معرفی اصطلاحات و مراسم خاص آستان قدس رضوی

آییین غبار روبی:

پرشکوه ترین و عالیترین مراسم و تشریفات بقعه منوّره رضوی، آییم غبار روبی است که با تشریفات و مقدّمات مخصوص، چند نوبت در سال همزمان با اعیاد مذهبی، چون عید سعید فطر،و یا میلاد مسعود ائمه معصومین"علیهم السلام" برگزار می شود.

آیین پرشکوه و جلالی که تاکنون رهبر معظم حضرت آیت الله خامنه ای و جمع دیگری از روحانیون برجسته و تراز اول کشور، افتخار شرکت در آن را داشته اند و غبار ضریح مطهر و مضجع منّور را توتیای چشمان خویش ساخته اند.

در روز و ساعتی معیّن که تولیت عظمی تعیین می نماید، ابتدا حریم رضوی کاملاً خلوت و کلّیه درهای ورودی آن بسته می شود تا حرم مطهر، به اصطلاح قُرق گردد.

از طرف تولیت عظمی برای شرکت دراین مراسم روحانی، از عالیترین شخصیتهای کشوری، جمعی از بزرگان استان همچون علما و استادان حوزه و دانشگاه، ائمه جمعه، استاندار،فرماندار،مدیران کل،صاحب منصبان لشگری،فرماندهان انتظامی،برخی تجّار و کسبه،تعدادی از خانواده های معظم شهدا،جانبازان و اسرا و مفقودین جنگ تحمیلی،تنی چند از جانبازان انقلاب،مدیران و خبرنگاران و عکاسان قائم مقام تولیت عظمی،معاونان و مدیران از آستان قدس رضوی، دعوت به عمل می آید و مراسم با حضور  اعضای کشیک روز که همگی به احترام و ادب کامل در برابر ضریح مطهّر به صف ایستاده اند، اجرا می گردد.

در این هنگام در ضریح مطهر توسط تولیت  عظمی گشوده می شود و به تدریج نذورات مردم شامل اسکناس،سکه،طلا،جواهر و دیگر اشیای قیمتی جمع آوری و جهت حمل خزانه حضرت در کیسه های مخصوص قرار می گیرد، و آنگاه که هدایا و نذورات داخل ضریح مطهّر خالی شد، غبار روبی آغاز می گردد و پس از آن درون ضریح و مضجع منّور رضوی با عطر و گلاب مورد شستشو قرار می گیرد.

طنین تلاوت روحبخش کلام الله مجید توسط قاریان ممتاز و مداحی و مرثیه سرایی برای اهل بیت عصمت و طهارت از آغاز تا انتهای این آیین مقدس، عطر معنویت، شکوه و قداست و روحانیت حاکم بر مراسم را افزون، و مدعوین در عظمت و الوهیّت مراسم مستغرق می سازد.

جمع آوری و خارج کردن نذورات که در مراحل اولیه آیین غبار روبی انجام می شود، صرفاً توسط تولیت عظمی و با همکاری دیگر شخصیتهای عالی رتبه روحانی  درحالی که همگی ردای سفید برتن دارند، صورت می گیرد. کیسه های مخصوص حاوی نذورات، پس از لاک و مهر شدن به خزانه حضرت منتقل می شو، تا در فرصت مناسب از یکدیگر تفکیک و شمارش شود.

شرح مراسم غبار روبی نیز هر نوبت در صورت مجلسی تنظیم می شود و به امضای تولیت عظمی و جمعی از مقامات و مسؤلان استان قدس رضوی می رسد.

ازجمله مراسم غبار روبی آیین ادای احترام و بوسیدن مجلّدات کلام الله مجید مستقر بر سنگ قبر مطهّر می باشد  که قرآنهای مذکور با ترتیب خاصی توسط تولیت عظمی از درون ضریح مطهر به بیرون منتقل می شود و سپس بین خدّام دست به دست می گردد، به آخرین نفر که رسید، مجدداً پس از ادای احترام و بوسیدن هریک دست به دست می شود و نهایتاً در درون ضریح مطهّر توسط تولیت عظمی بر روی سنگ قبر مطهّر قرار می گیرد.

در پایان مراسم، در حالی که کلیّه شرکت کنندگان و دعوت شدگان با نظم و ترتیب و مؤدب ایستاده اند، از طرف تولیت عظمی استان قدس رضوی به هریک از آنان هدیه ای بسیار ارزشمند شامل مقداری غبار داخل ضریح مطهّر و نبات متبّرک اهدا می گردد.

خدمت در آستان قدس رضوی:

خدمت، عبارت است انجام وظیفه  اعتاب مقدّسه و ابنیه متبّرکه با قصد قربت و از روی اخلاص طبق مقرراتی که تعیین شده است.

روحیه خدمت به بارگاه ملکوتی امام هشتم در نزد شیفتگان و ارادتمندان به آن حضرت از سابقه ای بس طولانی برخوردار است.

پس از به خاک سپاری پیکر مقدس امام رضا"علیه السلام"و گذشت دهها سال، که مقارن با عصر سامانیان یعنی اوایل قرن چهارم شد، مردم معتقد و شیعیان عهد سامانی، خدمت به روضه منوّره را، متناسب با وسعت و درآمد اندک آستان مقدس رضوی در آن روز بسیار ساده و مختصر انجام می دادند.

در آن زمان که تعداد زائرین چندان زیاد نبود، مباشرین امور بقعه منوّره افراد معدودی بودند که روزها از محله نوغان برای انجام خدمت می آمدند و شبها درها را بسته و برمی گشتند.

پس از گذشت قرنها اکنون نوع خدمت و تعداد خدمه، متناسب با وسعت چشمگیر  حوزه حرم وطهّر و اماکن متبّرکه به شکلی بسیار گسترده انجام می شود.

ادامه دارد...

بخش حریم رضوی