تبیان، دستیار زندگی
این شب ها اگر بعد از غروب خورشید به آسمان نگاه کنید دو جرم بسیار نورانی در آسمان می بینید که درخشندگی آن ها یک سر و گردن از بقیه ستارگان بیشتر است!
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

با اجرام نورانی این شب های آسمان دوست شوید


این شب ها اگر بعد از غروب خورشید به آسمان نگاه کنید دو جرم بسیار نورانی در آسمان می بینید که درخشندگی آن ها یک سر و گردن از بقیه ستارگان بیشتر است! یکی از آن ها تقریبا در بالای سر شما قرار دارد و دیگری در سمت غرب آسمان. فکر می کنید این دو جرم نورانی چه چیزی می توانند باشند: سیاره، ستاره، دنباله دار، ماهواره، بشقاب پرنده یا چه؟!

ناآگاهی مردم نسبت به آسمان بالای سرشان در بعضی مواقع مورد بروز مطالب اشتباهی می شود که ممکن است اتفاقات جالبی را به همراه داشته باشد! این روزها افراد بسیاری که در هنگام غروب خورشید بیرون از خانه قرار دارند در سمت غرب آسمان جرمی نورانی را نظاره می کنند که علامت های سوال بسیاری را در ذهن آن ها ایجاد کرد است. سوالاتی از این قبیل که: این جرم چیست؟ ، چرا اینقدر نورانی است؟ ، چرا تا به حال آن را ندیده بودم؟ و ...

این جرم نورانی که باعث کنجکاوی بسیاری از مردم شده است دومین سیاره منظومه شمسی یا همان سیاره زهره است که نیاکان ما از دیرباز به طور کامل با آن آشنا بوده اند. مدار سیاره زهره درون مدار زمین قرار گرفته است و همین امر باعث می شود در زمان های مختلف بسته به جایگاه زمین و زهره در مدارهایشان، این سیاره از دید ما در سمت راست ، مقابل ، چپ و پشت خورشید دیده شود.

نزدیکی زهره به زمین و خورشید باعث شده است این سیاره به یکی از پرنورترین اجرام آسمانی تبدیل شود

به دلیل قرار گیری مدار این سیاره درون مدار زمین، ما همیشه زهره را در کنار خورشید و یا به عبارتی به هنگام غروب و طلوع خورشید می بینیم. ارتفاع به نسبت کم زهره و بازه زمانی کوتاه حضور آن در آسمان باعث شده است تا افراد بسیاری به حضور این سیاره در آسمان که در قدیم به الهه زیبایی مشهور بوده است بی توجه باشند.

با اجرام نورانی این شب های آسمان دوست شوید

سیارات زهره و مشتری این شب ها میهمان آسمان شب هستند تا چشمان زمینیان را به خود معطوف کنند. زهره را می توانید از بعد غروب خورشید در قسمت غربی آسمان تا حدود دو ساعت پس از آن تماشا کنید. زهره با فاصله ای در حدود 34 درجه از خورشید ( از دید ما ) و با قدری در حدود 4- پرنورترین جرم آسمانیست که بعد از ماه و خورشید در آسمان می درخشد. اکنون فاصله این سیاره از زمین در حدود 1.3 برابر فاصله زمین تا خورشید است.

به جز سیاره زهره، سیاره مشتری که اخیرا از وضعیت مقابله خود فاصله گرفته است از ابتدای شب تا نیمه های آن در آسمان خودنمایی می کند. اگر در اوایل شب به بالای سر خود نگاه کنید مشتری را خواهید دید که با تلالو خیره کننده اش در میان سایر ستارگان به خوبی مشخص است. مشتری که با قدری در حدود 2.6- بعد از زهره پرنورترین جرم آسمان به شمار می رود اکنون در فاصله ای 4.5 برابر فاصله زمین تا خورشید از ما قرار گرفته است.به جز این دو سیاره درخشان ممکن است با ستاره ای در آسمان مواجه شده باشید که نوری به مراتب درخشانتر از سایر ستارگان دارد اما به درخشش سیارات زهره و مشتری نمی رسد. ستاره مورد نظر همان ستاره شباهنگ یا شعرای یمانی است که با قدری در حدود 1.5- درخشان ترین ستاره آسمان نیز به شمار می رود. شباهنگ در صورت فلکی سگ بزرگ و در کنار صورت فلکی جبار قرار دارد که به خوبی آن را در آسمان قابل ردیابی می کند. شعرای یمانی نزدیک به 9 سال نوری از زمین فاصله دارد.

با اجرام نورانی این شب های آسمان دوست شوید

به جز این سه جرم نورانی ماه هم یکی از نورانی ترین اجرام سماوی به حساب می آید که شهرت نورانیت آن زبانزد خاص و عام است! کره ماه در گردش ماهیانه خود به دور زمین از کنار بعضی از اجرام آسمان عبور می کند که منظره بدیعی را برای رصدگران پدید می آورد. روز 6 دی، ماه در کنار سیاره زهره قرار گرفت که به آن مقارنه زهره و ماه گفته می شود. به فاصله چند روز از این مقارنه، مقارنه دیگری در 12 ام دی ماه رخ می دهد. مقارنه ای میان سیاره مشتری و ماه که در حالت تربیع قرار دارد. فاصله زاویه ای ماه از سیاره مشتری از دید ما در حدود 6 درجه است. اگر این مقارنه را از دست دادید اصلا نگران نباشید چرا که در 15 ام همین ماه نیز می توانید شاهد مقارنه خوشه پروین با ماه باشید.

م.ح.اربابی فر

بخش دانش و زندگی تبیان