وام غیرشرعی عمره متوقف شد
این روزها از کنار بانکها که عبور می‌کنیم با بنرهای بزرگی با این مضمون که «ثبت نام عمره مفرده آغاز شد» مواجه می‌شویم؛ بانکهای عامل نیز با استفاده از این موضوع اقدام به اعطای تسهیلات با عنوان وام عمره مفرده کردند .......
این روزها از کنار بانکها که عبور می‌کنیم با بنرهای بزرگی با این مضمون که «ثبت نام عمره مفرده آغاز شد» مواجه می‌شویم؛ سفری که آرزوی هر مسلمانی است که روزی برایش پیش آید و بانکهای عامل نیز با استفاده از این موضوع اقدام به اعطای تسهیلات با عنوان وام عمره مفرده کردند موضوعی که از سوی مراجع غیرشرعی خوانده شده است. در همین راستا روز گذشته بعثه مقام معظم رهبری طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که ارائه وام جعاله حج از سوی بانکهای عامل به متقاضیان ثبتنام عمره از نظر شرعی رباست.
ثبتنام زودهنگام عمره مفرده در بانکها مشکلاتی به‌وجود آورده که مهم‌ترین آنها تخلف بانکهای عامل در ثبتنام پیش از موعد مقرر و ارائه وام جعاله حج به متقاضیان ثبتنام عمره و شایعه پایان زمان ثبتنام است. پس از آنکه بانکهای عامل برای افزایش آمار ثبت‌نام‌کنندگان عمره تصمیم گرفتند به متقاضیان وام جعاله حج ارائه کنند بعثه مقام معظم رهبری با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: بدین‌وسیله به اطلاع عموم مردم شریف و بزرگوار ایران اسلامی می‌رساند متأسفانه برخی از بانکها در ثبت نام اخیر عمره اقدام به دادن وام به‌صورت جعاله حج به مردم نموده‌اند که این اقدام برخلاف توافق آنها با سازمان حج و زیارت بوده و از نظر شرعی نیز با توجه به استفتا صورت گرفته از محضر مراجع معظم تقلید این نوع اعطای وام ربوی محسوب گردیده و حرام است. در ادامه این اطلاعیه تاکید شده‌است: براین اساس کسانی که تمایل به ثبت نام عمره دارند اینگونه وام‌ها را مسترد و مستقیما اقدام به ثبتنام کنند.
بانکها این اقدام را در راستای افزایش سود و کسب سریع آن انجام دادند در حالی که برای انجام سفر حج باید فرد با مال خود و پولی که مازاد مصرفش است مشرف به خانه خدا شود و کسب این پول از طریق وام و انجام سفر و تا مدتها بعد از سفر بازپرداخت، مشکلاتی ایجاد می‌کند و مانعی برای انجام این سفر معنوی است و جدای از آن سود پرداختی و دریافتی در این میان نیز محل اشکال است. البته شاید این اولین بار نباشد که بانکها اقدام به چنین امری می‌کنند ولی این بار با درایت و دقت مسوولان مربوطه سریع جلوی این اقدام غیر شرعی گرفته شد.
بانکها افزون بر ارائه وام جعاله حج، برای بالا بردن آمار ثبتنام شدگان با افرادی که در آن شعبه حساب دارند تماس می‌گیرند و آنها را به ثبتنام عمره ترغیب می‌کنند
توقف پرداخت وام جعاله عمره مفرده
پس از صدور اطلاعیه بعثه مقام معظم رهبری، رئیس سازمان حج و زیارت در این باره سکوت کرد اما مدیرکل حوزه ریاست سازمان حج با رد شایعه پایان مهلت ثبتنام عمره گفت که پرداخت وام عمره مفرده متوقف شده است. طی یکی دو روز اخیر در برخی شعب بانکهای عامل(ملی و ملت) شایعه شد که مهلت ثبتنام عمره رو به پایان است و ظاهرا برای افزایش آمار ثبت‌نام‌کنندگان و بالا رفتن سرمیاه بانکها این شایعه مطرح شده است.
غیرتی، رئیس روابط عمومی سازمان حج و زیارت گفته است که این موضوع صحت ندارد و ثبتنام عمره مفرده در تمامی شعب بانک ملی و ملت سراسر کشور تا 24 مهر ماه ادامه خواهد داشت.
جمع‌وری نقدینگی جامعه
اواخر سال گذشته رئیس سازمان حج و زیارت از ثبتنام جدید عمره مفرده پس از 3 سال در نیمه دوم سال 90 سخن گفت. البته پس از برگزاری نشست شورای‌عالی حج و زیارت در خرداد‌ماه، وزیر ارشاد از تصمیم این شورا مبنی بر آغاز زودهنگام ثبتنام متقاضیان عمره از شهریورماه خبر داد؛ هرچند زمان دقیقی برای این کار اعلام نکرد. پس از آن رئیس سازمان حج و زیارت که معاون وزیر ارشاد نیز هست سکوت پیشه کرد تا اینکه اوایل شهریور از آغاز ثبتنام از 24 شهریور ماه خبر داد. البته هنوز مسئولان توضیحی درباره تغییر زمان ثبتنام عمره با توجه به اینکه بیش از یک میلیون و 800 هزار نفر در نوبت تشرف هستند، نداده‌اند اما زمزمه‌هایی شنیده می‌شود مبنی بر اینکه هدف از این کار جمع‌آوری نقدینگی با توجه به علاقه و عواطف مردم نسبت به خانه خدا، پیامبر اکرم(ص) و ائمه بقیع(ع) است.
و اما تخلف بانکها در ثبتنام و ....
این روزها که بازار بحث و نظر درباره تخلف برخی بانکها بر سر پرونده بزرگترین اختلاس کشور داغ است، بار دیگر با اقدامی غیر قانونی از سوی بانکها مواجه شدیم. بانکهای ملی و ملت به‌عنوان بانکهای عامل ثبت نام عمره مفرده تعیین شدند و البته برخی بانکهای خودسر پیش از زمان تعیین‌شده ثبتنام را به‌صورت غیررسمی آغاز کردند که موجب اعتراض مردم شد. مسئولان سازمان حج و زیارت در واکنش به ثبت‌نام‌های زودهنگام در بانکهای عامل با غیرقانونی‌خواندن این کار اعلام کردند که دریافت وجه پیش از فرارسیدن موعد مقرر تخلف محسوب می‌شود؛ در مقابل بانکی‌ها اعلام کردند وجهی که در بانکها دریافت می‌شود در قالب سپرده کوتاه‌مدت و با نرخ روز‌شمار 6درصد به‌نام متقاضی نگهداری و پس از ثبتنام به حساب بلندمدت با نرخ علی‌الحساب 15درصد منتقل می‌شود.
فرد با مال خود و پولی که مازاد مصرفش است مشرف به خانه خدا شود و کسب این پول از طریق وام و انجام سفر و تا مدتها بعد از سفر بازپرداخت، مشکلاتی ایجاد می‌کند
البته بانکها افزون بر ارائه وام جعاله حج، برای بالا بردن آمار ثبتنام شدگان با افرادی که در آن شعبه حساب دارند تماس می‌گیرند و آنها را به ثبتنام عمره ترغیب می‌کنند.
در همین راستا علاوه بر اطلاعیه بعثه مقام معظم رهبری، دفاتر حضرات آیات عظام مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی و وحید خراسانی این وام را دچار اشکال و حرام اعلام کرده‌اند. دفتر حضرت آیت‌الله العظمی وحید خراسانی نیز اعلام کرد اگر سود دریافتی کمتر از 4 درصد باشد می‌توان گرفتن این وام را بلا اشکال است و مردم نیز سود چهار درصدی را تحت عنوان کارمزد با بانکها مصالحه می‌کنند.
در پایان باید یادآور شد که پرداخت وام و بالابردن سرمایه بانکها به هر قیمتی و با استفاده از هر طرفندی علاوه بر این محل اشکالاتی از این دست موجبات بی‌اعتمادی مردم به این نهادها را فراهم می‌کند.
معصومه نصیری بخش اقتصاد تبیان
