حکم نماز بی طهارت!
در این مقاله در خصوص یك مساله عبادی _ كه ممكن است بارها شنیده باشیم نكاتی را تقدیم شما می نماییم. اما این بار با این دقت و توجه، كه طهارت در عبادت اقسامی داشته و می تواند ظاهری یا واقعی باشد .
اقسام طهارت كدام است؟
- سلام خانم. فرصت دارید؟
- بله عزیزم، بفرمایید. وقت بنده متعلق به شماست.
- امروز بعد از نماز متوجه شدم نمازم را بدون طهارت خوانده‌ام! نمازم باطل است؟
- این مسأله را که قبلاً برای مجموعه توضیح داده‌ام همین هفته قبل. به نظرم شما هم حاضر بودی! درسته؟
- بله خانم اما حقیقتش این است که آنقدر که باید یاد بگیرم متوجه نشدم .
- البته هیچ اشکالی ندارد عزیزم. حتماً به خاطر طول و تفصیلی بود که عرض کردم .
- بله خانم ! البته من هم حواسم خوب جمع نبود .
- خب الآن به من بگو همان طول و تفصیل را به شما بگویم که کامل مسأله را یاد بگیرید یا فقط همین نماز امروز را می‌خواهی بدانی؟
- خانم اول نماز امروزم را بفرمایید بهتر است. اگر درست بود فرصت گوش دادن تفصیل مسأله و اقسام موضوعات مربوط به آن را دارم و الا باید بروم نماز را دوباره بخوانم و یک فرصت دیگر برای یاد گرفتن کامل مسأله خدمت شما برسم .
- بسیار خوب، بگو عزیزم منظورت از اینکه «بدون طهارت» خوانده‌ای چیه؟
- یعنی خانم... یعنی خانم متوجه نشده بودم که هنگام دستشویی مقداری نجاست به لباسم سرایت کرده است.
- اگر این‌طور بوده و بعد از نماز متوجه شدی نمازت صحیح است و نیازی به دوباره خواندن ندارد .
- جدی خانم! الحمدالله راحت شدم .
- واقعاً نماز خواندن دوباره آنقدر سخت است؟! نباید این‌گونه باشد ها
- نه خانم منظورم این بود كه خوشحال شدم . خب لطفاً حالا که فرصت دارم صورت‌های دیگه مسأله نماز خواندن و طهارت را بفرمایید .
- باشه عزیزم خوب گوش کن، دقت بفرما تا صورت‌های مختلف آن را یادت نرود .
- چشم خانم سر تا پا گوش هستم و مشتاق .
- اول باید دقت كنی كه خبث و حدث چه فرقی با هم دارند. منظور ما از خبث یعنی نجاستها (مثل خون و بول- ادرار- و...) اما حدث یعنی چیزهایی که وضو را باطل می‌کند. (مثل خواب و دستشویی رفتن و...)
صورت‌هایی که طرح کردم به این شکل است
1. جایی که شخص طهارت از خبث (یعنی نجاستها مثل خون و بول و...) ندارد؛ مثلاً لباس یا بدنش آلوده به خون شده است .
2. جایی که شخص طهارت از حدث (یعنی چیزهایی که وضو را باطل می‌کند مثل خواب و...) ندارد.
در حالت نداشتن طهارت از حدث مثلاً اگه نماز خواند و بعد فهمید وضوی او باطل شده بود! یا اصلاً باطل بوده است! یا غسل جنابتش غلط بوده باید نمازش را دوباره بخواند، حتی اگر این فهمیدن او و متوجه شدن او بعد از سال‌ها و مدت زیادی باشد .
- چرا خانم ؟!
- چرا ندارد عزیزم چون طهارت از حدث شرط خیلی مهّمی برای نماز است و به تعبیر فقهی شرط واقعی است .
- شرط واقعی یعنی چه خانم ؟
- یعنی که اگر بداند یا نداند که طهارت از حدث ندارد از این جهت فرقی ندارد نمازش صحیح نیست. لذا هر وقت فهمید که نمازش با طهارت از حدث نبوده باید دوباره بخواند .
- درسته خانم یادم آمد شما اسم دیگری هم برای طهارت از حدث گفته بودید. «طهارت باطنی» درسته؟
- بله عزیزم گفتم كه دختر باهوشی هستی، اما دقت كن كه طهارت از حدث فقط یک نوع از طهارت‌های باطنی محسوب می‌شود و طهارت های باطنی درجاتی دارد .
- متوجه شدم. در مورد طهارت از خبث(نجاستها) که برای نماز امروز من دردسر شده بود چه اقسامی دارد؟
- ببین اگر شخص خبر دارد كه طهارت از خبث (نجاستها) را ندارد و با این حال نماز بخواند نمازش باطل است این که معلومه؟
- بله خانم. کاملاً معلومه، البته کمتر کسی چنین کاری می‌کند . -
- بله. اما گاهی پیش می‌آید، مثلاً خجالت کشیده برود لباسش را آب بکشد، من دیدم برخی دوستان به من همین دلیل را بیان کرده‌اند و گفتم قبل از قضا شدن برو نمازت را دوباره بخوان .
- صورت‌های دیگرش چطور است خانم؟ طهارت از خبث را می‌گویم .
- صورت دیگر خواندن نماز بدون طهارت از خبث این است که نمی‌داند طهارت از خبث ندارد. ولی این ندانستن او به دلیل این است که مسأله شرعی را بلد نیست مثلاً نمی‌داند که مرجع تقلید او کافر کتابی را مثلاً مسیحی ها را نجس می‌داند، لذا رفته و دست تَر به او زده است و بعد با همان دست نجس شده، نماز خوانده!
- همین دو صورت را دارد؟ تمام شد؟
- بله عزیزم. بنابراین تنها صورتی که باقی می‌ماند همان حالتی است که برای شما پیش آمده بود و حکمش را گفتم .
- یعنی نماز خواندن بدون طهارت از خبث، فقط به شرطی نماز را باطل می‌کند که مسأله شرعی را بدانیم و بدانیم که چه چیزهایی نجس است، ولی اگر ندانیم که با ما برخورد کرده است، نماز باطل نیست .
- الحمدلله . ظاهرا خوب متوجه شدی معلوم شد واقعا دختر باهوش و با دقتی هستی و آن روز خوب گوش نکرده بودی والا عالی متوجه می‌شوید .
البته این مساله نیاز به دقت زیادی هم دارد و وظیفه من است كه تكرار كنم؛ فقط یک نکته را تا یادم نرفته اضافه کنم یکی از مراجع تقلید نظرشان این است که حتی در جایی که شخص نمازگزار مسأله شرعی را بلد بوده اما طهارت از خبث نداشته است ممکن است نمازش باطل باشد .
- چطور خانم؟!
- ایشان معتقد است که اگر نمازگزار در این که دقت کند بدن و لباسش پاک است یا نه، کوتاهی داشته نمازش باطل است .
- کدام مرجع خانم ؟
- آیت الله سیستانی حفظه الله نظرشان این است؛ البته شما که مقلد ایشان نیستی یادم است گفتی از مقام معظم رهبری تقلید می‌کنی. درسته؟
- بله خانم. ایشان مثل بقیه مراجع به کوتاهی کردن یا نکردن در این مساله کاری ندارند؟
- نه عزیزم خیالت راحت نمازت درست است نظر ایشان هم همان است که اگر مسأله شرعی را بلد بوده (به اصطلاح شبهه حکمی نداشته است) و بعد فهمید طهارت از خبث (نجاست) ندارد، نماز کاملاً صحیح است .
- الحمدلله خانم خیلی ممنونم. خداحافظ شما
خداحافظ عزیزم التماس دعا
رضا زهروی
بخش احکام اسلامی تبیانمنابع و مآخذ
توضیح المسایل امام خمینی ره.
اجوبة الاستفتاءات، مقام معظم رهبرى،
استفتاءات آیتالله سیستانى ، Sistani.org.
توضیح المسایل آیتالله وحید خراسانی .
جامع المسائل آیةالله فاضل لنكرانى، ج 1، ج 2،
استفتاءات آیتالله نورى، ج 2 .
توضیح المسایل آیتالله صافى .
توضیح المسایل آیتالله تبریزى .
توضیح المسایل آیتالله بهجت .
