چگونگی بیدار شدن از خواب در وقت دلخواه
آداب بیدار شدن از خواب ( اخلاق عملی )
**چون از خواب بیدار شوی ، بخوان تسبیح حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیه را ، و آنگاه سجده نما و بگو :
( الحمدلله الّذی احیانی بعد ما اماتنی و الیه النّشور ، الحمدلله الّذی ردّ علیّ روحی لاحمده و اعبده ) .
**و در کتاب ( فقیه ) از امام محمد باقر علیه السلام روایت شده است که : چون در آخر شب بیدار شوی برای نماز شب ، این کلمات را بخوان تا وسوسه های شیطان از تو دور شود : ( الحمدلله ربّ العالمین ، و اله المرسلین ، والحمدلله الّذی یحیی الموتی و یبعث من فی القبور ) .صحیفه امام باقر سلام الله علیه
**و در ( مستدرک ) از حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم روایت است که ، هر کس وقتی از خواب بیدار می‌شود این کلمات را بخواند : ( اشهد ان لا اله الا الله امنت بالله و کفرت بالطّاغوت ) .صحیفه نبویه ص477 دعای 609.
**و در کتاب ( کافی ) به سند صحیح ، روایت شده است که حضرت صادق علیه السلام هر شب وقت سحر چون از خواب بر می‌خواستند ، این دعا را بلند می‌خواندند ، به نوعی که اهل خانه می‌شنیدند :
( اللهم اعنّی علی هول المطّلع ، و وسّع علیّ ضیق المضجع ، وارزقنی خیر ما قبل الموت ، وارزقنی خیر ما بعد الموت ) .
صحیفه امام صادق سلام الله علیه
**و چون نگاه به اطراف آسمان کنی ، بخوان این دعا را :
اللهم لا یواری منک لیل داج ولا سماء ذات أبراج ، ولا أرض ذات مهاد ، ولا ظلمات بعض‌ها فوق بعض ، ولا بحر لجی ، تدلج بین المدلج من خلقک ، تعلم خائنة الأعین وما تخفی الصدور ، غارت النجوم ونامت العیون وأنت الحی القیوم ، لا تأخذک سنة ولا نوم ، سبحان الله رب العالمین وإله المسلمین والحمد لله رب العالمین ، اللهم اغفرلی و ارحمنی و تب علیّ ، انّک انت التواب الرحیم .(کافی ج2 ص 538ح12-بحارالانوار ج87ص187ح5- صحیفه امام باقر سلام الله علیه .)
آنگاه بخوان این آیات را :
إِنَّ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّیْلِ وَالنَّهَارِ لَآیَاتٍ لِّأُولِی الأَلْبَابِ .
الَّذِینَ یَذْکُرُونَ اللَّهَ قِیَامًا وَ قُعُودًا وَعَلَیَ جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلاً سُبْحَانَکَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ .
رَبَّنَا إِنَّکَ مَن تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَیْتَهُ وَ مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ أَنصَارٍ .
رَّبَّنَا إِنَّنَاسَمِعْنَا مُنَادِیًا یُنَادِی لِلإِیمَانِ أَنْ آمِنُواْ بِرَبِّکُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَکَفِّرْ عَنَّاسَیِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الأَبْرَارِ .
رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَ عَدتَّنَا عَلَی رُسُلِکَ وَ لاَ تُخْزِنَا یَوْمَ الْقِیَامَةِ إِنَّکَ لاَ تُخْلِفُ الْمِیعَادَ
.(سوره آل عمران ، آیات 190 تا 194 .)**و چون صدای خروس را بشنوی ، این دعا را بخوان :
( سبّوح قدّوسّ ربّ الملائکة و الرّوح ، سبقت رحمتک غضبک ، لا اله الّا انت سبحانک و بحمدک ، عملت سوء و ظلمت نفسی فاغفرلی انّه لا یغفر الذّنوب الّا انت ) .
و مستحب مؤکد است که شخص چون بیدار می‌شود ، اهل خود را برای نماز شب بیدار کند ، اگر کراهت نداشته باشند ، و نیز مستحب مؤکد است در آن وقت مسواک نمودن و استعمال بوی خوش به جهت دخول در نماز .
در آخر شب (وقت خواب)
**در حدیث معتبر از حضرت امام جعفر صادق علیه السلام منقول است که هر که در وقت خوابیدن این آیه را بخواند
قُلْ انَّما اَنَا بَشَرُ مِثْلُکُمْ یُوحی اِلَیَّ اِنَّما اِلهُکُمْ اِلهُ واحِدُ فَمَنْ کانَ یَرْجُو الِقاَ رَبّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَهِ رَبّهِ اَحَداً هر وقت از شب که خواهد بیدار شود.
**در روایت دیگر از آن حضرت منقول است که حضرت رسول صلّی الله علیه وآله فرمود:
که هر که خواهد در آخر شب برخیزد، چون بر رختخواب رود بگوید اَلّلهُمَّ لا تؤمِنّی مَکْرَکَ وَ لا تَنْسِنی ذِکْرَکَ وَ لا تَجْعَلْنی مِنَ الْغافِلینَ اَقُومُ ساعَهَ کَذا وَ کَذا یعنی در فلان ساعت برخیزم چون این دعا بخواند، حق تعالی ملکی را موکل سازد، که او را در آن ساعت بیدار کند.
**در حدیث معتبر از حضرت امام موسی کاظم علیه السلام منقول است که هر که خواهد در شب بیدار شود، در وقت خواب رفتن بگوید :
اَلّلهُمَّ لا تَنْسِنی ذِکْرَکَ وَ لا تُؤمِنّی مَکْرَکَ وَ لا تَجْعَلْنی مِنَ الْغافِلینَ وَ اَنْبِهْنی لاحَبّ السَّاعاتِ اِلَیْکَ اَدْعوکَ فیها فَتَسْجیبَ لی وَ اَسْاَلُکَ فَتُعْطینی وَ اسْتَغْفِرُکَ فَتَغْفِرَلی اِنَّهُ لا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ اِلاّ اَنْتَ یا اَرْحَمَ الرَّاحِمینَ که چون این دعا بخواند حقتعالی دو ملک بفرستد، که او را بیدار کنند، اگر بیدار نشود امر کند آن دو ملک را که از برای او استغفار کنند، اگر در آنشب بمیرد شهید مرده باشد و اگر بیدار شود هر حاجتی که بطلبد خدا به او عطا فرماید.
**در حدیث معتبر از حضرت امام محمّد باقر علیه السلام منقول است که هر که عزم کند در ساعتی از ساعات شب برای عبادت برخیزد و خدا داند که در آن اراده او صادق است، البته دو ملک را بفرستد که در آن ساعت او را حرکت دهند تا بیدار شود.
**در حدیث معتبر از حضرت صادق علیه السلام منقول است کسی که بی خوابی او را عارض شود، خوابش نبرد این دعا بخواند سُبْحانَ اللّهَ ذی الشَّاًنِ دائِمُ السُّلْطانِ کُلّ یَوْمٍ هُوَ فی شَأن.
**در روایت معتبر دیگر منقول است که حضرت فاطمه علیهما السلام شکایت فرمود به رسول خدا از بی خوابی، فرمود که این دعا بخوان یا مُشْبعَ الْبُطُونِ الْجایِعَهِ وَ یا کاسِیَ الْجُیُوبِ الْعارِیَهِ وَ یا مُسَّکِنَ الْعُروُقِ الضّارِبَهِ وَ یا مُنَّوِمَ الْعُیُونِ السَّاهِرَهِ سَکِّنْ عُروُقیَ الضَّارِبَهِ وَ ائذَنْ لِعَیْنی نَوْعاً عاجِلاً.
بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
منابع :
1- سراج القبور مرحوم آیت الله سید محمد تقی موسوی اصفهانی صاحب کتاب شریف مکیال المکارم .
2- کتاب حدیقه المتقین از شیخ بهایی
3- سایت حوزه
