معاد جسمانی و لقاءالله

در مباحث زندگی پس از مرگ چنین مطرح است که عالم مادون اسماء و صفات الهی سه مرتبه دارد: مرتبه دنیوی، مرتبه برزخی (مثالی) و مرتبه عقلی (قیامت)، و حقیقت وجودی هر انسانی در هر سه مرتبه حضور دارد، به بیان بهتر، انسان وجودی متناسب با هر مرتبه ای دارد، یعنی انسان یک بدن دنیوی دارد، یک بدن مثالی و یک روح که البته جدا از هم نیستند، بلکه با هم متحدند و این سه، به ترتیب، متعلق به سه مرتبه ی مذکورند، یعنی وجود انسان یک واحدی است که دارای مراتب است که این ها مراتب مختلف وجود او هستند، در نتیجه ، انسان می تواند در همین دنیا نیز به لقای پروردگار برسد، یعنی با خود سازی و سیر و سلوک معنوی، به مراتب بالاتر وجود راه یابد.

به تعبیر دیگر باید گفت در این دنیا آنچه ظهور دارد، بدن دنیوی است و دو مرتبه دیگر از وجود آدمی، ظاهر نیستند و باطن اند. در عالم برزخ، بدن مثالی نیز از مرتبه باطن به مرتبه ظاهر می آید و در قیامت، روح نیز به مرتبه ی ظهور می رسد و آشکار است که "ظاهر" در مرتبه ای  متناسب با همان رتبه است و بنابر پنداشت که مقصود ما از "ظاهرشدن بدن مثالی یا روح" این است که با حواس پنچگانه مادی دنیوی قابل مشاهده و ادراک اند، بلکه مشاهده ی هر کدام، چشم خاص خود را می طلبد.

همان طور که کوری آن ها نیز به غیر از کوری چشم سر است:

"فانها لاتعمی الابصار و لکن تعمی القلوب التی فی الصدور" (حج / 46)

به هر حال در عالم آخرت (و حتی دراین دنیا برای کسانی که صعود کرده اند) هر یک از این مراتب وجودی انسان، خطّ و بهره خاص خود را دارند: بدن جسمانی به لذایذ و آلام جسمانی می رسد، روح نیز به لذایذ و آلام معنوی و البته لذت و الم هر یک از مراتب بالاتر، بسیار شدید تر از مراتب پایین تر است. واضح است که لقاء الله، امری مربوط به مرتبه جسمانی وجود انسان نیست. و جسم در این امر نقشی ندارد. پیامبر اکرم (ص) در همین دنیا و با این که جسم داشت، به لقاء الله رسید و البته لقاءالله، امری جسمانی نبود، انسان نیز در آخرت، با روح خود به لقاءالله می رسد، هر چند جسمش نیز برجای خود باقی است.                                                 

                                                      بخش اعتقادات تبیان

منبع:

دکتر حسین سوزنچی، آفتاب اندیشه، (قیامت)، ج5