انتخاب رشته؛ ترسیم آینده 1
آزمون سراسری در کمال صحت و دقت برگزار شد و داوطلبان، یک مرحله مهم را پشت سر گذاشتند.
و همان گونه که می دانیم دیگر نباید به آزمون و نکات منفی آن فکر کرد؛ زیرا کنکور تمام شده است و نمی توان برای تغییر آن کاری انجام داد. بهترین کار این است که این آزمون را تجربه ای برای آزمون بعدی قرار دهیم؛ اما در این میان، عده ای از شما عزیزان که آزمون خوبی را پشت سر گذاشته اید، می توانید خود را برای مرحله بعدی آماده نمایید. حتماً می پرسید این مرحله چیست؟
این مرحله که یکی از مراحل بسیار مهم و حساس کنکور می باشد انتخاب رشته است.
هر فردی در زندگی، بارها دست به انتخاب می زند. لحظات انتخاب، لحظاتی حساس هستند؛ چون با تصمیم گیری در مورد روش یا پدیده ای خاص، فرد سرنوشت خود را رقم می زند. انسان با انتخاب های خود، مسیر زندگی اش را تعیین می کند و سرنوشت خود را رقم می زند. انتخاب در زندگی از اهمیت بالایی برخوردار است.
از طرف دیگر، فرد تصمیم گیرنده، باید نسبت به انتخاب خود پاسخگو باشد؛ بنابراین، انتخاب صحیح می تواند فرد را از عواقب انتخاب نادرستش حفظ کند. 
یکی از مراحلی که بسیاری از افراد، دست به انتخاب می زنند، بعد از کنکور و برای انتخاب رشته تحصیلی در دانشگاه است. این انتخاب نیز بسیار مهم وحیاتی است؛ زیرا فرد پس از انتخاب، مسیر شغلی، مالی و حتی خانوادگی خود را نیز مشخص می کند. انتخاب رشته تحصیلی، اهمیت فراوانی دارد، زیرا یک انتخاب نادرست، سبب افت علمی کشور، کاهش و حتی از بین رفتن منابع اقتصادی و انسانی، بی تفاوتی و بی انگیزه شدن دانشجو نسبت به مسائل فردی و اجتماعی و ایجاد اختلالات روانی و افسردگی او می شود؛
کنکوری ها بعد از آزمون به سه دسته تقسیم می شوند:
- گروه اول: افرادی هستند که یقین دارند پذیرفته می شوند. این گروه داوطلبانی هستند که طبق یک برنامه ریزی دقیق و حساب شده مطالعه کرده و با آمادگی بالا در آزمون شرکت کرده اند و صد در صد به عملکرد خود مطمئن هستند.
- گروه دوم: افرادی هستند که دچار تردیدند؛ یعنی نه می توانند بگویند حتماً قبول می شوند و نه می توانند بگویند حتما مردود می شوند و در واقع، چندان از نتیجه آزمون خود مطمئن نیستند.
- گروه سوم: افرادی هستند که از تلاش خود و نتیجه ای که از این آزمون خواهند گرفت، راضی نیستند.
حتماً می پرسید چرا؟
- 1- آن عده که یقین دارند قبول می شوند باید بعد از چند روز استراحت و رفع خستگی ناشی از آزمون، کم کم
به فکر انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر خود باشند؛ چون، انتخاب رشته، انتخاب آینده است؛ یعنی انتخاب رشته در تمام مراحل زندگی یک فرد مؤثر است، حتی زندگی شخصی، خانوادگی، همسر و فرزندانمان و آینده فرد و ... هر کدام می تواند از انتخاب رشته او متأثر باشد. با توجه به اینکه زمان توزیع کارنامه اولیه انتخاب رشته، تقریباً اوایل نیمه دوم مرداد ماه است آنهایی که اطمینان به قبولی دارند باید از همین حالا رشته مورد علاقه و دانشگاه مورد نظر خود را با دقت مورد تحقیق و بررسی قرار دهند تا بتوانند با دید باز انتخاب رشته کنند. - 2- گروهی که شک دارند قبول می شوند، باید دقیقاً همانند گروه نخست بنا را بر قبولی بگذارند و به فکر انتخاب رشته باشند، چون اگر این گروه بنا را بر قبول نشدن بگذارند و در زمان توزیع کارنامه، مجاز به انتخاب رشته باشند، در واقع خیلی از فرصت ها را از دست داده اند و با یک انتخاب سطحی، با عجله و به دور از آگاهی، دچار درد سرهای بعدی، نظیر تغییر رشته و مشکلات ناشی از آن خواهند شد.
به فکر انتخاب رشته و دانشگاه مورد نظر خود باشند؛ چون، انتخاب رشته، انتخاب آینده است؛ یعنی انتخاب رشته در تمام مراحل زندگی یک فرد مؤثر است، حتی زندگی شخصی، خانوادگی، همسر و فرزندانمان و آینده فرد و ... هر کدام می تواند از انتخاب رشته او متأثر باشد. با توجه به اینکه زمان توزیع کارنامه اولیه انتخاب رشته، تقریباً اوایل نیمه دوم مرداد ماه است آنهایی که اطمینان به قبولی دارند باید از همین حالا رشته مورد علاقه و دانشگاه مورد نظر خود را با دقت مورد تحقیق و بررسی قرار دهند تا بتوانند با دید باز انتخاب رشته کنند.
به این ترتیب، گروه بسیاری از شما داوطلبان گرامی از جمله افرادی خواهید بود که از هم اکنون می بایست به فکر انتخاب رشته و تحقیق در این مورد باشید. این مرحله، مرحله ای بسیار حساس و مهم است و بی تفاوتی و بی اطلاعی نسبت به آن می تواند آینده و توانایی جوانان را تحت تأثیر منفی قرار دهد.
همچنان که مواجهه درست، سنجیده، منطقی و مدبرانه با این مرحله می تواند نوید بخش آینده و راهی مطمئن و کم دغدغه برای آنها باشد.
انتخاب رشته تحصیلی، انتخابی حساس است؛ زیرا کوچکترین اشتباه، بی تدبیری و برخورد و تصمیم گیری از سر احساس می تواند آرزوها و آمال فرد را دچار تهدید و ناکامی سازد.
از طرف دیگر، گاهی، دخالت ها و دیدگاه های بسیاری از اطرافیان بر تصمیم گیری فرد مؤثر واقع می شود و به این دلیل، هر گونه اقدام یا اجبار بی دلیل و حساب ناشده اطرافیان می تواند داوطلبان ورود به دانشگاه را در انتخاب صحیح مسیر تحصیلی آینده خود با مشکل مواجه سازد.
به همین دلیل در این مرحله مهم، داوطلب باید، میزان علاقه و توانایی خود را برای ورود در رشته های مختلف دانشگاه بدرستی و دقت بسنجد و تصمیمی منطبق بر واقعیات و متناسب با توانایی و علاقه خود بگیرد؛ از طرف دیگر،
مرحله انتخاب رشته، مهم است؛ زیرا ...
- ارتباط مستقیمی با آینده شغلی و کاری داوطلبان دارد و آینده شغلی بیشتر افراد از این مسیر رقم می خورد،
با این وجود، فرد باید در انتخاب رشته خود، رتبه و نمره تحصیلی اش را در نظر بگیرد و از تصمیم گیری در خلأ و بدون در نظر گرفتن واقعیات مربوط به استعداد و دانایی خود بپرهیزد.
دلیل دیگر اهمیت این مرحله،
- آن است که می تواند مکمل تلاش های یکساله داوطلبان باشد. این تلاش ها اگر با حرکت سنجیده در این مرحله همراه نشود، می تواند آن را دچار ناکامی سازد.
این حساس و مهم بودن مرحله انتخاب رشته اقتضا می کند تا داوطلبان ورود به دانشگاه با حوصله، دقت، مطالعه و استفاده از تجربه و مشورت افراد امین و مطلع، موفق به عبور از این مرحله شوند.
داوطلبان عزیز، باید متوجه آسیب هایی که این مرحله ممکن است تصمیماتشان را تحت تأثیر و تهدید خود سازد نیز باشند.
مهم ترین این آسیب ها را می توان این موارد بر شمرد:
- 1- فدا کردن دقت به پای سرعت
چه بسا داوطلبانی باشند که از سر ذوق و شوقی که نسبت به عبور از این مرحله مهم دارند دقت را فدای سرعت نمایندو بخواهند در سریع ترین زمان فرم انتخاب رشته را پر کرده و تحویل دهند. در صورت وقوع چنین پدیده ای احتمال دارد که فرد داوطلب دچار اشتباه شود و فرصت را برای جبران اشتباه نیز از دست بدهد، از این رو، توصیه ما به عزیزان داوطلب آن است که دقت را فدای سرعت نکرده و از حداکثر فرصت خود برای انتخاب مطمئن رشته شان در محیطی آرام و پر حوصله استفاده نمایند.
- 2- انتخاب رشته در شرایط احساسی
انتخاب رشته در یک فضای احساسی و تحت تأثیر فشار های روانی یا ترغیب ها و تشویق های بدون پشتوانه و منطقاطرافیان، هم می تواند این مرحله مهم تصمیم گیری را دچار آسیب و تهدید سازد؛ در چنین شرایطی، فرد رشته ای را که دوست دارد بی اعتنا به رتبه و نمره خود انتخاب می کند و نتیجه این است که فرد مزبور نمی تواند در رشته انتخابی وارد شود و از سوی دیگر، فرصت ورود به رشته دیگری را که در حدود شرایط علمی اوست، نیز از دست می دهد.
به داوطلبان اجازه انتخاب 100 رشته شهر داده می شود که توصیه می کنیم داوطلبان از همین امروز در مورد جمع آوری اطلاعات درباره رشته ها و دانشگاه ها از پذیرفته شدگان سال های قبل یا اساتید دانشگاهی متخصص اقدام نمایند. داوطلبان ابتدا و بر اساس نمرات دریافتی در کارنامه خود بایستی دقت کنند که در کدام یک از زیر گروه های اشاره شده در کارنامه نمره بیشتری دریافت کرده اند؛ زیرا موضوع استعداد سنجی خودشان را باید بر اساس همین معیار بسنجند و سپس بر اساس علاقه از بین رشته های موجود در دفترچه های مربوط حدود 150 رشته / شهر را انتخاب کرده و بعد بر اساس امکانات و رتبه، علاقه و بازار کار از بین این تعداد، 100 رشته را انتخاب نموده و بر حسب اهمیت رشته ها اولویت بندی نمایند. به داوطلبان عزیز توصیه می شود در مورد انتخاب رشته خودشان با والدین عزیزشان و همچنین کسانی که صاحب نظر هستند (اساتید دانشگاهی با قبول شدگان سال های گذشته) مشورت نمایند و از انتخاب رشته هایی که توسط مؤسسات مجاز ارائه می گردد، فقط به عنوان راهنمایی استفاده کنند و همان طوری که اشاره شد، فقط به سه عامل علاقه، استعداد و امکاناتشان توجه ویژه ای داشته باشند.
- 3- لحاظ نکردن شرایط ورود به یک رشته خاص
آسیب دیگر که می تواند در این مرحله، متوجه داوطلبان شود این است که فرد، تحت تأثیر نام رشته ای خاص قرار گیرد و بدون در نظر گرفتن شرایط دیگر از جمله توانایی های روحی، مالی، رتبه و ... به انتخاب آن اقدام نماید. در بسیاری از مواقع ممکن است به لحاظ استعداد، توانایی آن را داشته باشیم که در رشته ای خاص وارد شویم، اما از شرایط روحی، ذهنی متناسب با مباحث و مشاغل آن رشته که در آینده ما را درگیر خواهد کرد، برخوردار نشویم؛ به همین دلیل، باید اشاره نمود که
- 4- اشتباه در تکمیل فرم انتخاب رشته
چه بسا فردی هم شرایط مربوط به انتخاب رشته را رعایت کند، مثلاً هم رتبه و نمره خود را در این تصمیم دخیل دارد و هم در فضایی واقعی و به دور از احساسات تصمیم بگیرد، اما
در نتیجه عوامل مختلفی در تکمیل فرم انتخاب رشته دچار اشکال و اشتباه شود و کد رشته ای دیگر را نوشته و بدون اطلاع از این موضوع به رشته ای که چه بسا نسبت به آن علاقه هم ندارد، وارد شود. راه غلبه بر این آسیب آن است که فرد چند بار هم که شده فرم انتخاب رشته را مرور و از صحت گزینه های انتخابی و علامت زده اطمینان حاصل نماید. بهتر است برای این منظور، داوطلبان عزیز از فرم انتخاب رشته کپی تهیه کرده، ابتدا انتخاب های خود را بر روی آن اعمال نمایند و در نهایت، وقتی تصمیمشان نهایی شد، آن را به فرم اصلی منتقل نمایند.
عوامل متعددی بر انتخاب رشته دانشگاهی تأثیر می گذارند. بعضی از این عوامل به فرد و برخی دیگر به جامعه بر می گردند. مهم ترین عوامل مؤثر در انتخاب رشته تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل به شرح زیر است.
مرکز یادگیری سایت تبیان
گردآوری: نوربخش - تنظیم: داودی
