صندوقی برای واریز درآمدهای نفتی

سالیان بسیاری است که صندوق‌های توسعه، نقش پر رنگی در توسعه کشورها و به ویژه کشورهای نفتی بر عهده گرفته‌اند.

رئیس جمهور به هنگام تحویل لایحه بودجه، افزایش دو میلیون هکتاری زمین‌های کشاورزی را در سال آتی پیش‌بینی کرده است.

این در حالی است که در گزارش فائو، سطح زمین‌های قابل کشت در ایران، کمتر از 15 میلیون هکتار برآورد شده و بنا بر آمار داخلی، کل زمین‌های زیر کشت نزدیک 9.5 میلیون هکتار است. اگر وعده دولت محقق شود، با حفظ راندمان کنونی باید نزدیک 20 درصد به تولیدات بخش کشاورزی ایران در یک سال اضافه شود.

در لایحه بودجه پیشنهادی دولت برای سال 1391، پیش‌بینی شده که به هیأت امنای صندوق توسعه ملی اجازه داده ‌شود، 20 درصد از منابع صندوق توسعه ملی را برای پرداخت تسهیلات به بخش‌های غیردولتی در اختیار بانک کشاورزی یا صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی قرار دهد تا به طرح‌های دارای توجیه فنی، اقتصادی به صورت ارزی و ریالی در بخش آب و کشاورزی اختصاص یابد.

صندوق‌های دولتی توسعه ایران

حساب ذخیره ارزی که بعدها به صندوق ذخیره ارزی تغییر نام داد، نخستین حساب ذخیره ارزی دولت ایران است که در سال 1379 و پس از پشت سر گذاردن شوک ناشی از کاهش شدید درآمدهای نفتی راه اندازی شد. دولت وقت تجربه تلخی از کاهش شدید درآمدهای نفتی در سال‌های آغازین فعالیت خود داشت.

صندوق توسعه ملی در سال جاری، جایگزین حساب و صندوق قبلی شده است. تشکیل این صندوق مبتنی بر ماده 84 برنامه توسعه پنجم است که بر پایه آن، باید بیست درصد از درآمدهای نفتی به صندوق واریز شود.

چندی پیش، موجودی صندوق توسعه ملی نزدیک 23 میلیارد دلار اعلام شد و مدیرعامل صندوق ادعا کرد که منابع آن تا پایان سال جاری به 30 میلیارد دلار می‌رسد.

اهداف و وظایف اصلی صندوق:

1 ـ ارایه تسهیلات ارزی به بخش‌های خصوصی، تعاونی و عمومی غیردولتی با هدف توسعه سرمایه گذاری داخلی و خارجی با در نظر گرفتن شرایط رقابتی و بازدهی مناسب اقتصادی

2 ـ اجرای عملیات مالی برای حفظ و افزایش ارزش سرمایه‌های صندوق در خارج از کشور، اعلام شده است.

مهمترین فعالیت‌های این صندوق تاکنون از این قرار بوده است:

ـ تاکنون تسهیلات تخصیص یافته صندوق توسعه ملی به طرح‌های صنعت و معدن، پتروشیمی، نیرو و نفت بانک صنعت و معدن 5.5 میلیارد دلار است.

ـ صندوق به منظور تأمین منابع مورد نیاز طرح‌های سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی، آب و منابع طبیعی قرارداد عاملیتی تا سقف 700 میلیون دلار با صندوق حمایت از توسعه سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی بسته است.

ـ صندوق توسعه ملی قرارداد عاملیت به ارزش 500 میلیون دلار با بانک توسعه تعاون بسته است تا در چهارچوب نظام‌نامه ضوابط و شرایط اعطای تسهیلات به طرح‌ها و پروژه‌هایی که دارای توجیه فنی، مالی و اقتصادی بوده و نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشور ایجاد می‌نماید، پرداخت شود.

ـ قرداد عاملیت با بانک سپه به ارزش 3 میلیارد دلار

ـ قرداد عاملیتی به ارزش 2 میلیارد دلار با بانک توسعه صادرات

ـ تسهیلات تخصیص یافته 1.8 میلیارد دلاری به بخش آب و کشاورزی قابل ارایه به صورت ریالی و ارزی.

کویت با راه‌اندازی سازمان سرمایه‌گذاری کویت به منظور انجام سرمایه‌گذاری‌ مولد از طریق مازاد درآمدهای نفت در راستای کاهش وابستگی به ذخایر نفتی در سال 1953 پیشگام این راه بود

صندوق‌های توسعه در خاورمیانه

پیشینه ذخیره‌سازی درآمدهای به دست آمده از صادرات منابع طبیعی و یا فرآورده‌های تبدیلی ناشی از آن‌ها، به دهه‌های پس از جنگ جهانی دوم بازمی‌گردد.

در این باره باید گفت، کویت با راه‌اندازی سازمان سرمایه‌گذاری کویت به منظور انجام سرمایه‌گذاری‌ مولد از طریق مازاد درآمدهای نفت در راستای کاهش وابستگی به ذخایر نفتی در سال 1953 پیشگام این راه بود. این صندوق، پس از حمله عراق به کویت در سال 1990 میلادی، کمک‌های چشمگیری به بازسازی این کشور کرد.

مهمترین صندوق‌های توسعه تشکیل شده با منابع نفت

منبع: تابناک