معرفی امت آخرالزمان

در آیات 13 و 14 سوره واقعه آمده: «ثلة من الاولیین و قلیل من الاخرین» گروه کثیری از اولین و کمی از آخرین از زمره سابقان‌اند. این آیه معرکه آراء میان مفسرین شده است که مقصود از"اولین'' و " آخرین " چیست.

مصداق اولین و آخرین در آیات 13و14 سوره واقعه

اگر این جور باشد معنای آیه این می‌شود که گروه سابقین که مقربان هستند اکثرشان از امت‌های دیگر یعنی از مردم قبل از زمان حضرت رسول هستند، در دوره حضرت رسول به بعد گروه کمی هستند که به مقام سابقین رسیده‌اند.

معنای این سخن این است که چون در امم سابقه پیغمبران زیاد بوده‌اند و ما صد و بیست و چهار هزار پیغمبر داریم، لااقل همه پیغمبران را باید در زمره سابقین شمرد اگر از اوصیای پیغمبران کسی جزو آن‌ها نباشد، ولی در امت آخرالزمان فقط ائمه‌اند که در ردیف سابقین هستند و عده کمی از غیر ائمه هم ممکن است جزو سابقین باشند.

ولی عده‌ای دیگر از مفسرین این نظر را قبول ندارند که ''اولین'' یعنی مردم قبل از پیغمبر و ''آخرین''یعنی امت آخرالزمان، بلکه می‌گویند مقصود از ''اولین'' و "'آخرین'' هر دو همین امت آخرالزمان هستند منتها (سابقین) در میان اولینشان بیشتر است تا آخرینشان.

قرینه‌اش هم این است که در اول مخاطب می‌فرماید: «و کنتم ازواجا ثلاثة» شما سه نوع هستید. این ''شما'' که می‌گوید، می‌توانیم بگوییم مخاطب در اینجا (امت آخرالزمان است). البته محال‌نیست ولی بعید است که بگوییم این " کنتم " یعنی شما بشرها از اول عالم تا آخر عالم.

ظاهر این است که ''کنتم'' خطاب به امت آخرالزمان است: شما امت آخرالزمان سه دسته خواهید بود: سابقین، اصحاب المیمنة یا اصحاب الیمین و اصحاب الشمئمه یا اصحاب الشمال، خصوصاً که ما قرائن دیگر هم از خارج بر همین مطلب داریم از جمله این حدیثی که فریقین نقل کرده‌اند که پیغمبر اکرم فرمود: «علماء امتی کانبیاء بنی‌اسرائیل» (یا: افضل من انبیاء بنی‌اسرائیل1) علمای امت من مانند انبیاء بنی‌اسرائیل‌اند یا افضل از انبیاء بنی‌اسرائیل هستند.

و باز احادیث زیادی داریم کهپیغمبر اکرم فرمود : اتباع من در قیامت از اتباع تمام پیغمبران دیگر بیشتر است یعنی کسانی که به وسیله من به سعادت می‌رسند با مقایسه تمام امت‌های دیگر بیشتر هستند.

در یک حدیث فرمود در حدود سه ربع اهل بهشت امت پیغمبر آخرالزمان هستند در این صورت بعید است که کسی بتواند این جور بگوید که در تربیت پیغمبرهای گذشته افرادی که به مقام سابقین رسیده‌اند زیاد بوده‌اند و در امت آخرالزمان افرادی که به مقام سابقین برسند کمتر هستند.

بنابراین ظاهر این است که قضیه از همین قرار است که در هر دو، خطاب به امت آخرالزمان است یعنی نظر فعلاً درباره این‌هاست. شما ای امت آخرالزمان سه گروه هستید: سابقان، اصحاب المیمنة، اصحاب المشئمة، ولی در میان اولین شما از سابقان بیشترند تا آخرین شما.

1- علم‌الیقین فیض کاشانی، ص 750 با عبارت «علماء هذه الامة کانبیاء بنی‌اسرائیل»

بخش قرآن تبیان

منبع :

آشنایی با قرآن 6، صفحه 97-95