تبیان، دستیار زندگی
طرح نظارت جامع رسانه كه در ماه اخیر تقدیم مجلس گردید ،طرحی جنجالی كه رسانه های الكترونیك و سایتها را نیز پوشش می دهد
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : رضا زهروی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حکم اهانت به صدیقه طاهره سلام الله علیها!

" بررسی جرم زدایی از رسانه ها  در اهانت  به صدیقه طاهره سلام الله علیها!


طرح نظارت جامع رسانه كه در ماه اخیر تقدیم مجلس گردید ،طرحی جنجالی كه رسانه های الكترونیك و سایتها را نیز پوشش می دهد و جرایم تازه ای را برای ایشان ترسیم كرده است  كه شامل تبیان و سایتهای متعدد دیگری نیز می شود . 


مقدمه

در مقاله قبلی اشاره گردید كه اگر مجوز رسانه نگاری ندارید باید  گوش به زنگ باشید و این سلسله  مقالات را  وبه طور كلی  سیر طرح نظام جامع رسانه ها را با جدیت دنبال كنید . چون اگر طرح مورد نقد و بررسی با همین وضعیت به تصویب نمایندگان مجلس برسد  حتی شما نیز بدون مجوز نه متخلف بلكه یك مجرم با سابقه كیفری شناخته خواهیدشد ! دیگر بعد از تصویب و لازم الاجرا شدن این قانون بدون مجوز نباید درهیچ سایتی بنویسید  )

حضرت فاطمه زهرا (س)

اما دراین مقاله سه اشتباه دیگر در این طرح جنجالی  تقدیم می شود ؛ به امید اینكه این كار غیر عمدی بوده و زودتر اصلاح شود

این سه اشتباه عبارتند از :

الف -  جرم زدایی برای رسانه های همگانی در گستره اهانت به ائمه طاهرین علیهم السلام

ب- جرم زدایی برای رسانه های همگانی در گستره اهانت به  حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها .

ج- جرم زدایی برای رسانه های همگانی در گستره اهانت به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان اله علیه .

بند دوم ماده 59 طرح نظام جامع  رسانه های همگانی چه جرمی را پیش بینی نموده ؟ بند دوم ماده 59 طرح نظام جامع رسانه های همگانی دومین جرم از جرائم رسانه های همگانی را این چنین تعریف می كند : « اهانت به دین مقدس اسلام و مقدسات آن و پیامبران الهی و همچنین اهانت به مقام معظم رهبری و مراجع مسلم تقلید»؛

 این عبارت نیز از جهات متعددی قابل نقد است زیرا

چنانکه ظاهر عبارات اشاره شده نشان می دهد این عبارات با ملاحظه بند هفتم از ماده 6 فصل چهارم قانون مطبوعات كنونی كه به حدود مطبوعات اشاره دارد در طرح درج گردیده است؛ بندی مربوط به اصلاحات سال 1379 كه خودش متاثر و مقتبس از مواد 513 و 514 قانون مجازات اسلامی به نظر می رسد .

طبق ماده 514  قانون مجازات اسلامی  نیز " هرکس به حضرت امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی رضوان ا... علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت  نماید به حبس از شش ماه تا دوسال محکوم خواهد شد "

هرچند دو ماده اخیر بسیار كامل تر از ماده مورد بحث در طرح نظام جامع  رسانه های همگانی  است و در واقع طرح تقدیم شده نقص  موجود در قانون كنونی مطبوعات را همچنان داراست و بلكه نقص و ایراد بیشتر هم شده است .

بسیار مهم و اساسی است كه توجه شود موارد مهمی از عبارت دو ماده  513و 514 قانون مجازات در بند دوم ماده 59 طرح نظام جامع  رسانه های همگانی حذف شده است؛

به عبارت ساده تر دراینجا شاهد نوعی جرم زدایی تقنینی در گستره توهین رسانه ها به برخی مصادیق مذکور در مواد 513 و514 قانون موضوعه کنونی می باشیم.

حقوق

برای تبین این جرم زدایی توسط ماده 59 جامع رسانه های همگانی لازم است نگاهی اجمالی به مفاد دو ماده  513 و 514 قانون مجازات اسلامی داشته باشیم تا جرم زایی های صورت گرفته سبب آسیب به شأن مجلس شورای اسلامی نشود واقدامی خارج از اختیارات مجلس محترم صورت نگیرد .

بر طبق ماده513 قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد"هر کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه طاهره (س) اهانت نماید اگر شمول حکم ساب النبی باشد اعدام می شود و در غیر اینصورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد "

و بر طبق ماده 514  قانون مجازات اسلامی  نیز " هرکس به حضرت امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی رضوان ا... علیه و مقام معظم رهبری به نحوی از انحاء اهانت  نماید به حبس از شش ماه تا دوسال محکوم خواهد شد "

-بدین ترتیب با نگاهی هر چند اجمالی و مختصر می توان گفت طرح جامع رسانه ها همگانی در بند دوم به گونه ای عمل نموده است که اصلا جامع نیست زیرا

اولاً هرچند ترتیب ماده 513 را در ذکر دو موضوع « اهانت به مقدسات اسلام» و «اهانت به انبیای الهی»   رعایت و لحاظ نموده است اما موضوعات مهمی را نیز عمدا یا سهوا از حوزه جرم انگاری برای رسانه ها حذف نموده  و سه اشتباه بزرگ ذیل اقدام نموده است :

الف -  جرم زدایی برای رسانه های همگانی در گستره اهانت به ائمه طاهرین علیهم السلام   [1] .

ب- جرم زدایی برای رسانه های همگانی در گستره اهانت به  حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها .

بر طبق ماده513 قانون مجازات اسلامی مقرر می دارد"هر کس به مقدسات اسلام و یا هر یک از انبیاء عظام یا ائمه طاهرین (ع) یا حضرت صدیقه طاهره (س) اهانت نماید اگر شمول حکم ساب النبی باشد اعدام می شود و در غیر اینصورت به حبس از یک تا پنج سال محکوم خواهد شد "

ج- جرم زدایی برای رسانه های همگانی در گستره اهانت به حضرت امام خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی رضوان اله علیه .[2]

ثانیاً: چنانچه بند دوم ماده 59 طرح جامع  رسانه های همگانی بگونه ای انشاء شده است که تنها در بند نهم ( آخرین بند ماده 60) ارجاع به دستگاه قضایی جهت رسیدگی خارج از نوبت بر اساس قوانین عمومی کند» پیش بینی راه است.

نتیجه گیری

در این مقاله  بند دوم  ماده  59 طرح جنجالی  نظام جامع رسانه ها نقد شد ؛ با توجه به استدلالات اشاره شده  مهمترین اشكالات این  بند عبارت اند از اینكه :

رسانه

 نخست از جهت گستره جرم انگاری

ایرادی که با مقایسه و تطبیق با دو ماده 512 و 514 واضح می گردد و البته چنانكه اشاره شد  این اشتباه در وهله اول و نخستین توسط قانون مطبوعات سال 79 صورت گرفته است و طرح نظام جامع رسانه های همگانی به تقلید ناصحیح و كوركورانه از این قانون به این اقدام ناشایست مجددا مبادرت نموده است و طرح نظام جامع رسانه های همگانی علی رغم ادعای خود نتوانسته آن را اصلاح کند.

دوم از جهت  نحوه كیفر انگاری

با نگرش توامان به دو ماده  59 و 60 و مقایسه آن با قانون مطبوعات کنونی معلوم می گردد طرح نظام جامع رسانه های همگانی از حیث نحوه كیفر انگاری  هم از قانون مجازات اسلامی و هم از قانون مطبوعات دارای نقص بیشتر و اشكال جدی تری است.

زیرا مجازات های این جرم در دو ماده  26 و27 قانون مطبوعات كنونی اصلاحی 1379 اولا مشخص و روشن است  در حالیكه در طرح نظام جامع رسانه های همگانی برای بند مورد بحث هیچ مجازات مشخصی نیامده است .

ثانیا عبارات دو ماده  26 و 27 قانون مطبوعات كنونی بسیار شفافتر و مجازات آن بازدارنده تر و مناسبتر برای جرایم پلیدی همچون اهانت به مقدسات و رهبری دارا می باشد .

بعلاوه چنانكه اشاره شد مهمترین نقص و ایراد طرح جنجالی تازه ارایه شده این است  كه صدا وسیما را از الزام رعایت مرزها و جرایم و مجازاتها استثناء نموده است  .

به امید اینكه این اشكالات زودتر اصلاح شود تلاش می كنیم تا اشكالات دیگر طرح جامع رسانه های همگانی را نیز در ادامه تقدیم نماییم   ان شاء الله .

پی نوشت:

[1] این حذف در وهله اول و نخستین توسط قانون مطبوعات سال 79 صورت گرفته است و طرح نظام جامع رسانه های همگانی به تقلید نا صحیح و كوركورانه  از این قانون به این اقدام ناشایست مجددا مبادرت نموده است  .

[2] این استدلال نیز کاملاً مردود است که عبارت "مراجع مسلم تقلید " در بند دوم ماده59 شامل همه مراجع گذشته و مراجع کنونی از مرحوم شیخ صندوق ،مفید ، شیخ انصاری و حضرت امام خمینی و غیره می شود  زیرا علاوه بر اینکه مخالف ظاهر عبارت ماده 59 است با عنایت به سابقه جرم انگاری قانون گذار از سال 1375 تا كنون كه همچنان در ماده514 توهین به حضرت امام خمینی بنیان گذار جمهوری اسلامی رضوان الله علیه در كنار توهین به مقام معظم رهبری  بلكه مقدم بر آن ذكر گردیده است  .

زهروی /مدرس حوزه و دانشگاه

بخش حقوق تبیان