از جمله انتخابات مجلس در چهار سال قبل، دو دوره انتخابات ریاست جمهوری در سالهای 88 و 84 که کاملاً منطبق با واقعیت بود و میزان اختلاف با اتفاقی که در واقعیت رخ داد بسیار ناچیز بود. این نشان میدهد که ما میتوانیم حتی مسائل مبتلا به جامعه را به نظرسنجی گذاشته، روی آن تحلیل انجام داده و به نتایج خوبی برسیم.
معاونت شبکهی اجتماعی تبیان پس از تاسیس و محول شدن امور نظرسنجیها به آن، سعی کرد این نظر سنجیها را در قالب بخشی ببرد که در آن کارهای تحلیل آماری و بررسیها به شکل آکادمیک و زیر نظر اساتید دانشگاه انجام شود. به همین علت بعد از تاسیس این واحد، با بعضی اساتید دانشگاه رایزنی کردیم که به عنوان مشاور با ما همکاری داشته باشند و موفق شدیم نظرسنجیهای بسیار خوبی را اجرا کنیم.
آیا تحلیلهای انجام شده نظر سنجی تبیان بر روی سایت قرار میگیرد؟
اگر نظرسنجی و اطلاعات محرمانه نباشد، نتایج کلی آن به صورت آنلاین روی سایت نمایش داده میشود. مانند نظرسنجی انتخابات مجلس که هم اکنون روی سایت قرار دارد، اسامی نمایندگان تهران و آرا مربوط به هر یک به صورت درصد، همزمان روی سایت وجود دارد.
اما گاهی برخی از نظرسنجیها و تحلیلهای بعدی انجام شده روی آن، حالت محرمانه دارد و جز اسناد طبقه بندی شدهی محرمانه محسوب میشود. این اطلاعات فقط در اختیار مسئولین مجموعه و ریاست عالی سازمان قرار گرفته و بعضاً در صورت صلاحدید مسئولین تبیان در اختیار برخی نهاد و ارگان هایی که میتواننداستفادهی مناسبی از این تحلیلها داشته باشند، قرار داده میشود.
به عنوان مثال، ما دو دوره نظرسنجی در مورد هدفمندی رایانه ها انجام دادیم، که تحلیلی که روی آن انجام شد خیلی خوب توانست نظر مسئولین را به خود جلب نماید، زیرا که نظر جامعه ای است که در واقعنمونهی کوچکی از مخاطبان طرح هستند.
در خصوص ماهواره ما نظرسنجی داشتیم که نتایج جالبی داشت، تحلیل آماری که روی آن انجام شد بسیار گویا بود و میتوانست راهکارهایی را در اختیار مسئولین قرار دهد. نظرسنجیبرخی مسائل مبتلا به جامعه از جمله بحث مهریه، مباحث مربوط به واحد پول ملی که نظرسنجی آن نکات جالبی داشت.
نظرسنجیهای مذهبی ما به عنوان مثال بررسی شاخصهای دینداری در افرادجامعه، در حالت فعلی از دیدگاه کاربران تبیان مورد تحلیل قرار گرفت.
یک نظرسنجی هم در مورد فتنه سال 88 داشتیم، کاربران نظرات خود را در این زمینه بسیار واضح و شفاف بیان کردند.
در مورد نظرسنجی نمایندگان تهران، تقریباً از 2 ماه قبل این نظرسنجی شروع شد. در مرحله اول یکسری امور کلی را در ارتباط با انتخابات به نظرسنجی گذاشتیم. اینکه مردم چه مقدار از عملکرد مجلس فعلی رضایت دارند، نقش مجلس را چه میدانند، ارتباط بین مجلس و دولت را چطور تبیین میکنند.
سوا لات نظرسنجی زیر نظر کارشناسان امر طراحی میشودزیرا بسیار مهم است که سوا لات به گونه ای طرح شوند که هم جامع و هم مانع باشند. جهت گیری نداشته و مورد خاصی را به مخاطب القا نکند. سؤال باید کاملاًبیطرفانه نظر کاربر را جویا شود که بتواند ما را به یک تحلیل درستی از آرا جامعه برساند.
در نظرسنجی سوم انتخابات، کاندیدهای هر استان را برای رای گیری قرار دادیم. این امر تاکنون در مورد تهران و یزد عملی شده است، سایر شهرها فعلاً غیرفعال هستند تا کامل شدن لیست مربوط به کاندیدهای آن استان.انشا الله پس از تکمیل شدن، این بخش جز یکی از موفقترینطرحهای نظرسنجی تبیان خواهد بود.
لازم به ذکر است که نظرسنجیهای تبیان به دلیل واقعی بودن هویت افراد شرکت کننده، نتایج بسیار نزدیک به واقعیت دارد؛ و به دلیل اینکه نظرسنجی از اعضا انجام میشود و ما به تمام اطلاعات و مشخصات هر عضو دسترسی داریم مثل جنسیت، سن، محل زندگی، تحصیلات، شغل و ...، از این اطلاعات استفاده میکنیم برای تحلیل آماری نظرسنجی توسط اساتید فن که منجر میشود به ارائهی راهکارهایی، که برای مسئولین قابل توجه و موثر خواهد بود.
نظرسنجیهای تبیان اکنون به جایگاهی رسیده که میتواند سفارش گیرنده باشد از سازمان و نهادهای دیگر، به عنوان نظرسنجیهای صحیحی که نتایج آن در نهایت به آن سازمان یا نهاد ارائه میشود؛ کما اینکه ما اکنون در مورد کتاب «دا» سفارش نظرسنجی داشتیم از طرف فردی که مشغول انجام تحقیقی است در این زمینه که این کتاب چه پتانسیلی داشت که در این حد پرفروش شد و چرا کتابهای دیگر این حالت را نداشتند. ما بعد از اجرای نظرسنجی، نتایج آن را به سفارش دهنده منعکس میکنیم؛ و این نشان دهندهی این است که واحد نظرسنجی تبیان به وزنه ای تبدیل شده که میتواند سفارشات سازمانها، نهادها و ارگانهای دیگر را هم انجام دهد.
یکی از مواردی که شما به آن اشاره کردید نظرسنجی انتخابات مجلس بود به این صورت که با کلیک روی استان مورد نظر به لیست نماینده ها دسترسی پیدا میکنیم. این طرح علاوه بر اینکه از یکنواختی و کسالت جلوگیری کرده، در افراد این اشتیاق را ایجاد میکند که نتایج مربوط به هر نماینده را تا روزهای آخر دنبال کنند. آیا برای دور دوم انتخابات مجلس نیز این کار انجام شده است؟
بله در حال حاضر در مورد انتخابات مجلس به این دلیل نقشهی استان را گذاشتهایم که هر شهری قرار است که به نمایندهی همان شهر رای دهد؛ و نیز امکان بررسی اینکه در هر استان کدام نامزد رتبه اول را دارد.
در دور دوم انتخابات نیز ما این روش نظر سنجی را در تبیان پیاده کردهایم و کاربران میتوانند به راحتی در این دوره نظر سنجی نیز شرکت کنند.
در انتخابات مجلس هر استان و شهری در حوزهی خودش کاندید دارد. از طرف دیگر طرحی داشتیم برای مشخص کردن اینکه اقبال هر کاندید در کدام استان بیشتر بوده است.
اگر کاربری انتقاد یا پیشنهادی از نظر سنجی که شما انجام میدهید داشته باشد، آیا آن را اعمال میکنید؟
من با اطمینان این را به شما میگویم که ما در معاونت شبکهی اجتماعی چون با کاربران در ارتباطیم، اصول کار و فعالیت مان کاربرمداری است یعنی کاربر و نظرات آنهابرای ما اهمیت دارد. ممکن است نظر کاربر 100% و به طور کامل اعمال نشود اما نسبت به آن بی تفاوت هم نیستیم. در بسیاری نظرسنجیهایگذشتهی ما کاربر از سو الی انتقاد کرده و گفته این سؤال جهت گیری داشت و حتی در مورد کل نظرسنجی مسائلی را عنوان کرده است. به عنوان مثال در نظرسنجی که قبل از اجرا شدن طرح هدفمندی یارانه ها انجام شد، برآورد کلی حاصل شده این بود که همه این طرح را طرح موفقی میدانند اما نگران تورم و گرانی و مسائلی از این دست هستند. در نهایت مشاهده کردیم که همین اتفاق هم افتاد؛ طرح از نظر اقتصادی طرح موفقی است اما تبعاتی دارد مثل تورم و گرانی و کاربر ما که از قشر متوسط است نگرانی خود را به نحوی به ما ابراز کرد.
ما حتی نظراتی که کاربر در قسمت پایین نظرسنجی ثبت میکند را هم تحلیل میکنیم. به این معنی که به نظرات مکتوب کاربر حتی در خارج از روال نظرسنجی بها داده و به آنهامیپردازیم، زیرا بسیاری از حرف هایی که در قالب نظرسنجی بیان نشده در این نظرات دیده میشوند و برای ما حائز اهمیت هستند. کما اینکه در انتخابات مجلس این مورد وجود داشت، بعضاً برخی در قسمت نظرات پایین نظرسنجی با هم بحث میکردند که در انتخابات شرکت بکنند یا خیر که نشان دهندهیدغدغهیآنها در این زمینه بود. عده ای دیگران را تشویق میکردند که در انتخابات شرکت نکنید، عدهی دیگری با توجه به رسالت و طرز تفکرشان از انتخابات دفاع کرده و دلایل شرکت در آن را ذکر میکردند. اینها مسائلی است که در نظرسنجی مطرح نمیشود، ما از کاربر سؤالنمیکنیم که در نظرسنجی شرکت میکنید یا خیر، زیرا که سؤال خطرناکی است، کاربر گمان میکند ما در حال گرفتن اطلاعات هستیم و خود را عقب میکشد. همین کاربر وقتی این سؤال را در نظرسنجی نمیبیند، خودش در مورد آن ابراز نظر میکند؛ بیان میکند که شاید از عملکرد مجلس راضی نباشد اما طبق فرموده رهبر، یا به عنوان حق انسانی خود و یا با این دید که باید کشورش را بسازد و این وظیفهی دینی و ملی و شرعی اوست در انتخابات شرکتمیکند. این نظرات خارج از نظرسنجی برای ما بسیار دارای اهمیت است و حتماً به آنهامیپردازیم.
شما فرمودید که سفارش نظرسنجی هم میگیرید مانند کتاب «دا»در این خصوص نیز توضیح دهید؟
بله به عنوان مثال چند سال پیش زمانی که سردار طلایی مسئول نیروی انتظامی تهران بزرگ بودند، از تبیان بازدید کردند و بعد از آن ما سفارش نظرسنجی داشتیم راجع به بحث ماهوارهکه انجام شد، نتایج آن روی سایت هست. منوی باشگاه کاربران، بخش نظرسنجیها شامل تمام مواردی است که تا به حال اجرا شده است.
ما حتی سفارش نظرسنجی در مورد چهارشنبه سوری داشتیم برای بررسی دیدگاه ها در این زمینه و اینکه آیا چهارشنبه سوری را میتوان حذف کرد یا باید اجرا شود و یامیتوان به شکل دیگری به آن پرداخت.
در زمان پذیرفتن سفارش نظرسنجی از یک موسسه، آیا طراحی سؤالها و مسائل مربوط به نظرسنجی به عهدهی خود موسسه است یا شما؟
گاهی اوقات خود فرد یا سازمان سفارش دهنده زحمت طراحی سؤالها نظرسنجی را کشیده و آن را در اختیار ما قرار میدهد. در این صورت ما فقط یک مرحلهی تصویب طرح توسط مسئولین ارشد مجموعه راخواهیم داشت، که یا در کارگروه محتوا مطرح میشود و یا توسط مدیرعامل مجموعه صورت میگیرد. در صورت تصویب و تایید توسط مدیرعامل، طراح اجرا خواهد شد.
گاهی اوقات هم به ما سفارش هایی میدهند و ما زیر نظر اساتید دانشگاه آن را تنظیم، تصویب و در نهایت اجرا میکنیم.
خط قرمز نظر سنجی تبیان کجاست؟
بله ما خطوط قرمزی هم داریم، در بعضی مباحث اصلاً وارد نمیشویم. در تبیان برای همهی مباحث خطوط قرمز وجود دارد. طبیعی است که برای برخی موضوعات خط قرمز وجود داشته باشد و ما تمایلی به نظرسنجی در آن زمینه ها نداریم.
تبادل و همکاری تبیان با یک سازمان برای قبول سفارش نظرسنجی به چه صورت است؟ این سازمان آیا هزینه ای پرداخت میکند؟ مدت زمانی نظرسنجی چگونه است؟
قبول سفارش با تعاملاتی که ما با مؤسسات داریم انجام میشود. این تعاملات شامل موارد زیادی است، همان طور که ما برای سازمان مربوط نظرسنجی انجام میدهیم، آنها نیز میتوانند برای ما خدماتی داشته باشند. این سفارش یا تهاتری، و در صورتی که شخصی باشد با دریافت هزینه انجام میشود. البته تاکنون ما از شخصی بابت نظرسنجی هزینه ای دریافت نکرده ایم، نه به این معنی که تمایلی وجود نداشته، بلکه بیشتر تهاتری عمل کردیم. به عنوان مثال اگر تحقیقاتی انجام شده در اختیار تبیان قرار گرفته، یا اگر موسسه یا سازمانی سفارش نظرسنجی دادهاند، در قبال آن خدماتی به تبیان ارائه کرده است.
برای این قضیه ما تعرفه هایی هم داریم و اگر افرادی به صورت شخصی تمایل به سفارش نظرسنجی داشته باشند این امر با تصویب مسئولین مجموعه امکان پذیر است.
جنابعالی شخصأ در این نظرسنجیها شرکت میکنید؟
بله. من زمانی که نظرسنجی روی سایت قرار میگیرد به عنوان اولین نفر در نظرسنجی شرکت میکنم برای اطمینان از اینکه برنامه درست کار کند و خطایی نداشته باشد. با اینکه دیدگاه من هنگام شرکت در نظرسنجی، اطمینان از صحت برنامه است اما سعی میکنم جوابی را که صحیح میدانم انتخاب کنم و پاسخی بیهوده ای ندهم. زیرا که پاسخ بیهودهی من به عنوان یک فرد پاسخ دهنده به نظرسنجی، در تحلیل نهایی تأثیر خواهد داشت. ما همیشه از کاربران هم خواستهایم که نظرسنجی چه امتیاز داشته باشد و چه نداشته باشد، نظر واقعی خود را بیان کنند و اطمینان داشته باشند که بیان نظر آنها نه تنها ضرری نخواهد داشت، بلکه به مسئولین بالاتر کمک خواهد کرد به دیدگاه و نظرات جامعه رسیده و به آن فکری که در ذهن افراد جامعه میگذرد پی ببرند.
به همین دلیل من و همه همکارانم اگر نظرسنجی انجام شود حتماً در آن شرکت میکنیم.
اگر برنامه ای در زمان مشخصی باشد که شما بخواهید برای آن نظرسنجی طراحی کنید (و نه سفارش بگیرید) به عنوان مثال انتخابات، برای طراحی این نظرسنجی چقدر باید زمان بگذارید؟
عمده زمانی که برای نظرسنجی صرف میشود فاز اول یعنی طراحی سؤال است که زیر نظر اساتید دانشگاه انجام میشود. به عنوان مثال نظرسنجی فعلی فقط اسم نامزدهای انتخاباتی است و سؤال متفرقه ای هم ندارد، اما در دو نظرسنجی گذشتهی انتخابات که سؤالات تخصصی بود زیر نظر کارشناسان علوم سیاسی انجام شد. طراحی سؤالات این دو نظرسنجی با حساب تبادل نظر با اساتید دانشگاه و مشاورانی که در این زمینه با ما همکاری میکنند، تقریباًبازهی زمانی یک هفته را لازم دارد.
در نظرسنجی ماهواره که اکنون در دست کار داریم چون نیاز به تحقیق بیشتری داشته، حدوداً از یک ماه گذشته طراحی سؤالات آن در حال انجام است، زیرا به صورت اخص در مورد برخی برنامه های ماهواره تحقیق میکند و سؤالات آن باید بسیار حرفه ای طراحی شوند، طوری که هیچ شائبه ای به آن وارد نباشد. البته این 1 ماه به طور کامل نبوده بلکه سؤالاتمداوم در حال تبادل بوده که طبیعتاً یک زمانی را به خود اختصاص میدهد.
بعد از تصویب مرحلهی دوم است که برنامه نویسی نظرسنجی و ورود سؤالات انجام میشود. این مرحله 1-2 روزه صورت میگیرد و به زمان زیادی نیاز ندارد. در این زمان بنر هم طراحی میشود.
سپس 10-20 روز نظرسنجی روی سایت در دسترس کاربران قرار میگیرد. بعد از اتمام نظرسنجی یک بازهی زمانی 2 هفته ای هم صرف تحلیل آماری میشود. اطلاعات استخراج شده و تحت نظر اساتید و با مشورت آنها تحلیل میشود. نهایتاً این تحلیل به صورت یک فایل ذخیره شده و به مدیرعامل مجموعه ارائه میشود. در صورت صلاحدید ایشان در اختیار سازمان یا موسسه ای که به آن نیاز دارند، قرار میگیرد.
مدت زمان قرار گرفتن نظرسنجی روی سایت از استانداردی پیروی میکند؟
خیر، بستگی به موضوع نظرسنجی دارد. به عنوان مثال ما در نظر داشتیم خدمتی را به کاربران تبیان ارائه دهیم در رابطه با تلویزیونهای هوشمند؛ نظرسنجی که در این رابطه روی سایت قرار گرفت خیلی زود به ما نشان داد که خیلی از کاربران ما نمیدانند تلویزیون هوشمند چیست. بنابراین دیگر نیازی نبود که نظرسنجی بیش از آن روی سایت قرار داشته باشند، آن را برداشتیم.
برخی از نظرسنجیها لازم است طبق یک استانداردی حداقل 15-20 روز روی سایت قرار گیرند، که تعداد افراد شرکت کننده به تعداد مدنظر ما برسد.
برای انتخابات این زمان بیشتر خواهد بود؟
نظرسنجیهای انتخابات معمولاً 15-20 روز روی سایت قرار داشتهاند.
در رابطه با نظرسنجیها اگر مطلبی باقی مانده بفرمایید:
با توجه به اینکه نظرسنجیهای تبیان، اعتباری دارد که شاید کمتر واحد نظرسنجی به آن رسیده باشد، امیدوارم بعد از این مصاحبه،ارگانها و نهادها اگر نیازی احساس میکنند از این خدمات استفاده کنند.