دغدغه های یک زن
سر کار خانم نویخت مهمان محترم تبیان بودند و با سعه ی صدر به سوالات ما پاسخ دادند.ایشان یکی از زنان موفق بعد از انقلاب هستند . به گفته ی خودشان تخصص اصلی و دغدغه ی مهم زندگی شان ،کار فرهنگی بوده و سی سال است در این حوزه مشغول به کار هستند.
تبیان : خانم نوبخت ، هرچند بشتر کاربران ما به شما کمابیش آشنایی دارند اما برای شروع معرفی جامع تری از خودتان داشته باشید.
- تخصص کارم در حوزه های فرهنگی بوده و سی سال در این حیطه مشغول به کار هستم . در دانشکده الهیات دانشگاه تهران رشته ی تاریخ اسلام را خواندم .علاقه منده ی اصلی ام حوزه ی دین و فرهنگ است. کارم را با تدریس شروع کردم از دوران دانشجویی و کارهای اجرایی ام با انقلاب اسلامی شروع شد که اولین کار اجرایی ام مسئولیت مراکز تربیت معلم بود و بعد از آن وارد مجلس شدم. دوره ی 4 و5 نماینده مردم بودم. از مجلس مرتبط شدم با شورای فرهنگی واجتماعی زنان و مسئولیت این شورا 12 سال بر عهده ی من بود . من خود را متعلق به فضای تعلیم و تربیت می دانم و شروع کارم از مدرسه بوده است.
تبیان : تعریف شما از یک زن موفق چیست؟
-تعریف موفقیت در فرهنگ ما مشخص است .ما با نگاهی که به زندگی داریم و جهان بینی مان فرد را زمانی موفق می دانیم که هم در زندگی فردی موفق باشد و هم در زندگی اجتماعی. مرد و زن هم تفاوتی ندارد. من جزء افرادی هستم که به شدت به این موضوع اعتقاد دارم که در واقع تلاش برای یک زندگی موفق هم در عرصه فردی و هم در زندگی خانوادگی و هم اجتماعی برای زن و مرد تفاوت ندارد. اصل تلاش تفاوت ندارد و به طور کلی انسانی موفق تر است که برای مردم پر منفعت تر باشد.اما نوع تلاش ممکن است با توجه به وظایف یک زن ،گاهی متفاوت باشد.
تبیان : چالش ها و موانع رشد و بالندگی برای یک زن در جامعه ما چه چیز هایی است؟
- موانع در فضاهای مختلف متفاوت است. یک زن برای رسیدن به اهادافش در خانواده با یکسری مشکلات روبرو ست. در فضای اجتماع که وارد می شود با مشکلات دیگری بر خورد می کند. اما مهم ترین مسئله را من عدم پذیرش مطلوب افراد جامعه می دانم یعنی ما دچار یکسری محدود نگری ها هستیم. البته در مقایسه با گذشته فرق کرده ایم. اما هنوز در این زمینه مشکل داریم. زمانی می توانیم از موفقیت صحبت کنیم که بتوانیم با یک دید جامع خودمان و جامعه مان را ببینیم در این فضا و نگرش ما مشکل داریم. فقط هم مشکل مختص خانم هاست. فرهنگ ما در برخی مواقع محدود نگری دارد که مانع رشد افراد است.
تبیان : دست اندازهایی که پیش روی خانواده و اعضای آن قرار دارد و مانع موفقیت می شود ،چیست؟
-ابتدا باید یک نگاه درست به خانواده داشت. تعریف صحیحی از مفهوم خانواده پیدا کرد. نسبت به روابط خانوادگی نگاه صحیحی داشت. تعریف درست از جایگاه افراد در خانواده .خانواده یک مجموعه است. اگر در این مجموعه افراد جایگاه مخصوص خود را داشته باشند و روابط افراد آنطور که باید باشد، ایجاد شود، آنوقت خانواده یک ارگان موفق است.
ناموفقیت ها هم ناشی از همین "عدم" هاست. نگاه درست نسبت به خانواده نداشتن. تلقی درست از روابط نداشتن و همین ها خود می شود یک مانع و علت اصلی برای عدم موفقیت .
تبیان : نقش یک خانم در فرهنگ سازی و تربیت کودک و موفقیت همسر چه اهمیتی دارد؟
- حداقل ما در این 30 سال خیلی گفتیم که بسیار مهم است. ما در گذشته وقتی انشای علم بهتر است یا ثروت را می نوشتیم، می گفتیم البته برهرکس واضح و مبرهن است که علم بهتر است از ثروت.
در کلان برای خیلی ها واضح و مبرهن شده است که نقش زنان یک نقش خاص و حساس است اما هنوز در اعتقاد و باور به این روشنی نیستیم و در عمل طبق این اعتقاد رفتار نمی کنیم . هم خود ما زنان هم جامعه.
من همیشه گفته ام که مسائل مربوط به زنان را خوب تعریف کرده ایم اما خوب عمل نکرده ایم. ما می گوئیم در نظام جمهوری اسلامی زمانی که خواستیم برنامه ی توسعه ی پنجم را بنویسیم یکی از محورهای اصلی این برنامه باید خانواده باشد و با محوریت خانواده به همه چیز نگاه کنیم. در آنصورت یک رفتار درست صورت گرفته است.زیرا برنامه های ما مبدا رفتارمان است. اعتقاد من به خانواده در برنامه های اجرایی مشخص می شود. خانواده محور یعنی این.
تبیان : چرا برخی خانم ها مخصوصا نسل جوان با برخی سنت ها مخصوصا حجاب مخالف هستند ؟
- جامعه ی ما بعد از انقلاب تحول عظیمی داشته است و بیشتر مردم اهل فکر و اندیشه هستند و ذهنی مملو از سئوالات مختلف دارند . ما در فضای فرهنگی جامعه به این مختصات کمتر توجه کردیم .از کودک 3 ساله تا دانش آموز و دانشجو ، فضای مثبتی دارد که دوست دارد فکر کند و با باور خودش رفتار کند. این نیاز به استقلال فکری خوب دیده نشده و با آن برخورد مناسبی نشده است.
معنای مستقل به معنای منهای دین بودن نیست. ما مختصاتی در جامعه مان پیش آمده که در بسیاری از برنامه ریزی ها و آموزشمان باید به صورت جدی به آن توجه می کردیم اما همه جانبه و جدی توجه نکردیم. البته نه اینکه اصلاً توجه نکردیم اما آنطور که شایسته بود برایش برنامه نداشتیم و در مقابل ما دیگرانی به این فضا به خوبی توجه کردند و منطبق با این فضا برنامه ریزی ، اقدام و عمل کردند، طبیعتاً به نتایجی رسیدند و ما به اهدافی که می خواستیم کمتر رسیدیم. به نظر من این اصل مسئله است.
مقام معظم رهبری چندین سال است که درباره ی تقویت فضای آزاد اندیشی در جامعه تأکید می کنند ،چون ایشان مختصات جامعه ما را خیلی خوب می دانند. این جامعه جامعه ی فکراست. جامعه اندیشه است جامعه ی عمل بر پایه ی فکر و اندیشه است. یعنی اگر فضای مناسبی ایجاد شود زنی که برپایه ی فکر و اندیشه عمل می کند حتما حجاب را انتخاب می کند.
تبیان : حالا با توجه به رفتار گذشته اگر راهکار کپسول واری بخواهیم تا موضوع حجاب در جامعه مان حل شود ، چه توصیه می کنید؟
- باید به خیلی مسائل دیگر توجه کرد تا این مسئله هم حل شود. بستر حجاب در خیلی مسائل دیگر است. فضای عمومی جامعه ،سطح فرهنگ مردم ،نوع ارتباطات جامعه، هنر، صنعت،....
نمی توان به چیزی اشاره کرد که بین آن و موضوعی چون عفاف ارتباط نباشد. فرق ما و جهان مقابل ما در این است که آنها درصد زیادی مسئله ی ترویج بی عفتی را محور قرار داده اند برای خیلی از امور و رسیدن به خیلی از اهداف و ما در نقطه ی مقابل آنها در جامعه ما طبیعی است که عفاف یک محور است. محوری که بسیاری از فضای جامعه و زوایای پیدا و پنهان جامعه بر این موضوع مؤثر است. ما آنها را ندیده می گیریم و می خواهیم این موضوع را مجرد مورد بحث قرار دهیم.
تبیان : نظرتون در مورد اشتغال زنان و فرزند پروری چیست؟ به نظر شما شاغل بودن زن مانع وظایف همسری و مادری است؟
- قطعا اگر درست صورت گیرد مانع نمی شود. ما صحبت کردیم در مورد موفقیت در زندگی فردی و اجتماعی. هیچ نگاهی را سراغ ندارم که زنان را محدود به خانه کرده باشد. این سلیقه ی خود افراد است. ممکن است یک خانمی خودش را انتخاب کند و نخواهد شاغل باشد .البته جدایی از جامعه در این دوره غیر ممکن است.اما ممکن است خانمی مایل نباشد شاغل باشد که مشکلی نیست اما می توان بین اشتغال و وظایف دیگر یک ارتباط مناسب ایجاد کرد.
البته وقتی هم می گوییم اشتغال منظورمان یک کارمند دولت که میز و صندلی دارد و از ساعت 8تا 4 بایدمشغول باشد، نیست. اشتغال طبق نظر اسلام یعنی هر فرد مسلمان چه زن و چه مرد باید برای خودش و خانواده اش و افراد جامعه خودش پرمنفعت ترین باشد .فعالیت داشته باشد.
تبیان : به نظر شما نگاه سنتی به زن صحیح تر بوده یا دیدگاه های مدرن؟
-بخشی از این تفاوت ها سلیقه ایست. ما نمی خواهیم افراد را قالب بزنیم. انتخاب های افراد به سلیقه ها، نگرش ها و اعتقاداتشان برمی گردد ما از اصل وجود تفاوت نگران نیستیم اما آنچه که باعث نگرانی می شود، عدم فهم صحیح از آموزه ها ی دینی است. اگر فهم از شاخصه های دینی صحیح باشد. مشکلی پیش نخواهد آمد.
آنچه من از وصیت نامه عبادی سیاسی امام فهمیده ام این است که آموخته های ما از این روح زندگی است . مهم این است که با بالابردن فهم مردم روح زندگی شان صحیح شود. انوقت در قالب های مختلف قابل تعریف است.
زندگی مدرن که معنی آن ابزار پیشرفته تر است ، با دین داری مغایرتی نمی بینم . در زندگی مدرن هم می توان دین دار بود می توان اشتغال داشت. می توان یک زن در اجتماع مدرن باشد و حجابش را هم حفظ کند.دیدگاه سنتی و مدرن هم هر کدام مزایا و مشکلاتی دارد .ملاک ما دین است.
تبیان : و سخن آخر
- ما در ایران خیلی نعمت داریم و مفتخر بودن به دین اسلام بسیار زیباست .من آرزو دارم که جوانان ما این نعمت و زیبایی آنرا بتوانند بشناسند.
مریم طالبی
بخش خانواده ایرانی تبیان
مقالات مرتبط :
