سور و سات یک زندگی دو نفره
جهیزیه یا جهاز به وسایل، دارایی یا مالی گفته می‌شود که خانواده عروس از روی حسن نیت و محبت به دختر خود می دهند تا وی آنها را در هنگام ازدواج به خانه همسرش ببرد. هدف از این کار تامین آسایش و آرامش زن و مردی است که تازه ازدواج کرده و تشکیل خانواده داده اند و قادر نیستند به تنهایی همه اسباب و لوازم زندگی شان را تامین نمایند.
اما متاسفانه همانگونه که همیشه می گویند: «در کنار هر گلی خاری می روید»؛ در کنار این سنت قشنگ و اسلامی نیز رفتارهای غیر زیبا و فریبانه ای شکل گرفت که گاه خود به تنهایی مانعی بزرگ بر سر راه ازدواج و خوشبختی جوانان عزیزمان است. یکی از مهمترین این مشکلات تجمل و افراط در تهیه جهیزیه است که یا به دلیل اصرار خانواده پسر و یا به خاطر افراط گرایی و چشم و هم چشمی خانواده دختر رخ می دهد.
گویی غالب مردم جامعه مان این حقیقت را فراموش کرده اند که اولاً هدفشان از دادن جهیزیه کمک به فرزندانشان است نه ارزشگذاری آنها با این امر مادی؛ ثانیاً اینکه لذت و شیرینی زندگی در گرو آن است که زوجین سعی کنند با تلاش و کوشش کمبودهای زندگی شان را جبران نمایند. در حالیکه اگر همه چیز آماده و فراهم باشد دیگر هیچ انگیزه و هدفی برای پیشرفت و تکمیل نواقص در زن و مرد پدید نمی آید.
مسئله بسیار مهمی که مدتهاست ذهن بسیاری از افراد به خصوص دخترها را به خود مشغول کرده و گاه حتی مایه توقعات بالای خانواده پسر را فراهم می آورد این است که چرا خانواده دختر باید جهاز بدهد و تمام فشار مالی این قضیه بر گردن خانواده دختر است؟ پس سهم خانواده پسر در این راستا چیست؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که تهیه جهیزیه نه تنها از نظر شرعی و قانونی وظیفه خانواده دختر نیست بلکه تامین آن بر عهده پسر نیز می باشد و خانواده دختر تنها از روی مهر و محبت و به نیت هدیه این لطف را در حق دختر و دامادشان می کنند.
دلیل شرعی
از نظر شرع اسلام شوهر در مقابل همسر خود دو وظیفه و تکلیف دارد:
1. پرداخت مهریه
2. دادن نفقه
نفقه عبارت است از تهیه لباس، غذا، مسکن و لوازم خانه توسط مرد که در شان مقام و موقعیت دختر خانم است.
بر این اساس لوازم خانه جزئی از نفقه محسوب شده و تامین آن برعهده مرد می باشد.
دلیل قانونی
طبق ماده 1107 قانون مدنی، وسایل خانه (جهیزیه) از اجزاء نفقه محسوب می شود و شوهر ملزم به فراهم کردن آنها می باشد.
با توجه به این مسائل به این نتیجه رسیدیم که تهیه جهیزیه وظیفه دختر یا خانواده او نیست و آنها این امر را در کمال لطف برای دختر و پسر انجام می دهند اما در این راستا توجه به چند نکته می تواند فشار مالی و استرس روحی خانواده دختر و حتی خود زوجین را کمتر کند.
1.عروس و داماد باید از خانواده ها بخواهند تا آنها را در تامین زندگی ساده یاری رساندند و توقع نداشته باشند که زندگی مشترکشان را بدون هیچ مشکلی و با وجود همه امکانات آغاز نمایند.
2. همه به خصوص خانوادها و عروس و داماد نباید در این راستا به سمت رفتارهای ناشایستی چون چشم و هم چشمی، مقایسه با جهاز دیگران و... بروند و جهیزیه را تنها و تنها برای آرامش خاطر عروس و داماد تهیه کنند نه برای دیدن دیگران و حرف آنها.
3.داماد می تواند به پیروی از مولای متقیان علی (علیه السلام) از طریق پرداخت مقداری از مهریه دختر به صورت نقد به خانواده عروس و در اصل به خودشان در تامین لوازم زندگی شان یاری رساند.
4.والدین دختر و پسر می توانند برای اینکه فقط به یک خانواده فشار نیاید، تامین جهیزیه مختصر را میان دو خانواده تقسیم کنند. (البته این رسم امروزه در برخی از اقوام و با عنوان «شیربها» انجام می شود.)
اکرم اشرفی نژاد
بخش کلوب ازدواج تبیان
